Memory Ocak-Şubat 2011 - Memorial Hastanesi

TÜP BEBEK
Takip yalnızca ultrasonografi ile
mi olmalıdır yoksa kanda hormon
testleri de yapılmalı mıdır?
Yapılan çalışmalarda görülmektedir ki; yalnızca
ultrasonografi ile takip yapıldığında elde edilen
sonuçların, ultrasonografiye ek olarak kan hormon
takiplerinin de eklendiği takip şemalarından farklı
değildir. Yalnızca ultrasonografi ile takip yapmak
hatalı bir uygulama değildir ve hastalar için
uygun bir yaklaşımdır. Biz ultrasonografi ile takip
yaparken gerekli gördüğümüz durumlarda kan
hormon düzeylerine de bakmaktayız. Örnek
olarak ultrasonografi ile takipte yumurta gelişim
hızı yavaş ya da çok hızlıysa, çok fazla yumurta
geliştiğini görüyorsak, rahim zarının kalınlaşmadığını
izliyorsak mutlaka hormonal takibi de yapıyoruz.
Tedaviye başlayacağımız gün, yumurtalıklarda bir
kist görülmüş ise, bu kistin tedaviye başlamamıza
engel bir durumun olup olmadığını anlamak için
yine hormonlara bakıyoruz. Son tetikleyici çatlama
iğnesi olarak da bilinen hCG ilacını vermeye karar
verdiğimiz gün de mutlaka kanda estradiol ve
progesteron hormon ölçümlerine bakmaktayız.
Tüp bebekte düşük daha mı sık
izlenmektedir?
Tüp bebek tedavisi ile elde edilen gebeliklerde
düşük riski, normal yolla kalınan gebeliklerden
çok az daha yüksektir. Bunun nedeni tedaviden
değil, gebe kalamamaya neden olan problemin
kendisinden kaynaklanmaktadır.
Tüp bebek gebeliklerinin başında
izlenen vajinal kanamalar normal
midir?
Gebe kalmış hiçbir hastada vajinal kanama
normal kabul edilmemelidir ve doktora mutlaka
danışılmalıdır. Fakat öte yandan da tüp bebek
gebeliklerinin başında vajinal kanama ve
lekelenmelere çok sık rastlanılmaktadır. Bu mutlaka
kötüye gidişin bir göstergesi olmayabilir.
Transfer sonrası gebelik şansının
desteklenmesi için progesteron
ilaçlarının hangisi etkilidir?
Yapılan çalışmalarda vajinal progesteron ilaçları
ile kas içine yapılan progesteron iğneleri arasında
gebelik şansı açısından hiçbir fark bulunmamıştır.
Kas içine her gün yapılan iğneler bazen çok can
yakıcı olduğundan ilk planda vajinal progesteron
ilaçları tercih edilmelidir. Fakat bazı hastalarda
vajinal progesteron vajende ciddi kaşıntı ve yanma
yapmaktadır. Bu durumda progesteron iğnelerine
geçilmesi düşünülebilinir.
Tüp bebekte gebe kaldıktan sonra
progesteron ilacına daha ne kadar
devam edilmelidir?
Progesteron ilacına gebelik testi pozitif çıktıktan
sonra devam etmenin bilimsel bir faydası yoktur;
fakat günümüzde birçok merkez bu ilaca 12.
gebelik haftasına dek devam etmektedir. Biz bebek
kalp atımları görünene dek devam etmekteyiz.
Fakat eğer anne adayı ilacın kullanımına bağlı ciddi
yan etkilerden muzdaripse (kaşıntı, yanma gibi)
o zaman ilacı kesilmektedir.
Transferden sonra kullanılan
aspirin, heparin gibi ilaçların faydası
var mı?
Embriyo transferinden sonra aspirin kullanmanın
bir faydası olmamaktadır. Bazı çalışmalar;
tekrarlayan deneme başarısızlıkları ve altta yatan
bir nedeni bulunamamış vakalarda heparin iğneleri
kullanmanın faydalı olabileceğini göstermiştir.
Heparin kullanımında gebelik sağlanır ise, gebeliğin
12. haftasına dek devam edilmektedir.
Dondurulmuş embriyolar ile
gebelik şansımız var mı?
Bazı tüp bebek uygulamalarında transfer edilen
embriyoların dışında elimizde geride çok iyi kaliteli
embriyolar kalabilmektedir. Bu embriyoların
dondurulup saklanması, aileye ileride tekrar bir
gebelik şansı verebilmektedir. O nedenle embriyo
dondurma hastalar için çok faydalı bir uygulamadır.
Dondurulan embriyolar çözündükten sonra % 70-
80 canlı kalmakta ve % 50-70 oranında gebelikle
sonuçlanmaktadır. Dondurulmuş embriyolar ile
elde edilen bebeklerin sağlığı, doğal yolla elde
edilen gebeliklerden farklı değildir.
Tüp bebek öncesinde herhangi bir
diyet uygulanmalı mıdır?
Bu konuya ilişkin yeterli bilimsel çalışma verileri
olmamakla birlikte; bazı çalışmalar özellikle gebelik
planlamasına geçildiği dönemde (prekonsepsiyonel
dönem) Akdeniz tipi diyet (yüksek oranda bitkisel
yağlar, sebzeler, balık ve baklagiller ve düşük
oranda snackler) ile beslenen hastalarda tüp
bebek başarı oranlarının artığını göstermektedir.
Akdeniz diyetindeki bitkisel kaynaklı az doymuş
yağlar, yüksek folik asit ve B6 vitamini bu beslenme
şeklinin üstünlüğünde belirtilen temel içeriklerdir.
Tüp bebek tedavisi öncesi kilo
vermek gerekli mi?
Kilolu bayanlarda tüp bebek tedavisi öncesi kilo
verilmesinin tedavi sonuçlarına olumlu etkisinin
olabileceği yönünde net bilgi bulunmamaktadır.
Fakat kilonun ideal düzeylere getirilmesi; tedavi
süresinin kısalmasına, ihtiyaç duyulan ilaç miktarının
azalmasına ve tüp bebek ile gebe kalınırsa düşük
yapma riskinde azalmaya neden olmaktadır. O
nedenle ideal kilolara gelmenin tedavinin sonuç
dışındaki özelliklerine ve gebelik oluştuğunda da
düşük ya da gebelik şekeri gibi problemlere karşı
faydası bulunmaktadır.
Embriyo transferinden sonra cinsel
yaşam devam edebilir mi?
Cinsel yaşamın devamı gebeliğin tutmasına engel
oluşturmaz. Fakat yumurta toplama işleminden
sonra yumurtalıkların hala çok büyük olabilmesi,
vajinal yolla kullanılan ilaçlar, bazen lekelenme tarzı
vajinal kanamalar, normal bir cinsel ilişki sürecini
anne adayı için rahatsızlık verici yapabilir.
Embriyoların yumurta toplama
işleminden sonra 5. gün mü
transfer edilmeleri gerekmektedir?
Çiftler; medyada yer alan haberlerin etkisiyle
embriyo transfer günleri 5. gün olmayınca bazen
üzüntüye kapılmakta ve şanslarının azaldığını
düşünmektedirler. 5. gün (blastokist) transferi bazı
ailelerde gebelik şansını artırırken, bazı ailelerde
tam tersi etki yapıp bu şansı azaltabilir. Blastokist
transferi yapabilmek için bazı şartların oluşması
gerekmektedir. Tedavi sonrası toplanan yumurta
sayısının 10 adetin üstünde olması, 3. gün en
azından 3 adet birinci kalitede embriyo gelişiyor
olması gibi. Bu şartlar yoksa blastokist transferine
gitmek mevcut şansın azalmasına neden olabilir. O
nedenle her denemede şansın daha yüksek olduğu
bir transfer günü vardır. Bazen 5. gün uygunken,
çoğu vakada 3. gün transferleri en yüksek başarıyı
vermekte, eldeki embriyo sayısı çok az ise de
bazen 2. gün transferi tercih edilmektedir.
Memory Ocak - Şubat 2011
11