You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Geçmişteki turizm faaliyetlerini sadece<br />
deniz, kum, güneş anlayışı içerisinde<br />
yer alan kitle turizm faaliyetleri<br />
oluşturmaktaydı. Daha sonraki<br />
dönemde alternatif turizm (sağlık,<br />
kültür, spor, inanç turizmi) adı altında<br />
yeni turistik ürün çeşitleri önem kazanmaya<br />
başladı.<br />
Özellikle son zamanlarda alternatif<br />
turizm çeşitleri içerisinde gastronomi<br />
turizminin de yer almaya başladığı<br />
dikkat çekiyor. Dünyada turizm gelirlerinin<br />
önemli bir kısmının gastronomi<br />
turizmi ile sağlandığı biliniyor.<br />
Bu kapsamda Türk Mutfağı’nın da<br />
dünyadaki sayılı mutfaklar arasında<br />
yer aldığı düşünüldüğü zaman<br />
Türkiye’nin gastronomi turizmi için<br />
yeterli çekicilik unsurlarına sahip olduğu<br />
görülüyor.<br />
GASTRONOMİNİN<br />
GELİŞİMİ<br />
Gastronomi terimi, Yunanca gaster<br />
(mide) ve nomas (yasa) sözcüklerinden<br />
meydana gelmiştir. Gastronomi;<br />
ülke ya da bölge mutfaklarını<br />
birbirinden ayıran, bir ülkenin ya da<br />
bölgenin yiyeceklerini, yeme-içme<br />
alışkanlıklarını ve yiyecek hazırlama<br />
tekniklerini ifade etmektedir. Bir diğer<br />
ifadeyle gastronomi, kültür ve<br />
yemek arasındaki ilişkiyi inceleyen<br />
yeme-içme bilimi ve sanatı olarak da<br />
tanımlanmaktadır.<br />
Gastronominin gelişmesinde ilk<br />
önemli adım, yiyeceğini pişirmek için<br />
ateşi kullanan tarih öncesi insanla<br />
atılmıştır. Eski çağlarda Ortadoğu’da<br />
yemeğin seçilmesi, hazırlanması ve<br />
tadılması, çok özen gösterilen bir törenle<br />
yapılırdı.<br />
Gastronomi, Ortadoğu’daki gelişim<br />
aşamasından sonra iki merkezde gelişmiştir:<br />
Roma ve Çin. Romalılar aslında<br />
kabalığa ve aşırı gösterişe kaçan<br />
şölenleriyle tanınmışlardır. Ancak<br />
kurdukları çok gelişmiş karayolu ağı,<br />
birbirinden uzak bölgeler arasında<br />
hem çeşitli yiyeceklerin, hem de bunların<br />
hazırlanış yöntemlerinin yayılmasına<br />
olanak hazırlamıştır.<br />
Doğu’da da, erken dönemlerde, tam<br />
anlamıyla gelişmiş bir gastronominin<br />
varlığını kanıtlayan belgeler vardır.<br />
Gastronomideki bu gelişme, ticaret,<br />
savaşlar ve kültürel özümleme yoluyla<br />
Japonya, Kore ve Güneydoğu<br />
Asya’nın birçok bölgesine yayılmıştır.<br />
Batı gastronomisinin temelleri ise<br />
Rönesans’ta atılmıştır. Fransız mutfağı,<br />
ilk büyük ustası Marie Antoine<br />
Careme, bazen çok süslü bir hale<br />
gelen mutfak üslubunu basitleştirmeye<br />
ve inceltmeye çalışan Georges<br />
Auguste Escoffier ve Fransız gastronomisinin<br />
temel ansiklopedisi Larousse<br />
Gastronomique’i (1938) yaratan<br />
Prosper Montagne ile doruğuna ulaşmıştır.<br />
DÜNYA’DA GASTRONOMİ<br />
Fransız ve Çin mutfaklarında sığır,<br />
koyun, domuz, her tür kümes hayvanı,<br />
balık ve kabuklu deniz hayvanları,<br />
otlar, kökler, baklagiller, tahıllar ve<br />
başka yerel besin maddeleri gibi çok<br />
çeşitli yiyeceklerin kullanılmasına her<br />
zaman büyük önem verilmiştir.<br />
Pasifik ülkelerinde hindistancevizi<br />
ve gölevez çoğu yemeğin temelini<br />
oluşturmaktadır.<br />
Afrika’da yerfıstığı çok kullanılmaktadır.<br />
Ortadoğu mutfağının temel maddeleri<br />
yoğurt, patlıcan, zeytin ve koyundur.<br />
Hindistan ve Endonezya mutfaklarının<br />
ayırt edici özelliği baharat kullanımıdır.<br />
Latin Amerika ülkelerinin çoğunun<br />
mutfağında ana hammadde mısırdır.<br />
İtalya’da çeşitli biçim ve boyutlardaki<br />
makarnanın yanı sıra, birçok yörede<br />
pirinç ve bir tür mısır lapası olan polenta<br />
önde gelir.<br />
Avrupa’nın kuzeyindeki ülkelerde<br />
Som ve ringa, çok yaygın iki balık türüdür.<br />
Japonya’da da her tür sebzeden<br />
başka pek çok balık yenir.<br />
Almanya’da, basit bir tür sucuk olan<br />
Weisswurst’tan, geyik, yabandomuzu<br />
ve yabani kuşlara kadar uzanan<br />
av etleri ve sosis çeşitleri çok tüketilmektedir.<br />
GASTRONOMİ VE TURİZM<br />
Gastronomiyi “yiyecek ve içecek kültürünün<br />
bilime ve sanata dönüşmesi”<br />
olarak da nitelendirebilmek mümkündür.<br />
Bireylerin beslenme ihtiyaçlarının<br />
karşılanmasına yönelik faaliyetlerde<br />
bulunan işletmeler gerek ulusal gerekse<br />
uluslararası alanda gittikçe gelişme<br />
ATSO Mayıs - Haziran <strong>2015</strong><br />
51
Change language