FARSÇA Dil BILGISI - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

SUNU ŞFarsça denen İran dili ile biz türklerin ilişkisi çok eskidir. Birkere orta ve batı Asyada oturduğumuz s ıralarda iranlılarla batı kom şularımız olarak uzun y ıllar birlikte yaşadık. Gaznelilerden başlayıp Selçuklutürkleri, Ak ve Kara Koyunlu türkleri, Bu ortak ya şantt dahiluzun yüzy ıllar Sürmüştür.Bu türk devletleri, özellikle Selçuklular, orta ve bat ı Asyada ya şıyan,K ırgız, Oğuz, Özbek, daha sonra Çağatay vesaire gibi türlü lehçelerlekonu şan türk halklarından oluştuklarından, o zaman, tek lehçehalinde, edebi ürünlerle bürokrasi ve diplomasi dili olarak gelişmi ş bulunanfarsçayı, resmi haberleşme dili kabul ettiler. Bu durum, Selçuklutürkleri Anadoluya girip burayı yurt edindikten sonra da 1277 y ılınadek sürüp gitti. Yani farsça, Anadolu Selçuklulart Saray ı'nda bürokrasive diplomasi dili olarak kullanıldı .1277 de Karaman Beyi Mehmet Bey, bütün i şlemlerde, yaz ışmadave medreselerde türkçenin tek dil olarak kullan ılacağını ilan edip bu emrinisık ı sık ıya ve titizlikle uyguladt. Ama farsça ülkede, uzun y ıllarkullanılm ış ve bu dilde bir çok eser yazılmış olduğundan medreselerdeyabancı dil olarak arapça yanında okutulmakta devam edildi, bu yollarladilimize bir çok farsça kelime geçmi ş oldu. Bu farsça kelimeleri ve ibareleriaydınlarım ız ve şairlerimiz bol bol kullandılar. Şairlerin ve aydınların,türkçe yan ında arapçayı ve farsçay ı bilmeleri âdeta zorunlu gibi idi. Şairlerimizyazd ıkları türkçe divanlarına küçük birer arapça ve farsça divan(divançe) eklemezlerse divan şairi sayılm ıyorlardt.Bu türkçe farsça ili şkilerine enteresan bir misal, Şah İsmail Safaviile Osmanlı imparatoru Yavuz Sultan Selimin durumudur. Şah İsmail,İran hilkümdarı olduğu halde şiirlerini türkçe yazm ış, Yavuz SultanSelim Türk hükümdar ı olduğu halde farsça divan yazm ıştır.5