balgam yayma negatif, klinik ve radyolojik olarak akciğer ...

çoktur, büyüklükleri birkaç mm ile cm arasında değişebilir, kalın cidarlı, başlangıçta duvarları
kalın ve irregülerdir ve nadir olarak hava sıvı seviyesi içerir. Kavitenin en sık komplikasyonu
endobronşial yayılımdır ve aynı akciğer ya da karşı akciğerde özellikle alt zonlarda asiner
gölgeler şeklinde lezyonlara neden olabilir. Lezyonlar eskidikçe fibrozis ve kalsifikasyon
gelişir. Parankimal bir odağın kan ya da lenf damarları içine erozyonu ile organizma yayılır ve
akciğer grafisinde küçük nodüller şeklinde görünüm veren milier paterne neden olabilir.
Tüberkülomlar 3cm’den küçük yuvarlak nodüler görünümlerdir ve büyüklük arttıkça aktif
olma ihtimali artar. Çoğunun içinde kalsifikasyon ve yakınında satellit lezyon vardır. Kitle
lezyonları, akciğer alt alanlarının tutulumu, soliter pulmoner nodül, hiler, paratrakeal,
mediastinal lenf adenopati, pnömotoraks, normal akciğer grafisi atipik bulgulardır (77,78,79).
Radyolojik bulguların tek başına hastalık aktivitesini göstermede yeterli olmadığı
unutulmamalıdır. Kavite eski bir infeksiyona bağlı rezidüel bir lezyon olabilir. Öte yandan
fibrotik ya da fibrokalsifik bir lezyon aktif hastalık bulgusu olabilir. YRBT’de kazeifiye
materyalle dolu genişlemiş terminal ve respiratuvar bronşioller ile alveol kanallarının dallanan
sentrilobüler opasiteler şeklinde görülmesine tomurcuklanan ağaç manzarası denir ve
tüberküloz için patognomonik olmasa da aktif hastalığı gösterir (80). Akciğer grafisi
tüberküloz tanısında değerli bir yöntemdir ancak yeterli değildir. Radyolojik bulguların diğer
hastalıklarla benzerlik göstermesi, hastalık aktivitesini kesin olarak göstermemesi nedeniyle
mikrobiyolojik inceleme her zaman gereklidir (29).
Laboratuvar
Rutin laboratuvar tetkikleri tanı konması ya da kesinleştirilmesinde seyrek olarak yardımcı
olur. Kronik tüberkülozda hafif bir normokrom, normositer anemi bulunabilir. Bazen kemik
iliği tutulumuna bağlı olarak pansitopeni gelişebilir. Lökosit sayısı sıklıkla normaldir ve
20.000/ml’den fazla olması başka bir enfeksiyöz olayı düşündürür. Ancak akciğere sınırlı
tüberkülozda olmasa da milier tüberkülozda seyrek olarak lökomoid reaksiyon oluşabilir.
İlerlemiş hastalıkda yapılan periferik yaymalarda sola kayma gelişebilmesine rağmen bu
değişiklik spesifik değildir.
Aktif tüberkülozda albümin azalırken, α-2 globülin ve γ globülin artar. Eritrosit
sedimentasyon hızı artar. Karaciğer enzimleri (transaminazlar ve alkalen fosfataz) tedaviden
önce seyrek olarak yüksek bulunabilir. Ancak bu bulgu genellikle tüberküloz tutulumundan
38