rotary-contact-471-NL-online-def

BOEKEN
De man achter de cartograaf
De kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, beter gekend als de ‘Ferrariskaart’ werd
opgemaakt in de periode 1771-1778, op initiatief van Graaf de Ferraris. Ze beslaat nagenoeg het
volledige grondgebied van België en het Groothertogdom Luxemburg. Het is dan ook de eerste
kaart die onze streken op een bijna uniforme wijze in beeld brengt. Omdat de kaart een goede
weerspiegeling biedt van het toenmalige landschap en landgebruik, is ze nog steeds een belangrijke
leidraad bij het huidige natuur- en bosbeheer. De opdrachtgever, Joseph Jean François de Ferraris
(1726-1814), bleef lang verborgen tussen de plooien van de geschiedenis.
Kunsthistorica Karen De Coene volgde het spoor van deze raadselachtige man, die zich wilde bewijzen
te midden van het tumult van de achttiende eeuw. De Europese grootmachten botsen met elkaar
in opeenvolgende oorlogen, de Verlichting doet zijn intrede en in de salons wordt aan tradities en
de samenleving gewrikt. Tussen al dat gewoel probeert Ferraris zijn plaats bij de Habsburgse elite
veilig te stellen. Hij komt op een goed blaadje te staan bij de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia
en wordt een beschermeling van prins Karel van Lotharingen. Met zijn kaartproject wil Ferraris het
Weense hof overtuigen om de Oostenrijkse Nederlanden te behouden. Er lag immers een plan op
tafel om het gebied te ruilen voor Beieren. Zijn kaart zal later van onschatbare waarde blijken, hoewel
de zorgvuldig getekende grenzen al onmiddellijk worden aangevochten tijdens de Brabantse
Omwenteling, die paradoxaal genoeg uitbreekt met de steun van zijn aangetrouwde familie.
Karen De Coene,
Carte Blanche, Lannoo,
34,99 €
De Holocaust in Oekraïne
Op 19 september 1941 namen Duitse troepen Kiev in. Als vergelding voor enkele aanslagen – allicht door
Stalins geheime dienst – besloten de nazi’s alle Joden uit de stad dood te schieten in een ravijn. Die
plek heette Babi Jar. Ze bleef tijdens de hele Duitse bezetting het decor vormen voor massaexecuties.
Anatoli Koeznetsov was amper twaalf toen de Duitsers arriveerden. Aanvankelijk beschouwden veel
Oekraïners hen als bevrijders van de onderdrukking door de Sovjet-Unie. Al gauw bleek dat ze het
bij het verkeerde eind hadden. Oekraïne werd een Reichskommissariat, geleid door Erich Koch, die
bij zijn aankomst al verklaarde: ‘Onze taak is Oekraïne alle goederen af te nemen waar we de hand
op kunnen leggen, zonder aandacht te schenken aan de gevoelens of het bezit van de Oekraïners.’
Koeznetsov doet helder en overtuigend verslag van de verschrikkingen van de oorlogsjaren. Zijn
‘document in de vorm van een roman’ bevat enkel feiten. De oorspronkelijke versie, uit 1966, werd
zwaar gecensureerd door de Sovjets. Nadat de auteur in 1968 naar het Westen vluchtte, kon hij zijn
authentieke tekst publiceren. In deze vertaling zijn de passages die de Sovjet-censor schrapte in vet
gemarkeerd. Het kostte Koeznetsov meer dan twee decennia om de woorden te vinden voor de onzegbare
tragedie die hij als jongen meemaakte. Babi Jar is een boek dat dan ook lang blijft nazinderen.
Anatoli Koeznetsov,
Babi Jar, De Bezige Bij,
29,99 €
Criminologie op kindermaat
Normaliter laten we in deze rubriek geen kinderboeken aan bod komen. We maken graag een uitzondering
voor het eerste jeugdboek van prof. Charlotte Colman (UGent), die in 2022 de Rotary Science
Award van Rc Gent won. In het boek legt de criminologe op een leuke, toegankelijke en kritische manier
uit hoe ons rechtssysteem in elkaar zit en hoe het leven in de gevangenis verloopt. Veel misverstanden
over strafrecht ontstaan immers op jonge leeftijd. Zo is er heel wat stereotiepe beeldvorming over hoe
‘boeven’ eruit zien of waarom mensen misdaden plegen. En die beelden zijn vaak hardnekkig. Colman,
die op haar achttiende overwoog om zelf gevangenisdirecteur te worden, ging de uitdaging aan om
enkele van deze vooroordelen de wereld uit te helpen. Want de kinderen die haar boek vandaag lezen,
worden de volwassenen die later de regels mee bepalen. Ze legt uit hoe wetten gemaakt worden, waarom
sommige mensen ze overtreden en hoe mensen in de middeleeuwen gestraft werden. Ook heeft
ze het over de meest beruchte ontsnappingspogingen, de grootste strafzaken uit de geschiedenis en
andere criminele wist-je-datjes. De kleurrijke illustraties van Stefanie Van Hertem brengen de wereld
van de criminologie helemaal tot leven. De opbrengst van het boek gaat naar het Centrum Algemeen
Welzijnswerk (CAW), dat onder meer werkt met kinderen van gedetineerde ouders.
Charlotte Colman,
Wie zit in de gevangenis?,
Borgerhoff & Lamberigts,
24,99 €
19