1 türkiye cumhuriyeti çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü ...

süreçlerinin mantıklı olmasının yanı sıra, karardan etkilenenlere açıklama yapılmasıdır.
Colquitt’in (2001) sınıflandırmasına göre bu kriterler dağıtım, işlem, etkileşim ve bilgi
adaletini temsil etmektedir.
Örgütsel adalet genel olarak örgütte çalışanlara adil ve etik bir şekilde
davranılmasını ifade etmektedir (Cropanzano, 1993). Örgütlerde adil ve etik
davranışların sergilenmesi ise liderlikle yakından ilişkilidir. Çünkü liderlerden örgüt
üyelerinin adil, kendi sorunlarıyla yakından ilgilenen, açık sistemler kurmaları
beklenmektedir. Dönüşümcü liderlik, astlarını statükoyu sorgulamaya iten, yeni amaçlar
koyan, geleceği öngören, karizmatik, zeki ve vizyoner liderlik tarzı olması nedeniyle
örgütsel adaletin varlığı için en uygun liderlik tarzı olarak görülmektedir. Ancak
dönüşümcü liderlik, örgütsel adalet ve örgütsel çıktılar arasındaki ilişkileri ele alan
çalışmaların yazında sınırlı olduğu görülmektedir. Dönüşümcü liderlik ile çalışan
davranışları arasındaki ilişkileri ele alan çalışmalar bulunmakla birlikte (ör: Judge ve
Piccolo, 2004), bu çalışmaların da bazı sorulara hala cevap bulamadığı görülmektedir
(Yukl, 1999). Bu sorulardan biri dönüşümcü liderliğin hangi mekanizma aracılığıyla
örgütsel çıktıları etkilediğidir (Bass, 1999; Bono ve Judge, 2003). Bass (1995, s.475)
dönüşümcü liderlik sürecinin nasıl işlediğine dair akademik çalışmaların hala sınırlı
kaldığını ifade etmektedir. Çalışma, örgütsel adaletin boyutlarının dönüşümcü liderlikle
iş tatmini, işten ayrılma niyeti ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkileri etkileyen aracı
faktör olduğu varsayımına dayanmaktadır. Çünkü dağıtım ve etkileşim adaletinin
örgütün geneline yönelik algılamaları, etkileşim ve bilgi adaletinin üste yönelik
algılamaları yansıttığına dair çalışmalar bulunmaktadır (Ambrose, Hess ve Ganesan,
2007; Pillai, vd., 1999). Bu bağlamda Wu, Neubert ve Yi (2007, s.346) kolektivist
kültür özelliği gösteren toplumlarda özellikle dönüşümcü liderliğin örgütsel bağlılık gibi
örgütsel çıktılar üzerindeki etkisinin Batı toplumlarına nazaran daha önemli olduğuna
dikkat çekmektedir. Ayrıca Pillai vd.’nin (1999, s.776) işaret ettiği gibi her ne kadar
dönüşümcü liderliğin temel özellikleri kültürler arasında benzerlik gösterse de,
dönüşümcü liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi süreç olarak ele alındığında bazı
farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
Bu bilgiler ışığında tez çalışmasının hazırlanmasında temel alınan araştırma
problemi; dönüşümcü liderliğin örgütsel adaletin boyutları aracılığıyla iş tatmini, işten
ayrılma niyeti ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Problemin
tespiti ile birlikte detaylı bir yazın taraması yapılmış, konuyu farklı şekillerde ele alan
4