T.C. MALATYA VALİLİĞİ - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
T.C. MALATYA VALİLİĞİ - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
T.C. MALATYA VALİLİĞİ - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1.4.2.1.3.Arapgir<br />
Tarihi<br />
Arapgir'in en eski ismi "Daskuza"dır. Arapgir, civarındaki yerleşim birimlerinin en<br />
eskilerinden olup, Malatya İli ile yaşıt sayılabilir. Arapgir'in ilk yerlileri Muşkiler’dir. Şehrin<br />
M.Ö.1200 yıllarında kurulduğu sanılmaktadır. Daha sonra Muşkilerle Ermeniler kuzeyde Eğin<br />
civarında siyasi birlik kurmuşlardır.<br />
M.Ö.853 yılında Arapgir Asur egemenliği altına girer; Asur Devletine <strong>ve</strong>rgi öder. Daha sonra bu<br />
bölgeye Urartular hakim olur. Yöre, M.Ö. 612 yılında tekrar Asurluların eline geçer. Bu dönemde<br />
Malatya halkının çoğu Mezopotamya'ya sürülür. Arapgir'de Asur Devletinin egemenliği,<br />
İskender'in Anadolu'ya girdiği 330 yılına kadar sürer. M.Ö. 44 yıllarında, Doğu Anadolu'nun<br />
Romalılarının eline geçtiğini görmekteyiz.<br />
Yörenin Müslümanların eline geçmesi, Emevi Komutanı Davut Bin Süleyman sayesinde olur.<br />
(M.S.717) Daha sonraları bölge önce Danişmentlilerin eline, sonra 1178 yılında Selçuklu<br />
Devletinin eline geçer. Selçukluların Moğollara Kösedağı Savaşında yenilmesi ile de Arapgir<br />
Moğolların eline geçer.<br />
Anadolu beyliklerinin kurulmaya başlandığı dönemde, Arapgir, önce Karakoyunluların<br />
daha sonra da Akkoyunluların eline geçer. 1514 Çaldıran Savaşından sonra Osmanlı Devletinin<br />
egemenliği altına girer <strong>ve</strong> Sivas eyaletinin yedi sancağından birisi olur.<br />
1834 yılında, Şark Eyaletinin ıslahına <strong>ve</strong> devlet nüfuzunun tesisi için Sivas Eyaleti<br />
Valiliğine tayin edilen Reşit Mehmet Paşa, Harput'u eyalet <strong>ve</strong> ordu merkezi haline getirmiş,<br />
Arapgir'i de kaza yaparak Elazığ'a bağlamıştır. Bu dönemde, yolların kavşak noktasında bulunması,<br />
tüccarların girişken <strong>ve</strong> çalışkan olması sonucu Arapgir, Doğu Anadolu'nun ticaret <strong>ve</strong> sanat merkezi<br />
olmuştur. Diyarbakır, Malatya, Harput'un nüfusu 10-15 bin iken Arapgir 32 bin nüfusu ile İç <strong>ve</strong><br />
Doğu Anadolu'nun en kalabalık şehirlerinden biri haline gelmiştir. Bu durum, I. Dünya savaşına<br />
kadar devam etmiştir. Bu tarihten sonra, savaşın etkisi ile büyük tüccarların İstanbul, İzmir gibi<br />
büyük yerleşim merkezlerine göç etmesi, Arapgir'in hinterlandı olan Irak <strong>ve</strong> Suriye'nin Osmanlı<br />
Devletinin elinden çıkması neticesinde ilçe nüfusu azalmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra 1928<br />
yılında Malatya iline bağlı bir ilçe olan Arapgir, bugün küçük bir yerleşim birimi haline gelmiştir.<br />
Coğrafi Yapısı <strong>ve</strong> Yeryüzü Şekilleri<br />
Engebeli <strong>ve</strong> dağlık bir arazi yapısı olan ilçe il merkezine 120km uzaklıktadır. Kuzeyinde<br />
Erzincan-Kemaliye, Sivas-Divriği, Güneyinde Malatya-Arguvan <strong>ve</strong> Elazığ-Keban, Doğusunda<br />
Elazığ-Ağın <strong>ve</strong> Elazığ-Keban, Batısında Malatya-Arguvan ilçeleri olup, 956 Km²’ lik alanı<br />
kapsamaktadır.<br />
İlçe merkezinde rakım 1170 (1100-1200 arası) metredir. En yüksek yeri 2020 m. yükseklikteki<br />
Göldağı'dır.<br />
İklim <strong>ve</strong> Bitki Örtüsü<br />
Bölgede karasal iklim hakimdir. Yazın sıcak, kışın soğuk <strong>ve</strong> yağışlıdır. Orman çok az olup<br />
anlamlı bir bitki topluluğu yoktur.<br />
Sosyal Yapı<br />
Tarihte önemli bir kültür, ticaret <strong>ve</strong> sanat beldesi olan, bir zamanların 40.000 nüfuslu ilçesi<br />
Arapgir, sanayileşme <strong>ve</strong> ekonomik gelişmenin yarattığı ortama ayak uydurmaması sonucu, hızla<br />
nüfus kaybetmektedir. İlçede sosyal yaşantıya cevap <strong>ve</strong>rebilecek sinema, tiyatro, park vb. yerleri<br />
bulunmamaktadır. İlçe coğrafi yapısı nedeniyle yazın hareketli; kışın, tabiat şartlarının çetin<br />
geçmesi nedeniyle hareketsizdir. Halk gelenek <strong>ve</strong> göreneklerine bağlıdır.<br />
44
Change language