Dosya 14.2: tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar
Dosya 14.2: tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar
Dosya 14.2: tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Resim 15. Le Marais<br />
Bu bağlamda da uygulama araçları konusundaki<br />
yapılanma da, plan yapımını teşvik etmiş, yasayla<br />
birlikte ilk beş yılda 35 <strong>koruma</strong> planı ve uygulaması<br />
yapılmıştır. Bu süreç içinde de yapılanma modellerinin<br />
eksikleri tespit edilmiş ve iyileşmesine<br />
yönelik yasada değişiklikler yapılmıştır. Bunu yanında,<br />
plan uygulamasındaki restorasyon çalışmaları,<br />
bakanlık tarafından atanan sivil bir ekip tarafından<br />
denetlenmektedir. Böylelikle, bu ekip, hem<br />
sivil toplum örgütlerine danışmanlık etmekte ve<br />
onları bilgilendirmekte, hem de restorasyon <strong>uygulamalar</strong>ının<br />
ilkeler doğrultusunda gerçekleşmesini<br />
sağlamaktadır. Daha sonrasında desentralize edilen<br />
bu model, yatırım fonları, krediler ve alandaki<br />
hareket serbestliğine ilişkin esneklikler yaratılarak<br />
daha da verimli sonuçlar alınmıştır.<br />
Koruma projelerinin, sadece belirli alanların korunması<br />
ve canlandırılması dışında başka alanlarda<br />
da yarattığı dinamikler bulunmaktadır. Bunlar,<br />
plan uygulamasından sonraki kiralama döneminde,<br />
diğer sosyal gruplar için yeni konut alanları<br />
sunarak ve uygulama süresinde inşaat ve diğer<br />
ilgili sektörlerde hareketlenme yaratarak istihdam<br />
sağlanmasıdır. Bu anlamda da, <strong>koruma</strong> planları<br />
ekonomiye de katkıda bulunmaktadır. Bu etkide,<br />
kuşkusuz, mali model önermeleri ve bu modelin<br />
içeriğiyle yakından ilişkilidir.<br />
Resim 16. Le Marais<br />
sorunlar bu alanda da gözlemlenmektedir. Koruma<br />
alanlarındaki nüfusun bölgeden dışlanması,<br />
<strong>koruma</strong> alanındaki işlev değişikliği ve yapıların<br />
korunması konusunda değişik dönemleri göz ardı<br />
etmek gibi sorunlar ortaya çıkmıştır. Ancak planın<br />
yapıldığı bu dönemde <strong>koruma</strong> konusunda ilke belirleyici<br />
olan Venedik Tüzüğü’nün etkilerinin daha<br />
yaşanmamış olması da göz önünde bulundurulmalıdır.<br />
Bununla birlikte, yapılan ilk <strong>koruma</strong> planı<br />
olması da bu anlamda bu hataların yapılmasına<br />
sebep olmuştur.<br />
SON BİR DEĞERLENDİRME<br />
Malraux Yasası, <strong>tarihi</strong> kent dokularında yer alan<br />
ancak yoksulluk sebebiyle ya yıpranmış ya da terk<br />
edilmiş, altyapısı eskimiş yapıların onarılıp restore<br />
edilerek günümüz koşullarına uygun şekilde sağlıklaştırılmasını<br />
esas almıştır. Bu çerçevede, devlet<br />
destekli teknik yardım, kredi, vergi rejimi gibi<br />
araçları kullanarak ve aynı zamanda yeni bir yasa<br />
ve örgütlenme modeli oluşturarak <strong>tarihi</strong> dokuların<br />
yeniden canlandırılmasını sağlamıştır.<br />
Türkiye’nin bu bağlamdaki durumuna değinmek<br />
gerekirse; Osmanlı’daki en eski yasanın 1869 <strong>tarihi</strong>ne<br />
ait olduğu düşünülürse, Osmanlı Devleti<br />
<strong>koruma</strong> konuda Fransa’dan daha önce çalışmalara<br />
başlamıştır. Ancak, bugün Türk kentleri ve<br />
Fransız kentleri karşılaştırıldığında, Fransa’nın <strong>koruma</strong><br />
konusundaki gelişiminin Türkiye’ye oranla<br />
daha etkin bir şekilde mekâna yansımış olduğu<br />
gözlemlenmektedir. Bu anlamda, Fransa örneği,<br />
Türkiye’deki <strong>koruma</strong> mevzuatına ve sürece dair<br />
kılavuz olarak görülebilir.<br />
Fransa’daki <strong>koruma</strong> mevzuatında yer alan <strong>koruma</strong><br />
alanı tanımı, yukarıda da değinildiği gibi <strong>koruma</strong><br />
alanları için herhangi bir sınıflandırma yapmamakta,<br />
ayrıca, doğal ve <strong>tarihi</strong> çevrelerin bir bütün<br />
olarak planlanmasını öngörmektedir.Bu bağlamda,<br />
Türkiye’deki <strong>koruma</strong> mevzuatında, <strong>koruma</strong><br />
konularının birbirinden ayrıştırılmıştır, (arkeolojik<br />
sit alanı, kentsel sit alanı, doğal sit alanı). Bu<br />
yaklaşım, plan aşamasında hem yetki karmaşasına<br />
sebep olmakta hem de parçacı, birbiriyle aynı dili<br />
konuşamayan planların oluşmasına neden olmaktadır.<br />
54<br />
dosya <strong>tarihi</strong> <strong>çevrede</strong> <strong>koruma</strong>: <strong>yaklaşımlar</strong>, <strong>uygulamalar</strong>-2
Change language