Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DOSSIER - Bruggen & Viaducten<br />
Slimme combinatie sleutel<br />
voor duurzame bruggenbouw<br />
Nederland verduurzaamt.<br />
Dat geldt ook voor de bruggensector.<br />
Ontwerp- en<br />
ingenieursbureau ipv Delft<br />
realiseerde begin dit jaar in<br />
Zwolle de eerste duurzame<br />
hout-betonbrug. Het innovatieve<br />
principe, dat het bureau<br />
samen met Knipscheer<br />
Infrastructuur heeft uitgewerkt,<br />
combineert houten<br />
liggers met een uitkragend<br />
betonnen dek.<br />
Als het aan de Delftse brugontwerpers ligt, is<br />
de hout-betonbrug pas het begin van de<br />
transitie naar circulariteit in de bruggenbouw.<br />
Veel marktpartijen zijn bezig met innovaties en<br />
opdrachtgevers geven massaal aan circulariteit<br />
belangrijk te vinden. Dat bijvoorbeeld houten<br />
liggers iets duurder zijn in aanschaf dan beton,<br />
is dan een hobbel die simpelweg genomen<br />
moet worden. Hoe eerder er meer duurzame<br />
projecten gerealiseerd worden, hoe beter, vindt<br />
het bureau.<br />
Circulaire brug<br />
Het concept voor de hout-betonbrug komt<br />
voort uit de gedachte van ipv Delft en<br />
Knipscheer om een duurzame en waar<br />
mogelijk circulaire brug te ontwerpen. Hout is<br />
bijzonder duurzaam uit oogpunt van milieubelasting<br />
en circulariteit, want het is hernieuwbaar<br />
en slaat CO 2<br />
op. Tegelijkertijd is hout<br />
gevoelig voor weersinvloeden en vocht. Wat<br />
nodig is, is dus een principe waarbij het hout<br />
beschermd wordt. Beton is weliswaar minder<br />
IN ‘T KORT - Hout-betonbrug<br />
Het eerste exemplaar van de hout-betonbrug<br />
ligt op het Zwolse Hessenpoort<br />
De brug heeft liggers van Europees<br />
Larikshout, een duurzame houtsoort<br />
Het beton van de landhoofden is gemaakt<br />
met 30 procent gerecycled materiaal<br />
De hout-betonbrug leent zich ook voor<br />
verkeersbruggen<br />
De brug Hessenpoort in Zwolle, een hout-betonbrug naar ontwerp van ipv Delft en Knipscheer Infrastructure. (Foto: ipv Delft)<br />
milieuvriendelijk, maar heeft een zeer lange<br />
levensduur en is goed bestand tegen vocht,<br />
zon en dooizouten. Door beide materialen te<br />
combineren, ontstaat een brugconstructie met<br />
de voordelen van hout (duurzaam) en beton<br />
(onderhoudsarm, levensduur van meer dan 80<br />
jaar).<br />
Hessenpoort<br />
Het eerste exemplaar van de hout-betonbrug<br />
ligt op het Zwolse bedrijventerrein Hessenpoort,<br />
een locatie die duurzaamheid hoog in<br />
het vaandel heeft. Zo is het fietspad dat<br />
aansluit op de nieuwe brug demontabel en<br />
circulair ontworpen. Het bestaat voor 80<br />
procent uit hergebruikt materiaal. De brug zelf<br />
heeft liggers van Europees Larikshout, een<br />
bijzonder duurzame houtsoort. Het beton van<br />
de landhoofden is gemaakt met 30 procent<br />
gerecycled materiaal. Het eenvoudige hekwerk<br />
is van rvs, dat geen coating of onderhoud<br />
behoeft, en heeft een houten handregel van<br />
verduurzaamd hout (Accoya). De horizontale<br />
hekwerkvulling is uitgevoerd met standaard<br />
rvs-buisprofielen. Niet alleen handig wanneer<br />
een van de elementen vervangen moet<br />
worden, maar tevens geschikt voor hergebruik.<br />
Ook de stalen buispalen van de fundering<br />
(steunpunt en landhoofden) kunnen later<br />
opnieuw worden gebruikt.<br />
De detaillering en afwerking is eveneens<br />
volledig afgestemd op duurzaamheid. Door het<br />
betonnen dek vlak na de stort te bezemen,<br />
ontstaat een voldoende ruw oppervlak en is<br />
geen slijtlaag nodig. De houten liggers zijn<br />
zodanig opgelegd, dat het hout voldoende kan<br />
ademen en doordat het betonnen dek een stuk<br />
uitsteekt ten opzichte van de houten liggers,<br />
blijven deze droog en gaan ze aanzienlijk<br />
langer mee.<br />
Verkeersbruggen<br />
De hout-betonbrug in Zwolle is een fiets- en<br />
voetgangersbrug met een overspanning van<br />
vijftien meter en een tussensteunpunt. Het<br />
principe leent zich echter ook voor verkeersbruggen<br />
met een overspanning vanaf circa tien<br />
meter.<br />
Voor grote viaducten, ontwikkelde ipv Delft<br />
samen met onder meer Mobilis een viaduct in<br />
hout en beton. Het was een van de inzendingen<br />
voor de Strategic Business Innovation<br />
Research (SBIR) Circulaire Viaducten van<br />
Rijkswaterstaat. Het hout-beton liggersysteem<br />
is een direct alternatief voor de huidige prefab<br />
betonnen liggers. Het bestaat uit gelamineerde<br />
houten liggers met een rijdek van gerecycled<br />
beton. De liggers worden bij elkaar gehouden<br />
door deze aan elkaar te spannen met<br />
dwarsvoorspanning. Uitkragende prefab<br />
betonnen randelementen beschermen het hout<br />
tegen weersinvloeden.<br />
Het modulaire hout-beton liggersysteem heeft<br />
aanzienlijke voordelen. Zo wordt een<br />
MKI-reductie van 40 procent behaald. De<br />
milieukostenindicator (MKI) geeft de milieu-impact<br />
en schaduwkosten van een product<br />
weer. De goede MKI-score dankt het systeem<br />
onder meer aan het gebruik van hout en<br />
gerecycled beton. Het gewicht van een<br />
willekeurig viaduct zal circa 20 procent lager<br />
zijn, wat leidt tot materiaalreductie in de<br />
fundering. Daarnaast is het product modulair<br />
en zijn de verschillende elementen na gebruik<br />
20<br />
nr. 7/8 - juli 2022
Change language