Namaz Vakitleri nasıl hesâb edilir?

Aynı günde (İsfirâr-ı şems) vakti, güneşin ön [alt] kenârının zâhirî üfuk hattına birmızrak boyu yaklaşdığı, ya’nî merkezinin hakîkî üfukdan 5 derece irtifâ’da olduğu vakt olup,ihtiyâten 40 dakîkadır. İsfirâr gece yarısından 16 sâat kadar sonra olacağından veİstanbuldaki zemân, Londradakinden 1 sâat 56 dakîka ileri olduğundan bu vaktdeki meyl,gece yarısındaki meylden 5 dakîka 16.5 sâniye az, ya’nî – 21 derece 47 dakîka 43.5 sâniyeolur. Pil ile işliyen tertîbli CASIO makinesinin anahtarı sağa doğru açılıp, P1 5 RUN 2147 43.5 + ⁄ − RUN 41 RUN düğmelerine basınca, çok kolay olarak Fadl-ı dâir 4 sâat7 dakîka 20,87 sâniye bulunur ve anahtar kapatılır. Zevâl vaktinde hakîkî sâat sıfır olduğuiçin, hakîkî zemâna göre isfirâr vakti, Fadl-ı dâirin kendisi olur ve vasatî zemâna göre 4 sâat15 dakîka ve müşterek zemâna göre 4 sâat 19 dakîka olur. Ezânî zemâna göre zuhr vakti ileFadl-ı dâir toplamı 11 sâat 29 dakîka, gurûbî zemâna göre isfirâr vakti olup, bundan birTemkin çıkarılınca, ezânî zemâna göre isfirâr vakti 11 sâat 19 dakîka olur. Ezânî veyâmahallî veyâ müşterek vasatî zemânlara göre tulû’ vakti ile gurûb vakti toplamından,takvîmde yazılı olan işrak vaktinin temkin noksanı çıkarılınca da, İsfirâr-ı şems vakti olur.İsfirâr ile gurûb vaktleri arasındaki fark, işrak ile tulû’ vaktleri arasındaki fark kadar olup,ihtiyâten 40 dakîkadır.CASIO fx–3600P makinesini yukardaki gibi kullanmak üzere tertîb için, aşağıdakidüğmelerine basılır. MODE 0 P 1 ENT sin - ENT Kin 1 sin x ENT Kin 3 sin = ÷ Kout 1 cos ÷Kout 3 cos = INV cos ÷ 15 = INV MODE1 Şubat gününde, ikindi nemâzının İstanbuldaki vaktlerini bulalım: Şemsin meyli –17 derece 15 dakîka ve ta’dîl-i zemân – 13 dakîka ve 31 sâniyedir.Fey-i zevâl = tan (temâm-ı gâyetül irtifâ’) ve temâm-ı gâyetül irtifâ’ = arz-ı belde -meyl olduğundan:tan (Temâm-ı irtifâ’ı asr-ı evvel) = [1 + tan (arz – meyl)] vetan (Temâm-ı irtifâ’ı asr-ı sânî) = [2 + tan (arz – meyl)] münâsebetlerinden irtifâ’larbulunur. Privilegin CE/C 41 - 17.15+ ⁄ − = tan + 1 = arc tan MS 90 - MR =düğmelerine basılınca, irtifâ’ı asr-ı evvel 20 derece 55 dakîka olur. Sonra, makinenin 20.55sin - 17.15+ ⁄ − MS sin x41 sin = ÷ MR cos ÷ 41 cos = arc cos ÷ 15 =düğmelerine basarak, fadl-ı dâir zemânı 2 sâat 40 dakîka bulunur. İstanbulda 10 dakîkaTemkin ilâve edince, hakîkî zemâna göre asr-ı evvel vakti 2 sâat 50 dakîka, vasatî zemânagöre 3 sâat 4 dakîka, müşterek zemâna göre 3 sâat 8 dakîka olur. Fadl-ı dâir zemânı, ezânîzuhr vaktine [7 sâat 3 dakîkaya] ilâve edilince gurûbî ve ezânî zemânlara göre asr-ı evvelvakti 9 sâat 43 dakîka olur.Asr-ı sânî vaktinin irtifâ’ı için CE/C 41 - 17.15+ ⁄ − = tan + 2 = arc tan MS 90 -MR = düğmelerine basılarak 15 derece 28 dakîka ve Fadl-ı dâir zemânı için 15.28sin - 17.15+ ⁄ − MS sin x 41 sin = ÷ MR cos ÷ 41 cos = arc cos ÷ 15 =düğmelerine basılarak 3 sâat 21 dakîka bulunur. Asr-ı sânî vakti, hakîkî zemâna göre 3 sâat31 dakîka, vasatî zemâna göre 3 sâat 45 dakîka, müşterek zemâna göre 3 sâat 49dakîkadır. Gurûbî ve ezânî zemânlara göre 10 sâat 24 dakîka olur.13 Ağustos günü imsâk vaktini (3) no.lu müsâvâtın birinci şekline göre de bulalım.Privilegin CE/C 19 sin + 14.50 MS sin x 41 sin = ÷ MR cos ÷ 41 cos = arc cos ÷ 15= düğmelerine basılarak, Fadl-ı dâir zemânı 3 sâat 10 dakîka bulunur. Bundan 10dakîka Temkin çıkarılır ve gece yarısına ilâve edilince, İstanbul için hakîkî zemâna göreimsâk vakti 3 sâat olur. Fecr-i sâdık vakti için bulunan bu Fadl-ı dâir zemânı, geceyarısından [ya’nî 0 dan] çıkmadığı için, 12 den çıkarılıp 10 dakîka temkin ilâve edilirse, işâ’i28