contact_office_magazine_#29_NL

Office Concepts
Cultuurshock
voor de arbeidsmarkt.
Andere landen, andere gebruiken. Dat is zeer zeker ook het geval bij de manier
waarop wij onze kantoorruimten vormgeven. Bepaald door mentaliteit, huurkosten
en individuele ruimtebehoefte liggen tussen Azië, Europa en Amerika niet
alleen kilometers, maar hele werelden.
Monsieur Hulot dwaalt door de gangen en begrijp het
allemaal niet meer. Als in een futuristische mierenhoop
rennen de werknemers gehaast van hot naar her,
wapperend met opbergmappen, hectisch papier uit de
typemachine scheurend, terwijl ze alle collega‘s omwille
van de anonimiteit links laten liggen. In de 22e
minuut belandt de heer met mantel, hoed en paraplu
uiteindelijk op een glazen plateau en kijkt uit over
de vele kleine hokjes, die in het collectieve geheugen
van de filmgeschiedenis gebrand zijn. De in 1967
verschenen bioscoopsatire “Playtime” van de Franse
regisseur Jacques Tati is een kritiek op de moderne
en de toenemend karakterloze vormgeving van onze
woon- en werkruimten.
Tegenwoordig zijn de grijze en beige Open-Spacehokjes,
zoals ze vaak te zien zijn in kantoorscenes in
tal van Amerikaanse speelfilms, overwegend te vinden
in de economische en financiële sector. De schouderhoge
scheidingswanden maken aan de ene kant
geconcentreerd werken in een zekere privésfeer met
akoestische bescherming en zonder beeldschermverblinding
mogelijk. Aan de andere kant heeft men een
goed overzicht (en controle) over de medewerkers.
Maar ook bij deze architectuur komen enkele verrassende
en zelfs choquerende werksituaties voor. De
Japanse shooting-star Junya Ishigami zit met zijn team
in een voormalige discotheek in Roppongi, midden
in Tokio, in een kelderruimte van zo‘n 400 vierkante
meter zonder ramen. “Toen ik mijn kantoor oprichtte,
had ik de keuze: een klein kantoor met uitzicht of een
groot kantoor zonder uitzicht? Maar ik geef toe: ook
wanneer men als architect veel fantasie en een zeer
goed ruimtelijk en atmosferisch inzicht heeft, willen
wij allemaal graag een kantoor met raam. We willen de
hemel zien.”
De twee Pritzker-prijswinnaars Kazuyo Sejima en
Ryue Nishizawa, die het kantoor SANAA runnen,
werken al vele jaren in een magazijn in het zuiden van
Tokio. Via een steile metalen trap met een deur met
een klein etiket erop, bereikt men een weliswaar heel
licht, maar nauw gemeubileerd kantoor, waar elke
medewerker - vanwege de enorm hoge huurkosten
- zo‘n 80 centimeter bureauruimte ter
beschikking heeft. Werktijd: 14:00 uur tot middernacht.
Deze ongebruikelijke inrichting is met name
te wijten aan het feit dat SANAA niet alleen in Japan
bouwt, maar veel projecten in Europa en in de VS runt.
In Europa en Noord-Amerika is de kantoorlay-out dan
weer vaak een uiting van de eigen cultuur en bedrijfsfilosofie:
bij Christoph Ingenhoven in Düsseldorf
zitten de medewerkers aan een centraal gepositioneerde
bureautafel die tig meter lang is. In het Parijse
kantoor van Lacaton & Vassal, een oude fabriekshal
met betonnen vloer, krijgen de orchideeën in de kas
minstens net zoveel aandacht als de mensen. En bij
Hermann Czech in de Weense binnenstad verdwijnt
men letterlijk achter stapels boeken en tot barstens toe
gevulde, van glazen deuren voorziene kasten tot aan
het plafond.
Wojciech Czaja
20 contact
© Foto: Jaques Tati Playtime (1967), alamy
contact 21