sarper þahin tez - İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü

Vital bulgulardaki değişiklikler özellikle yüksek ateş varlığında kardiyopulmoner veya
metobolik hastalığı olan hastalarda yetmezlik ve dekompansasyona yol açabilir. Özellikle ağır
akciğer veya kalp hastalığı olan çocuklarda ateş oksijen tüketimini ve kalp yükünü artırarak
oksijene olan bağımlılığın artmasına neden olmaktadır (13,14). Nörolojik hastalığı olmayan
çocuklarda ateşin zararlı etkileri 42˚C’nin üzerine çıktı ğında görülmeye başlar. Ateşin en çok
korkulan yanı febril konvulziyona neden olabilmektedir (15). Basit febril konvulziyon
genellikle ateş yükselmeye başladığı ilk dönemde olur, kendiliğinden düzelir. Gelişme geriliği
ve kalıcı nörolojik hasara yol açmaz. Antipiretiklerin kullanılması febril konvulziyon riskini
azaltmaz.
Ateş sitokin cevabının bir bulgusudur. Sitokin cevabı ateş dışında dalgınlık, anoreksi,
hormon sentezinde değişiklikler ve genç beyaz küre hücrelerinde artışa neden olur. Ateşin
erken döneminde hepatik akut faz proteinleri, C reaktif protein, fibrinojen, haptoglobulin,
seruloplazmin, ferritin, amiloid A proteini kompleman ve proteinazlar artar. Ancak bu akut faz
reaktanlarının rolü tam bilinmemektedir.
Vücut ısısının yükseldiğinin saptanması gerek enfeksiyon hastalıkları, malign hastalıklar
ve kollagen doku hastalıkları gibi birçok hastalığın ilk semptomu olması nedeniyle tanısal
açıdan, gerek bu hastalıkların seyrini ve tedaviye cevabının değerlendirilebilmesi açısından ve
gerekse de ateş ile birlikte ortaya çıkabilecek komplikasyonların engellenebilmesi açısından
önem taşımaktadır.
2.3. ATEŞ EPİDEMİYOLOJİSİ
Çocuk hekimlerine ve çocuk acil servislerine başvurularında yakınmaların yaklaşık %
15-20’sini ateş oluşturur (15). İlk iki yaşta çocuklarda 2-6 kez ateş epizotları görülmektedir. İlk
üç aydaki ateş sıklığı, 3-36 aydaki çocuklara göre daha azdır. Kasım ve Mart ayları arasında
ateşin görülme sıklığındaki artış bu dönemde toplum kaynaklı gastrointestinal ve solunum
kaynaklı viral enfeksiyonların görülmesindeki artışa paraleldir. İlginç olarak üç ayın altındaki
küçük bebeklerde de Kasım ve Mart ayları arasında ateş görülme olasılığı artmasına rağmen, bu
yaş grubunda ateşli epizotlarının % 40’ı Temmuz ile Eylül ayları arasında görülür. Bu geç
fenomenin nedeni, yılın bu zamanındaki enterovirus sirkülasyonudur. Çocuklarda nedeni
bilinmeyen ateş insidansını belirlemek güçtür. Bu ateş tipi, akut ateş epizotlarına göre çok daha
nadir bir durum olarak görülmekte, fakat tanısal yaklaşımda farklılıklar içermektedir.
12