ÖĞRENME ALANI :FİZİKSEL OLAYLARSÜRE/AYMart - NisanÜN TE 6IŞIKKONULARIşığın YansımasıIşığın KırılmasıAYNALARMERCEKLERKAVRAMLARIŞIKYansımaKırılmaDüz aynaKüresel AynalarMerceklerKAZANIMLAR99. Düz yüzeylerden yansıyan ışığınizleyeceği yolu tahmin eder .100. Işık kaynağı olmayan cisimlerigörebilmemizi, ışığın yansımasıyla açıklar.101. Düzlem ayna kullanarak, yansımaolayında; gelen ışın, yansıyan ışın <strong>ve</strong>yüzeyin normalinin aynı düzlemdeolduklarını keşfeder .102. Düzlem ayna kullanarak, yansımaolayında; gelme <strong>ve</strong> yansıma açılarınınbirbirine eşit olduğunu keşfeder .103. Düzgün <strong>ve</strong> dağınık yansımayı keşfeder.104. Cisimlerin daha parlak <strong>ve</strong>ya daha matgörünme sebeplerini ışığı yansıtmaözellikleriyle ilişkilendirir .105. Düzgün <strong>ve</strong> dağınık yansımayı ışınlarçizerek gösterir .TEMEL BECER LERElestirel dusunme becerisiProblem cozme becerisiYaratici dusunme becerisiIletisim becerisiArastirma sorgulama becerisiBilgi teknolojilerini kullanma becerisiAÇIKLAMALARAynalarda, görüntü <strong>ve</strong> özel ışın çizimlerinegirilmeyecektir.Paralel ışık demetlerinin çukur <strong>ve</strong> düzaynadan yansıması deneyinde, ışınların <strong>ve</strong>yauzantılarının kesiştiği özel nokta olan odaknoktası kısaca tanıtılabilir.ETK NL KLERIşık Kaynağı Değil Ama GörebiliyoruzÖğrenciler, “Neden karanlık ortamdagöremediğimiz bir cismi aydınlık ortamdagörebiliyoruz?” sorusuna cevap arar. Birgözlemci, ışık kaynağı <strong>ve</strong> cismin (ışık kaynağıolmayan) bulunduğu bir ortamın resminiinceleyerek, ışık ışınlarının gözlemcinin gözünegelmeden önce izlediği yolları tahmin ederler.Tahminlerini yansıyan ışık ışınlarını çizerekgösterirler. Tahminlerini gözlemleriyleilişkilendirerek ışık kaynağı olmayan cisimlerigörebilmemizi ışığın yansımasıyla açıklar .Pürüzlü <strong>ve</strong> Pürüzsüz Yüzeylerde YansımaÖğrenciler, bir el fenerinin (<strong>ve</strong>ya bir ışıkkaynağının) önüne üzerine paralel yarıklar açılmışbir karton (<strong>ve</strong>ya saydam olmayan bir tarak)yerleştirilerek birbirine paralel ışık demetleri eldeeder. Paralel ışık demetlerini düz, eğri, pürüzlü <strong>ve</strong>pürüzsüz yüzeyli çeşitli cisimlerin (örneğinalüminyum folyo, metal kaşık, düzlem ayna,saman kağıt, kuşe kağıt, tahta, durgun su yüzeyivb.) yüzeylerine tutarak yansıyan ışık demetleriniinceler. Öğrenciler bu cisimlerin ışığı yansıtmadurumlarını öğretmen rehberliğinde tartışırlar.Öğretmen düzgün <strong>ve</strong> dağınık yansıma olarakadlandırılan durumlar hakkında bilgi <strong>ve</strong>rir.Öğrenciler hangi yüzeylerin düzgün, hangiyüzeylerin dağınık yansımaya neden olduğunutartışır. Cisimlerin daha parlak <strong>ve</strong>ya daha matgörünme sebepleri örnekler <strong>ve</strong>rilerek (örneğinyeni bir otomobilin neden daha parlak göründüğüsorusuna cevap aranabilir) <strong>ve</strong> ışığı yansıtmabiçimleriyle ilişkilendirilerek tartışılır.Daha sonra öğrenciler, yansıma yasalarınınsadece düz yüzeyler için değil tüm yüzeyler içingeçerli olduğundan yola çıkarak, pürüzlü <strong>ve</strong>pürüzsüz yüzeylerde yansıyan ışık ışınlarınıgösteren basit çizimler yapar .Aynalarda görüş alanı kavramı bu seviyede<strong>ve</strong>rilmeyecektir.Çukur <strong>ve</strong> tümsek aynalarda cismin bulunduğuçeşitli uzaklıklar için görüntünün bulunacağıyer <strong>ve</strong> büyüklüğü ile ilgili çizimler <strong>ve</strong>matematiksel bağıntılar bu ünitede<strong>ve</strong>rilmeyecektir.ÖLÇME VE DE ERLEND RMEAçık uçlu soru, Kelime ilişkilendirme,Bulmaca, Kes-yapıştır-İsimlendir-KeşfetKonu ile ilgili test değerlendirmesi yapılır.14
ÖĞRENME ALANI :MADDE VE DEĞİŞİMKAZANIMLAR106.Işığın düz, çukur <strong>ve</strong> tümsek aynalardanasıl yansıdığını keşfeder.107. Bir yüzeyden yansıyan ışınlarıgözlemleyerek, ışığı yansıtan yüzeyhakkında tahminlerde bulunur .108. Net bir görüntü oluşabilmesi için, ışığınpürüzsüz yüzeylerden yansımasıgerektiğini fark eder .109. Düz, çukur <strong>ve</strong> tümsek aynalarda oluşangörüntüleri cisme göre; büyük-küçük, tersdüzolmaları bakımından karşılaştırır .110. Çevresinde kullanılan ayna çeşitlerinigözlemleyerek aynaların kullanımalanlarına örnekler <strong>ve</strong>rir .TEMEL BECER LERElestirel dusunme becerisiYaratici dusunme becerisiIletisim becerisiArastirma sorgulama becerisiBilgi teknolojilerini kullanma becerisiGirisimcilik becerisiETK NL KLERAynalarda GörüntüÖğrenciler, düz, çukur <strong>ve</strong> tümsek aynalarda kendigörüntülerini inceleyerek düz-ters, büyük-küçük<strong>ve</strong> simetrik olması bakımından karşılaştırır. Dahasonra bir kağıda yazı yazarak, kağıdı sırasıyladüz, çukur <strong>ve</strong> tümsek aynaya tutar <strong>ve</strong> yazınınaynadaki görüntüsünü okumaya çalışır. Örneğindüz aynada yazının okunabilir olabilmesi için nasılyazılması gerektiğini araştırır. Ambulanslarınönlerindeki ambulans yazısının neden şeklindeyazıldığını bu konuyla ilişkili olan diğer örneklerlebirlikle tartışır .Aynalar Her YerdeÖğrenciler, hangi tür aynanın neredekullanılmasının daha uygun olacağına ilişkingörüşlerini öne sürer. Alış<strong>ve</strong>riş merkezlerinde,lunaparklarda, aydınlatma araçlarında, trafikte,berberlerde vb. alanlarda, günlük hayatlarındaaynaların kullanım alanlarına örnekler <strong>ve</strong>rirler(PERİSKOP YAPIMI).SÜRE/AYMart - NisanÜN TE 6IŞIKKONULARIşığın YansımasıIşığın KırılmasıAYNALARMERCEKLERKAVRAMLARIŞIKYansımaKırılmaDüz aynaKüresel AynalarMerceklerAÇIKLAMALARAynalarda, görüntü <strong>ve</strong> özel ışın çizimlerinegirilmeyecektir.Paralel ışık demetlerinin çukur <strong>ve</strong> düzaynadan yansıması deneyinde, ışınların <strong>ve</strong>yauzantılarının kesiştiği özel nokta olan odaknoktası kısaca tanıtılabilir.Aynalarda görüş alanı kavramı bu seviyede<strong>ve</strong>rilmeyecektir.Çukur <strong>ve</strong> tümsek aynalarda cismin bulunduğuçeşitli uzaklıklar için görüntünün bulunacağıyer <strong>ve</strong> büyüklüğü ile ilgili çizimler <strong>ve</strong>matematiksel bağıntılar bu ünitede<strong>ve</strong>rilmeyecektir.ÖLÇME VE DE ERLEND RMEAçık uçlu soru, Kelime ilişkilendirme,Bulmaca, Kes-yapıştır-İsimlendir-KeşfetKonularla ilgili ara değerlendirme yapılır.Öğretmen sözlü değerlendirme yapar.15