Dosya 14.2: tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar

Outremont ve Westmount gibi büyük belediyeler
bu değişimle kendi miraslarını korumak açısından
avantajlı bir döneme girmişlerdir 13 . Yasadaki değişikliğe
dayanarak Montréal belediyesi 1987’de
“Kültürel Eserlerin Korunması İçin Montréal Danışma
Komitesi”ni (Comité consultatif de Montréal sur
la protection des biens culturels) kurmuş ve “Mount
Royal” miras alanı olarak sınıflandırılmıştır 14 .
1990–1992 yılları arasında Montréal’in ilk “Kentsel
Master Planı” hazırlanmıştır. 1996 yılında ise, kentin
koruması ve gelişimiyle ilgili olarak “Montréal
Gelişme/İmar Kurumu” (Société de développement
de Montréal) kurulmuştur 15 .
2000’li yıllara gelindiğinde Montréal Miras Kurulu
(2002) ’nun oluşturulması ile Montréal’deki koruma
yaklaşımının doğal, kültürel, somut ve somut olmayan
değerlerin halkın katılımı ile korunup geleceğe
aktarılması hedeflenmiştir. 2002 yılında Québec
hükümeti tarafından çıkarılan “Doğal Mirası Koruma
Kanunu” (Loi sur la conservation du patrimoine
naturel) ile “Mount Royal” miras alanından çıkarılıp
tarihi ve doğal sit alanı olarak tescillenmiştir.
Montréal kentinde sivil girişimlerle başlayan koruma
faaliyetleri yine halkın katılımı ve resmi birimlerin
uygulamalarıyla devam etmektedir. Montréal’de
tarih içinde anıt ve obje korumasından, yerleşim,
doğal ve kültürel varlıkların tüm somut ve somut
olmayan değerlerini içerecek şekilde korunması
anlayışının geliştiğini görmekteyiz. Fransız ve İngiliz
dönemlerine ait kültür varlıklarının çoğunu
kaybetmiş olan Montréal metropolünün geçmişten
kalan en önemli mirası şüphesiz Eski Montréal’in
morfolojisidir. Eski kent sokak dokusu yeni kentin
oluşumunda referans olmuş ve düzen yeni kentte
de büyük oranda devam etmiştir. Az sayıda kalan
kültür varlıklarının korunmasına yönelik edinilen
sosyal bilinçlenme ve oluşturulan yasal araçlar ile
Montréal’deki koruma faaliyetlerini yürüten resmi
kurumlar (Federal Hükümet, Yerel Hükümet ve Belediye)
ve sivil kurumlar metropoliten kentin kültür
varlıklarına yönelik oluşturduğu baskılara karşın
Montréal mirasını en iyi biçimde korumaya ve sunmaya
çalışmaktadırlar.
yapı da günümüze ulaşmıştır. Chàteau Ramezay
ve Notre- Dame Bazilikası Fransız dönemine ait
örneklerden sayılabilir (bkz. Harita 4).
Surlarla çevri bir liman kenti olan Eski Montréal,
zaman içinde surların yıkımı ve kent sakinlerinin
20. yy. ortalarında yeni kente doğru göç etmelerinin
etkisiyle çöküntü alanı haline gelmiştir. Bu
alanda gerçekleşen fiziki yıpranma ve sosyal değişime
çözüm olarak 1980’den sonra Federal Hükümet
ve Yerel Hükümet ortaklığı ile Eski Montréal’i
iyileştirme, sağlılaştırma çalışmaları başlamıştır.
Bu çalışmaların önceliğini hızla yıpranan kültür
varlıklarının onarılarak yeniden işlevlendirilmesi
oluşturmaktadır. Bu bağlamda, 18. yy’dan kalan
yapılar restore edilerek restoran ve butiklere
dönüştürülmüş, özellikle turistlerin yoğun olarak
geldiği Notre-Dame ve St-Paul Caddelerinde yer
alan yapılar yeniden işlevlendirilmiştir (Resim 3).
Restoran ve butik gibi yeni fonksiyonların yanında,
Eski Kent’te bulunan anıtsal nitelikteki yapılar
ve alanların bir kısmı özgün işlevini devam ettirerek,
bir kısmı ise yeni işlevler yüklenerek korunmuşlardır.
Örneğin; Montréal’in 11. Valisi Claude de Ramezay
tarafından 1702 yılında inşa ettirilen Chàteau
Ramezay günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
Ramezay’ın Fransa-Normandy özlemi ile
Resim 3.19.yy.’da Notre-Dame Caddesi’nden bir görünüş
MONTREAL METROPOLÜNDE MEVCUT TARİHİ
ÇEVRENİN KORUNMASI VE SUNUMU
Yukarıda da belirtildiği gibi, tarihi kent dokusu
Mount Royal’ın güneyinde, St. Lawrence Nehri kıyısında
yer almaktadır (Harita 4). Surlarla çevrili olduğu
bilinen bu alandaki kültür varlıklarının çoğu
19.yy. İngiliz hakimiyeti döneminden kalmıştır. Bununla
birlikte az sayıda Fransız dönemine ait anıtsal
Harita 4.Tarihi kentin günümüzdeki haritası
dosya tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar-2
37