Zilver zomer 2019 DEF voor Zilver website enkel

Pedro Swier (53) is de vierde generatie in de familie die
in de uitvaartbranche werkzaam is. Hij zag in drie decennia
het taboe rondom de dood afnemen. Nabestaanden
durven meer dan ooit keuzes te maken bij het afscheid
van hun dierbare. ‘Maar we moeten oppassen dat het
Vader Jaap was nummer drie in de familie die in de uitvaartbranche
terechtkwam. Hij werkte voor een kistenleverancier en
werd in de vroege jaren zeventig gevraagd een filiaal te starten
in Twente. Uitvaarten waren toen nog een zaak van kosters van
de kerk of soms van plaatselijke taxibedrijven. Het verzorgen
van de overledene was geen professionele bezigheid. Dat werd
graag overgelaten aan de man van de kisten. De kleine Pedro
mocht dan vaak mee. Die zag het telkens als een spannend
avontuur.
niet doorslaat.’
Het is negen jaar geleden dat zijn vader
overleed. Pedro Swier, professioneel
uitvaarverzorger, algemeen directeur van
Vredehof en een vlotte prater over het vak, raakt
even geëmotioneerd als hij daaraan terugdenkt.
‘Mensen zeggen dat zoiets slijt. Dat geloof ik niet.
Ik heb hem nog nooit zoveel gemist als vorig jaar.
Dat zit hem in kleine dingen: een bak koffie, een
opmerking, zijn persoon. Ik zou graag nog even
met hem willen praten. Hij was niet alleen mijn
vader, maar ook mijn vriend en collega.’
De duim van een dode
Swier is opgegroeid met de dood. Of beter gezegd:
met het verzorgen van uitvaarten. Het zit al in de
familie sinds zijn overgrootvader, die beheerder
was van een begraafplaats in Enkhuizen. Zelf
bewaart hij speciale herinneringen aan opa Swier,
de tweede generatie. ‘Toen ik op de kleuterschool
zat, ging ik tussen de middag vaak even naar hem
toe. Hij zat in een soort schaftkeet op de begraafplaats.
Ik ging dan beukennootjes zoeken. Voor
mij was het helemaal niet eng om daar rond te
lopen. Het was normaal. Ik ging liever naar het
kerkhof dan naar mijn opoe.’
‘Mijn vader wachtte tot ik uit school kwam en nam me dan
mee. Ik moest van hem in de auto blijven zitten, als hij ergens
een overledene moest afleggen. Natuurlijk wist ie dat ik stiekem
toch zou gaan kijken. Op mijn zesde, ik zal het moment nooit
vergeten, werd ik betrapt door de man van het mortuarium in
Haaksbergen. Hij werd niet boos, maar nam me mee naar binnen.
Daar heb ik voor het eerst een dode aangeraakt. Ik mocht
zijn duim vasthouden. Sommige kinderen zouden gillend wegrennen.
Ik vond het interessant.’
‘Doe maar wat gebruikelijk is’
Alles in huize Swier stond in het teken van de uitvaartverzorging.
Vakanties waren er niet, want er kon elk moment van
het jaar werk aan de winkel zijn. Mobiele telefoons bestonden
niet. Moeder Swier zorgde voor de take-in als haar man op pad
was. Het ongeregelde leven is zoon Pedro dus met de paplepel
ingegeven. Hoewel hij stiekem ooit wel eens droomde van een
leven als automonteur of vrachtwagenchauffeur, was de keuze
onbewust al gemaakt: hij zou uitvaartverzorger worden. En zo
ging het ook.
‘Ik hielp mijn vader als jongen al met het monteren van de
kisten, het aanbrengen van de handvatten, het bekleden. Later
mocht ik ook de verzorging doen. Ik was een van de jongsten
in het vak, waarin toen alleen maar ouderen werkzaam
waren. Mijn uitdaging was het beter te doen dan zij. Wat me
bijvoorbeeld opviel was dat bijna elke uitvaart hetzelfde was.
Dat heb ik altijd raar gevonden. Want iedereen is toch anders?
We wonen in verschillende huizen, kleden ons allemaal op
een andere manier en hebben onze eigen gewoontes. Maar bij
het afscheid zeiden de nabestaanden altijd, en dat gebeurt nu
nog steeds: ‘Doe maar wat gebruikelijk is’. Maar wat is gebruikelijk?’
‘Ik heb hem
nog nooit
zoveel gemist
als vorig jaar’
Er is in dat opzicht veel veranderd, vindt Swier. ‘In elke familie
heb je een haantje de voorste, bijvoorbeeld een dominante oom,
die bepaalt wat er gebeurt. De taak van een goede uitvaartleider
is om ook anderen de ruimte te geven. Om door te vragen bij
nabestaanden, ook als je eerst weinig terug hoort. Mensen gaan
vanzelf hun verhaal vertellen, als je ze de ruimte geeft. Dan kan
een uitvaart echt iets persoonlijks worden. Ieder mens krijgt
kansen in het leven, zeg ik altijd, zeker in zo’n week tussen overlijden
en afscheid. Het is makkelijk om niet te spreken tijdens
de uitvaart van een dierbare, maar de mogelijkheid om dat wél
te doen heb je maar één keer.’
Extravagant
Swier constateert dat het afscheid in de loop der jaren steeds
persoonlijker is geworden en dat de nabestaanden een groter
stempel drukken dan vroeger. ‘Mensen zijn het minder eng
gaan vinden. Vroeger was het gebruikelijk dat de kist werd
zilver
61