Genetik Ders Notları 1998 - Akademik Bilgi Sistemi - Kafkas ...

mevcut genlerin determine edilmesinde çok sayıda allel çifti rol oynamaktadır.
Bunların en önemlileri E ve D genleridir. Bu genler allellerine (e ve d)
dominanttırlar. Bunlardan D geni beyaz rengi determine etmekte, ee genotipinde
ise renklilik kendini göstermektedir. Ancak D geninin (ee) yapısına epistatik olduğu
saptanmıştır. Bu durumda bir koyunda renkliliğin görülmesi için ee genotipi tek
başına yeterli olmamakta, ayrıca (D) geni yerine bunun alleli ve resesifi olan (dd)
genlerinin bulunması gerekmektedir.
Koyunlarda en çok rastlanan renkler beyaz, siyah ve kahverengi renklerdir.
Yukarıda anlatılanlar dışında kahverengini resesif bir ( f ) geninin determine ettiği
bildirilmiştir. Buna göre kahverengi koyunlarda (ff) genleri bulunmasına karşılık siyah
renkli koyunlarda bunun alleli ve dominantı olan (F) geni mevcuttur. Buna göre F
geni (ee) ve (dd) genleri ile birlikte siyahlığı oluştururken, kahverengililiği
engellemektedir.
Yukarıdaki açıklamalar dikkate alınarak koyunlardaki renklerin genotipleri
yazılabilir.
Beyaz renkli : D-E-
Renkli : ddee
Kahve renkli : ddeeeff
Siyah renkli : ddeeF-
Bunların dışında, beyazlığı determine eden (D) geninin, siyahlık için gerekli
olan ve resesif özellikteki (d) geninden başka allellerinin de olduğu ortaya
konmuştur. Bunlar D W ve D r genleridir. D W geni d genine eksik dominant etkiye
sahip olup, homozigot durumda beyaz rengi meydana getirmektedir (D W D W ).
Heterozigot halde ise (D W d) mavi renk olmaktadır. Öteki allel D r ise, F veya f
geni ile birlikte, bu genler tarafından meydana getirilen siyah ve kahve rengin baş ve
ayaklarda oluşmasını sağlar. D r D r ee F- genotipinde ekstremiteler siyah, D r D r eeff
genotipinde ekstremiteler kahve renklidir.
Tavşanlarda Don
Tavşanlarda renk kalıtımı, ağırlıklı olarak basit kalıtım şekli gösteren multiple
allel genlerle, bileşik olan bazı genler tarafından gerçekleştirilir.
Tavşanlarda görülen temel renklerin en önemlileri siyahlık ve tarçınî
renkliliktir. siyahlık dominant bir (B) geni, çikolata veya tarçınî renklilik de bunun
alleli ve resesifi olan (b) geni tarafından determine edilir. Siyah ve tarçınî renkleri
oluşturan genlerle birlikte bulunduğu zaman tavşanın rengini tüy uçlarında kırmızı
veya beyaz bir bant oluşturarak değiştiren bir A geni daha vardır. Bu özelliğin
yokluğu ise a geni tarafından determine edilir ve A'ya resesiftir. Örneğin Belçika
75