You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Digitaal<br />
Deformatiemeting met satelliet<br />
Kan satellietdata ons helpen<br />
om meer én beter inzicht te<br />
krijgen in de constructieve<br />
toestand van oeverconstructies<br />
en kunstwerken? Met<br />
deze vraag ging de provincie<br />
Noord-Holland in 2021 aan<br />
de slag. Samen met ingenieurs-<br />
en adviesbureau Antea<br />
Group is een pilot uitgevoerd.<br />
De resultaten zijn<br />
veelbelovend.<br />
Met maar liefst vijfhonderd kilometer aan<br />
oever- en kadewerken en zo’n vijfhonderd<br />
kunstwerken in beheer, is provincie Noord-Holland<br />
er alles aan gelegen om risico’s zo vroeg<br />
mogelijk in beeld te hebben. Zeker als het gaat<br />
om deformaties in kunstwerken en oeverconstructies.<br />
“Hoe eerder je die in beeld hebt, des<br />
te eerder en gerichter kun je actie ondernemen<br />
om objecten in stand te houden”, vertelt Rob<br />
Klaver, beheeradviseur vaarwegen en<br />
kunstwerken bij de provincie Noord-Holland<br />
Gezien de omvang van het areaal is dit een<br />
uitdaging. Klaver: “Inspecties, nadere<br />
onderzoeken en herberekeningen zijn<br />
arbeidsintensief en kostbaar. Die wil je gericht<br />
kunnen inzetten, bijvoorbeeld op plaatsen<br />
waar deformatie wordt gedetecteerd.”<br />
De provincie staat daarom altijd open voor<br />
nieuwe inwinmethodes zoals de toepassing<br />
van satellietdata. “Satellietbeelden zijn op<br />
meerdere momenten per jaar beschikbaar. Dit<br />
maakt het mogelijk om objecten, zonder dat je<br />
ze fysiek hoeft te bezoeken, frequenter kunt<br />
monitoren.”<br />
Reikwijdte<br />
Reden voor de provincie om een pilot te<br />
IN ‘T KORT - Satelliet<br />
Noord-Holland heeft een pilot uitgevoerd<br />
met metingen op basis van satellietdata<br />
Eerst zijn kunstwerken geselecteerd die<br />
zich voor deze proef leenden<br />
De reikwijdte voor de proef kwam uit op<br />
drie gebieden van 2,5 vierkante kilometer<br />
Een radarsatelliet bleek geschikt voor het<br />
uitvoeren van de metingen<br />
Horizontale (XY) en verticale (Z) deformatie na zes jaar ter plaatse van de Koopvaarderschutsluis.<br />
starten rondom deformatiemetingen op basis<br />
van satellietdata. Klaver: “We hebben eerst<br />
kunstwerken en oeverconstructies geselecteerd<br />
die zich voor deze proef leenden. Satellieten<br />
hebben namelijk één beperking: ze zien niet<br />
alles. Bijvoorbeeld wanneer vegetatie het zicht<br />
op een object ontneemt of wanneer een object<br />
zich onder de waterspiegel bevindt.”<br />
De reikwijdte voor de proef kwam uit op drie<br />
gebieden van 2,5 vierkante kilometer met<br />
daarin vier kunstwerken en drie kilometer<br />
oeverconstructies. Hierbij ging het onder meer<br />
om oeverconstructies langs het Noord-Hollandsch<br />
Kanaal en de Koopvaardersschutsluis.<br />
Van alle objecten zijn op voorhand faalmechanismen,<br />
bestaande schadebeelden en<br />
objectrisico-analyses meegenomen om de<br />
uitkomsten van de satellietbeelden in de juiste<br />
context te zetten. Klaver: “Voor alle objecten<br />
hadden we sowieso hoogtemetingen<br />
(Z-deformatie) nodig om hoogteverschillen en<br />
opbolling inzichtelijk te krijgen. Daarnaast<br />
hadden we voor enkele bruggen en oeverconstructies<br />
de X en Y-deformaties nodig om<br />
horizontale bewegingen in kaart te brengen.”<br />
Begin 2021 is in ingenieurs- en adviesbureau<br />
Antea Group een partner gevonden om deze<br />
pilot uit te voeren.<br />
Satellietkeuze<br />
Eerste stap in de pilot de keuze voor de<br />
satelliet. Er zijn vijf satellieten geselecteerd die<br />
mogelijk interessant waren voor de test.<br />
Hierbij viel te kiezen uit twee satelliet-types:<br />
de multispectrale en de radarsatelliet. Luuk<br />
van Gorp (adviseur data en informatie bij<br />
Antea Group): “Multispectrale satellieten<br />
nemen het licht op wat op aarde aanwezig is.<br />
De kwaliteit van deze beelden is afhankelijk<br />
van zonnestand en weersomstandigheden. Dit<br />
betekent dat je hiermee geen Z-deformatie<br />
kunt berekenen.”<br />
De inzet van een radarsatelliet bleek interessanter<br />
voor het uitvoeren van de deformatiemetingen.<br />
“Deze satellieten zenden een<br />
signaal uit; deze golf komt in fases terug. Deze<br />
fases kun je vervolgens vertalen naar<br />
hoogteverschillen door twee momentopnames<br />
met elkaar te vergelijken.”<br />
Dit laatste gebeurt aan de hand van Interferometric<br />
Synthetic Aperture (InSAR): een<br />
bewezen techniek om grondbewegingen tot<br />
op millimeterschaal in kaart te brengen. Van<br />
Gorp: “Hiermee is het mogelijk om die<br />
Z-deformatie zeer nauwkeurig te bepalen. Ook<br />
XY-deformatie kun je waarnemen, dit is wel<br />
afhankelijk van de zweefrichting van de<br />
satelliet.”<br />
Terugkijken tot 2015<br />
Met InSAR is het mogelijk om alle objecten<br />
binnen een gebied van 2,5 vierkante te<br />
kilometer beschouwen. Dit maakt InSAR<br />
interessant wanneer er meerdere kunstwerken<br />
binnen dit gebied liggen. Ook opvallend:<br />
satellietdata gaat minstens terug tot 2015<br />
36<br />
nr. 7/8 - juli 2022
Change language