You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
tan Z 2 = tan (temâm-ı irtifâ’ı şems) = 2 + Fey-i zevâl = Asr-ı sânî zılliZ 2 = temâm-ı irtifâ’ = Bu’d-i semt = 68 derece 8 dakîka olur. Buradan:M = 96 derece 9 dakîka ve H = 73 derece 43 dakîka,Fadl-ı dâir zemânı 4 sâat 55 dakîkadır. Buna Temkin ilâve edince, İstanbulda, hakîkîzemâna göre asr-ı sânî 5 sâat 5 dakîka olur.İkindi nemâzı vaktinde, asr-ı evvel için:Z 1 = temâm-ı irtifâ’ = Bu’d-i semt = arc tan (1 + tan ∆) ve asr-ı sânî için:Z 2 = temâm-ı irtifâ’ = arc tan (2 + tan ∆) münâsebetleri ile de temâm-ı irtifâ’ [Z] vesonra Fadl-ı dâir <strong>hesâb</strong> edilebilir. ∆ nın tanjantı fey-i zevâldir. Bu tanjant 1 veyâ 2 iletoplanır. Tanjantı bu yekûna eşit olan açı, ikindi için Z değeridir.Yatsı nemâzının işâ’-i evvel vaktinde güneşin merkezi hakîkî üfukdan 17 dereceaşağıdadır. Ya’nî hakîkî irtifâ’ - 17 derecedir. Meyl-i şemsin temâmı yerine 90 ile toplamıalınacağından:M =104° 50' + 49° + 73°2= 113 derece 25 dakîka ve H = 50 derece 53 dakîka veFadl-ı dâir zemânı 3 sâat 24 dakîka olur, ki yatsının hakîkî zemâna göre vaktinin geceyarısından farkıdır. Bunun 12 den farkına, İstanbul için, 10 dakîka Temkin ilâve <strong>edilir</strong>. Çünki,güneşin merkezi, şer’î üfukdan, dahâ sonra ayrılacağı gibi, arka kenârı da üfuklardan, dahâsonra ayrılacakdır.13 Ağustos günü yatsı vakti, hakîkî zemâna göre 8 sâat 46 dakîka, müşterek sâategöre, 8 sâat 55 dakîka olur. Fadl-ı dâir zemânı, hakîkî gece yarısına müsâvi olan ezânî zuhrvaktinden çıkarılıp, Temkin ilâve, bulunan gurûbî zemânı ezânî zemâna tahvil için bir temkintarh <strong>edilir</strong>. Temkini önce ilâve, sonra tarh etmek yerine temkin <strong>hesâb</strong>a katılmadan da,gurûbî ve ezânî zemânlara göre şer’î işâ-i evvel vakti 1 sâat 42 dakîka olur.13 Ağustosda, fecr-i sâdık dediğimiz beyâzlık doğmağa başlarken, güneşin merkezihakîkî üfukdan 19 derece ile irtifâ’ zâviyesinin toplamı kadar aşağıdadır. Ya’nî, hakîkî irtifâ’ışems - 19 dereceden farklıdır.M =104° 50' + 49° + 71°2= 112 derece 5 dakîka ve H = 47 derece 26 dakîka veonbeşe bölünüp, Fadl-ı dâir zemânı 3 sâat 10 dakîka olur ki, güneş merkezinin geceyarısından uzaklık zemânıdır. Gece yarısı hakîkî sâat sıfır olduğundan, hakîkî (imsâk vakti)olur. Bundan 10 dakîka Temkin çıkarılır. Çünki, güneşin - 19 derece irtifâ’dan şer’î üfkamesâfesi, hakîkî üfka olan mesâfesinden dahâ azdır ve üst kenârı, üfuklara merkezindendahâ yakındır. İstanbulun hakîkî zemâna göre şer’î imsâk vakti 3 sâat olur. İmsâk vaktimüşterek zemâna göre 3 sâat 9 dakîka olur. Fadl-ı dâir, hakîkî gece uzunluğunun yarısınamüsâvî olan zuhr vaktine [5:07 ye] ilâve ve 20 dakîka Temkin çıkarılırsa, ezânî zemâna göre(imsâk vakti) 7 sâat 57 dakîka olur. Tertîbli CASIO fx – 3600P <strong>hesâb</strong> makinesi ile Fadl-ı25