Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
JEUGDDANS SPECIAL<br />
cijfers, met de feiten. Ik snap niet waarom<br />
de media daar niet meer aandacht voor<br />
hebben.’<br />
De eerste voorstelling die je ooit<br />
maakte voor pubers, Bronsttijd,<br />
ging over verliefdheid en seks en<br />
was meteen een succes. Kun je dat<br />
verklaren?<br />
‘Mijn dans is altijd expressief geweest,<br />
in your face. Jongeren waardeerden dat<br />
meer dan het volwassen danspubliek. Het<br />
gaat ook om de eerlijkheid van de dansers.<br />
Pubers willen dat performers menselijk<br />
zijn, anders trekken ze het niet. Maar ook<br />
het montagewerk is belangrijk,<br />
dat het niet om een logisch<br />
of lineair verhaal gaat.<br />
Een associatieve collage,<br />
een verhaal dat<br />
springt, een voorstelling<br />
over een<br />
onderwerp, dat<br />
werkt voor pubers<br />
heel goed.’<br />
En wie neemt<br />
de jongeren mee<br />
als publiek als ze<br />
ouder worden, als<br />
ze van de middelbare<br />
school af zijn?<br />
‘Als ze achttien zijn, gaan ze niet<br />
HOOP<br />
foto Amanda Harput<br />
naar het theater, maar naar festivals. Dat<br />
is dus een belangrijke programmering.<br />
En als ze geld hebben, gaan ze op hun<br />
dertigste weer naar het theater. Anne<br />
Suurendonk heeft net HIGH gemaakt bij<br />
AYA, dat is echt voor adolescenten, net<br />
iets abstracter, niet echt meer middelbare<br />
school. Zelf vind ik werk leuk dat weinig<br />
intellectueel is, dat echt gevoelig is, dus ik<br />
werk graag voor vmbo’ers. Op dat niveau<br />
wil ik graag communiceren, maar veel makers<br />
vinden dat lastig. Er is veel oordeel in<br />
zo’n zaal, over dans, over lichamelijkheid,<br />
maar ik vind het nu juist de uitdaging om<br />
daarop in te gaan. Vmbo’ers zijn emotioneel<br />
nog te bereiken.’<br />
En dan werk je met dansers die zelf<br />
net de pubertijd uit zijn?<br />
‘Helemaal niet. Ik heb met dansers van<br />
alle leeftijden gewerkt. Het gaat erom dat<br />
ze het fijn vinden om te communiceren<br />
met hun publiek. Ik heb dus bijvoorbeeld<br />
ook graag gewerkt met mensen uit de<br />
musical-opleidingen, die worden daar<br />
echt op getraind. Het is moeilijker om met<br />
dansers te werken die vooral geïnteresseerd<br />
zijn in hun eigen lichaam en dat op<br />
het podium onderzoeken. Dat is niks voor<br />
pubers. Zelf vind ik dat heel mooi om naar<br />
te kijken. Maar je kunt het niet zomaar<br />
voor honderdtachtig zogenaamd ongeïnteresseerde<br />
vijftienjarigen zetten.’<br />
Jij bent een soort prins, wil je de<br />
jeugd wakker kussen?<br />
‘Ik weet niet of ik ze wakker wil kussen.<br />
Ik vind het fijn om hen te laten voelen<br />
dat zo’n hele theatersetting er voor hen<br />
kan zijn, dat zij zichzelf terugzien op het<br />
toneel en denken: “Als die jongen dat kan,<br />
dan kan ik dat ook. Ik wil graag een<br />
Cherif worden, of een Renato,<br />
of een Ali, of Gary.” Het gaat<br />
ook om rolmodellen.’<br />
Je hebt het<br />
speciaal over<br />
jongens?<br />
‘Ja, het stigma is<br />
onder mannen veel<br />
groter. Jongens en<br />
mannen hebben<br />
ook gevoel, maar dat<br />
tonen is soms moeilijk.<br />
In HOOP heeft Gary<br />
Gravenbeek niet voor niks<br />
een heel belangrijke rol. Jongens<br />
zijn vaak ook niet gewend om krachtige<br />
vrouwen te zien, dus die stop ik altijd in<br />
mijn werk. Of ze zijn wel krachtige vrouwen<br />
gewend, maar dan zit er een dikke<br />
laag seks overheen, zoals bijvoorbeeld<br />
bij Madonna. Dat is hartstikke krachtig,<br />
maar zij speelt de hele tijd met al die<br />
prototypes en clichés. Bij mij zijn vrouwen<br />
stevig, maar niet per se sexy.’<br />
Ryan Djojokarso gaat AYA heel<br />
anders aanpakken, neem ik aan?<br />
‘Ja, wat voor mij wel even ingewikkeld<br />
is, want waar ga ik nu heen? Maar in het<br />
grotere geheel is het geweldig. Hij gaat<br />
meer vanuit de community werken, heel<br />
veel jonge makers op jeugddans zetten,<br />
aan co-creatie doen. Hij gaat minder zelf<br />
de grote baas uithangen.’<br />
Terwijl jij je als auteur hebt<br />
geëmancipeerd. Dat is best<br />
snel gegaan, binnen twee, drie<br />
generaties.<br />
‘Ja, dat moest in die tijd. Het ging toen<br />
over je persoonlijke artistieke handtekening,<br />
terwijl Ryan zegt: het gaat niet zo<br />
hard over mij, het gaat erom de kansen<br />
die ik heb gehad aan veel meer mensen<br />
te geven. Hij wil jeugddans emanciperen,<br />
laten zien dat je met de gelaagdheid en de<br />
vertaalslag die noodzakelijk zijn voor het<br />
maken van werk voor jongeren juist heel<br />
goed je artistieke signatuur kunt ontwikkelen.’<br />
Dat artistiek uitdagend zijn en<br />
toegankelijkheid elkaar niet<br />
uitsluiten?<br />
‘Ja. Iets toegankelijk maken betekent niet<br />
het makkelijk maken. Wat natuurlijk heel<br />
lang in de kunsten is vergeten. Je hebt<br />
altijd een paar kunstenaars nodig die<br />
gewoon in hun creatieve waanzinbrein<br />
gaan en dat wij allemaal denken: wow!<br />
Maar je hebt in het theater ook mensen<br />
nodig die zich druk maken over hoe ze<br />
hun publiek, hun achterban bereiken.<br />
Als je commercieel werkt, moet je je<br />
verhouden tot je publiek, anders komt er<br />
geen geld binnen. Als je subsidie krijgt,<br />
heb je iets meer vrijheid. Pubers hoeven<br />
het niet leuk te vinden, maar je moet wel<br />
zorgen dat ze blijven zitten, dat ze echt<br />
geraakt worden.’<br />
Wat ga jij nu doen?<br />
‘Ik ga eerst een tijdje niets doen. En dan<br />
wil ik voorstellingen maken over heksen,<br />
over oudere vrouwen, over het oudere<br />
lichaam, dwars op de obsessie met jeugdigheid<br />
die er heerst. Oudere vrouwen<br />
hebben een bepaalde mentale kracht die<br />
het volgens mij heel goed doet op een<br />
toneel.’<br />
www.nederlandsedansdagen.nl ><br />
Staat van de Jeugd Podiumkunsten<br />
www.denieuwetoneelbibliotheek.nl ><br />
Gesprekken met makers: Wies Bloemen<br />
FEBRUARI <strong>2024</strong> | DANS MAGAZINE 29
Change language