Genetik Ders Notları 1998 - Akademik Bilgi Sistemi - Kafkas ...

Şekil 7. DNA üzerinde RNA’nın yapımı
nukleus içinde yapımı tamamlanmış olan RNA, DNA templeytinden ayrılarak
sitoplâzmaya geçer (Şekil 7). RNA'nın molekül ağırlığı kendisini meydana getirmiş
olan DNA'nın yaklaşık yarısı kadardır.
Hücre içinde üç çeşit RNA vardır. Bunlar haberci RNA (m-RNA). ribozomal RNA
(r-RNA) ve transfer RNA (t-RNA) dır. Bu RNA'lar arasında gerek yapı, gerekse
fonksiyonl bakımından farklar vardır. Ayrıca farklı doku ve hücrelerde yapılmış olan
RNA'lar arasında da ayrılıklar bulunur. Örneğin karaciğer hücelerindeki RNA ile
akciğer hücrelerindeki RNA'lar farklıdır. Bu farklılık DNA-RNA hibridizasyon tekniği ile
deneysel olarak ortaya konulmuştur.
Protein sentezi
Proteinler çok sayıda amino asitin bir araya gelmesinden oluşur. Protein
sentezinde amino asitlerin yan yana gelmelerindeki sıra RNA tarafından tayin edilir.
RNA ise DNA tarafından meydana getirilir.
RNA'ların biyosentezi DNA üzerinde olur (şekil 7). Bir RNA'nın üzerindeki baz
sırası onu meydana getiren baz sırasının negatif kopyası gibidir. Dolayısıyla DNA
üzerindeki bilgi sırası RNA'ya aktarılmıştır. Bu RNA'ya mesajcı RNA veya m-RNA adı
verilir. m-RNA nukleustan sitoplâzmaya geçer. m-RNA üzerindeki üç nukleotid bir
bilginin, bir emrin şifresini taşır. Üçlü nukleotid gruouna kodon denilir. Örneğin birbirini
izleyen adenin. adenin ve sitosinin oluşturduğu üç nukleotid AAS kodonunu oluşturur.
Bunun gibi diğer kodonlar UUU, SGA, GGA, UUS, UGS v.s. olabilir. RNA
molekülünde dört organik bazın belirlediği dört çeşit nukleotid bulunur. Üç nukleotid bir
kodonu oluşturduğuna göre RNA'da meydana gelebilecek kodon sayısı 4 3 = 64 adettir.
Her bir kodon veya şifre bir amino asiti belirlediğine göre 64 adet şifrenin 64 adet
17