TEKST BOB GEVERS | FOTOGRAFIE ALPHONS B. TER BRAKE De ijsberen zijn echte bikkels Het is een rotsvaste traditie in het Hengelose Tuindorpbad: vanaf medio mei laat een vaste groep van <strong>enkel</strong>e tientallen zwemmers zich elke ochtend om 10.00 uur in het water zakken om een paar rondjes te zwemmen. Weer of geen weer: ze komen gewoon en ze gaan tot half september door. De meesten zijn 65 jaar en ouder, tot in de tachtig. De IJsberen, zo heten deze bikkels. Neem Yvonne en Herman Esman, beiden echte tuindorpers. Yvonne, 70 jaar, zwom als kind in de vijver. Ze ging later ook waterpoloën, samen met haar man. En ze werd veertig jaar geleden een IJsbeer. Ze woonde vlakbij de vijver, wilde graag zwemmen, maar niet ’s morgens om 10.00 uur. Lachend: ’Daar trokken oude vrouwen hun rondjes, daar wilde ik niet bijhoren.’ Na tijdje besloot ze toch maar in de ochtenduren de vijver in te duiken. ‘Geleidelijk ga je bij de vaste kern horen en word je een echte IJsbeer.’ Ook Betsie Aberts is er zo eentje. Ze slaat nooit een ochtend over – behalve als ze met vakantie is. ‘Het is hartstikke goed <strong>voor</strong> je lijf! Anderen gaan de sauna in, wij gaan zwemmen.’ Het is een hechte groep met een prettige sfeer en met ook ‘droge’ activiteiten in herfst en winter. Het begon in 1940, bijna tachtig jaar geleden, toen een groep dames uit Tuindorp ’t Lansink het zwemseizoen feestelijk afsloot met een carnavaleske verkleedpartij in het water. Vanaf dat jaar trok het clubje tijdens het zwemseizoen elke ochtend baantjes in het bad. Ze gingen de IJsberen heten. De naam is uit respect geboren onder de andere badbezoekers en wijkbewoners, omdat de dames zich niet lieten afschrikken door slecht weer en lage watertemperaturen. Nog heel lang bestond het gezelschap uitsluitend uit vrouwen. Inmiddels komen er steeds meer heren bij. Zoals Herman Esman, 74 jaar, die na zijn prépensioen bij Thales de club kwam versterken als een van de eerste mannen. Er was een beetje duw- en trekwerk van zijn vrouw <strong>voor</strong> nodig. Yvonne, grinnikend: ‘Hij zei nog: ik ga niet met al die grijze vrouwen het water in...’ Dat hoor je ‘m nu niet meer zeggen, want het bevalt hem. Ja, het water is wel eens ontzettend koud bij het begin van het zwemseizoen. ‘Het is wel eens 13, 14 graden geweest. Dan mochten we van de badjuf alleen tot het eind van de steiger. Tien meter heen, tien meter terug, zodat ze er snel bij kon zijn, mocht er wat gebeuren.’ Betsie: ‘Mannen zie je trouwens niet zo veel als het kouder wordt...’ Ze hoeven overigens niet blauwbekkend en klappertandend naar huis. Yvonne: ‘Want er zijn hier heerlijke warme douches.’ Na dat halve uurtje zwemmen volgt het genoeglijke gedeelte, dan staat de koffie klaar. Het is een vriendenclub geworden, inclusief een lief-en-leed-potje <strong>voor</strong> een bloemetje naar zieke IJsberen. En in de wintermaanden komt de IJsberen-leesclub bijeen. Een jaarlijks hoogtepunt is het busreisje, meestal begin oktober. Een van de IJsberen is touringcar-chauffeur geweest en zo kwam het dat er eens een bus werd gehuurd <strong>voor</strong> een bezoek aan Parijs. Inmiddels staat er elk jaar een tripje op de agenda. Vorig jaar ging het naar Leipzig, het reisdoel dit jaar is nog niet bekend. In elk geval: de bestemming ligt op maximaal acht uur rijden, want chauffeur Jan zit is de enige bestuurder. En z’n broer Herman maakt <strong>voor</strong>af altijd een studie van de bezienswaardigheden onderweg. Janine Francken is de regelaar, als bestuurslid van de Stichting Beheer en Exploitatie Tuindorpbad met de portefeuille ‘dagelijkse gang van zaken’. Een groentje, vorig jaar zwom ze <strong>voor</strong> het eerst mee. En ze was meteen verkocht. ‘Je raakt ermee besmet. Het is ontzettend gezellig en nog gezond ook! Het is een soort community, we kijken naar elkaar om, de IJsberen hebben aandacht <strong>voor</strong> elkaar.’ Vaste traditie: het zwemseizoen wordt in september altijd feestelijk afgesloten met een rondje zwemmen rond de fontein. Maar zo ver is het nog lang niet... 30 zilver
LEF De Hengelose schilder, musicus, auteur en acteur Maupi Staudt sr. (1891- 1965) schreef eens een fraai gedicht over de ‘Iesbeer’n.’ Dat begint zo: Um tien uur kö’j ze altied treffen Iederen mon’n dee God oons gef, Zwemt de Iesbeer’n in ’n viever, Weer of gin weer, ze hebt ’t lef. Het Tuindorpbad in Hengelo zilver 31