You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KUNST<br />
Jane Graverol, Zonder titel (Bevrijde vrouw), 1949<br />
© Sabam België<br />
© Rechten voorbehouden.<br />
Max Servais, C’est un peu de rêve…, c. 1934<br />
na. Ze gaat op zoek naar een nieuwe esthetiek en creëert een<br />
geheel eigen versie van het surrealisme, waarin de leefwereld<br />
van kleine meisjes de trauma’s van de kindertijd verbeeldt. De<br />
Franse dichter Paul Éluard schrijft de inleiding bij haar eerste<br />
tentoonstelling in Parijs, waar ze een tijdlang woont. In 1961<br />
kiest ze ervoor zich terug te trekken in Brugge, waar ze een<br />
eenzaam bestaan leidt. Wel blijft ze actief in de periferie van<br />
de surrealisten. ‘Ik ben geen surrealistische schilder,’ zei ze,<br />
‘ik ben een surrealist die schildert.’<br />
Ook Jane Graverol was de dochter van een schilder: de<br />
Franse symbolist Alexandre Graverol. Jane schildert al van<br />
haar zestiende. Haar werk is aanvankelijk intimistisch en<br />
bestaat uit stillevens, landschappen en zelfportretten in een<br />
vrij realistische stijl. Halverwege de jaren 1930 leert ze de<br />
surrealisten kennen. Ze is sterk onder de indruk van het werk<br />
van Magritte en ontwikkelt in zijn spoor een surrealistische<br />
stijl. Ze onderzoekt vooral de positie, het lichaam en de vrijheid<br />
van de vrouw, met vogels en kooien als terugkerende<br />
thema’s. Haar schilderijen beschrijft ze als ‘bewuste dromen’.<br />
In de jaren 1950 speelt ze een cruciale rol in de oprichting<br />
van Les Lèvres nues, het tijdschrift van haar toenmalige<br />
partner Marcel Mariën. Ze onderhoudt ook nauwe banden<br />
met Paul Nougé, die ondertussen afstand heeft genomen<br />
van Magritte. In 1964 schildert ze het groepsportret De<br />
waterdruppel, dat de belangrijkste Brusselse surrealisten<br />
afbeeldt. Graverols werk is de laatste jaren aan een sterke<br />
opmars bezig. Zo was het in 2022 nog te zien op de Biënnale<br />
van Venetië.<br />
S.V.<br />
Hoe kan het dat men<br />
niet zag dat het<br />
surrealisme veeleer<br />
een geesteshouding is<br />
dan een doctrine?<br />
Paul Nougé<br />
Nog tot 16 juni. Meer info: www.bozar.be<br />
Tegelijk presenteren de Koninklijke Musea voor Schone<br />
Kunsten van België IMAGINE!, een tentoonstelling<br />
over 100 jaar internationaal surrealisme en de rol van<br />
het symbolisme bij de opkomst ervan. Het Magritte<br />
Museum creëert dan weer een boeiende dialoog<br />
tussen het fascinerende universum van René Magritte<br />
en de poëtische creaties van Jean-Michel Folon. Beide<br />
expo’s lopen tot 21 juli.<br />
23