Sosyalleştirme Hedefleri 1 1 Türk Annelerin Çocuk Sosyalleştirme ...

Sosyalleştirme Hedefleri 4Türk Annelerin Çocuk Sosyalleştirme Hedeflerinde Eğitime Bağlı Olarak GözlemlenenFarklılıklarÇocukluğun erken yıllarında kurulan ilişkiler psikolojik gelişim açısından büyük önemtaşır. Araştırmacılar, bu dönemdeki olumlu ilişkisel unsurları ortaya çıkartmak amacı ile anababadavranışlarını ve bunların çocuk gelişimini nasıl ve ne yönde etkilediğini uzun süredirincelemektedir (Kağıtçıbaşı, Sunar ve Bekman, 2001).Bununla birlikte, ebeveyndavranışlarını, ebeveynin çocuk yetiştirme hedeflerini dikkate almadan incelemek ‘ebeveynsosyalleştirmesini’ kapsamlı bir şekilde anlamamıza imkan vermemektedir. Literatürde,çocukta ortaya çıkan davranışsal sonuçlar ile ilişkisi sebebiyle ebeveynlerin bilişseltutumlarını çalışmanın gereği üzerinde önemle durulmuştur (Grusec, Rudy ve Martini, 1997;Harkness ve Super, 1996). Bu sebeple, geçtiğimiz dönemlerde, ebeveynlik üzerine olanaraştırmalar sadece anababalık tarzları üzerinde değil, aynı zamanda ebeveynin çocukyetiştirme davranışlarını şekillendiren tutum (Dix, Ruble, Grusec ve Nixon, 1986; Goodnow,1988), değer ve hedefler (Harwood, 1992; Hastings ve Grusec, 1998; Kuczynski, 1984)üzerinde de odaklanmıştır. Bu bağlamda, sosyal ortamın (Vandell, 2000), özellikle deebeveynin eğitim durumunun ve aile yapısının (Cowan, Powell ve Cowan, 1998), ebeveynlikile ilişkili olduğu bilinmektedir. Buna dayanarak, ebeveynliğin çeşitli etkenlerle (örn., eğitimdurumu) etkileşim içinde bulunduğu ve çocukta ortaya çıkan davranışsal sonuçları daşekillendirdiği söylenebilir.Psikolojinin diğer alanlarında olduğu gibi ebeveyn sosyalleştirmesi üzerine olanbilgimiz de büyük ölçüde Batı toplumundaki aileler üzerinde yapılan araştırmalaradayanmaktadır. Ancak sosyalleştirme kültüre bağlı bir süreçtir (Miller & Goodnow, 1995;Quintana ve ark., 2006); dolayısıyla, belli bir kültürde bulgulanan anne-çocuk ilişki modelleridiğer kültürlerdeki ilişkilere genellenemez. Bu da ebeveynliği her kültürde ayrı ayrı incelemegereğini doğurur.4