Zeytinyağı Sektör Araştırması - Türkiye Kalkınma Bankası

GRAFİK 1:
BÖLGELER İTİBARİYLE ZEYTİN AĞACI DAĞILIMI (2001)
Akdeniz Bölgesi
%12
Marmara Bölgesi
%26
Ege Bölgesi
%57
Diğer
%5
Türkiye’de zeytin üretimini incelediğimiz zaman; zeytin ağacının özelliğinden
kaynaklanan periyodisiteden dolayı zeytin üretiminin yıllara göre inişli çıkışlı bir grafik
izlediği görülür. Başka bir ifadeyle zeytinde, üretime bağlı olarak bir yıl düşük (yok
yılı), bir yıl yüksek (var yılı) ürün alınmaktadır. 1994 yılına kadar kuraklık ve don
zararı gibi iklim etkilerinin yanı sıra ekonomik sebepler nedeniyle üretim düşük
seyretmiştir. Ancak son 7-8 sezonda iklim koşullarının düzelmesi, yeni zeytin
fidanlarının dikimi ve üreticinin zeytin üretimine özendirilmesi ile birlikte uygun bakım,
hasat ve sulama konusunda eğitilmesine yönelik çalışmalar sonucunda zeytin üretimi
artış göstermiştir. Yine de var yıllarında ağaçların çok mahsullü bir yıl
geçirmelerinden dolayı hasatın uzaması sebebiyle zeytin ağaçlarındaki yeni ürün
verecek olan sürgünlerin zarar görmesi gibi nedenlerden dolayı var ve yok yılları
arasındaki makas büyük olmaktadır.
1990 sonrası dönemde zeytin üretimi bazı yıllar 500 bin tona düşerken, bazı yıllar da
1,8 milyon tona kadar çıkmaktadır. Yani üretimde çok şiddetli bir periyodisite vardır.
Zeytin üretiminde bu kadar iniş ve çıkışlar görülmesine rağmen ikişer yılın ortalaması
alınarak yapılan hesaplamada Türkiye zeytin üretiminin 1990—2001 döneminde
genelde artan bir seyir izlediği görülmektedir. (Tablo 3).
8