You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Tekfirin</strong> <strong>Hakikati</strong> 115<br />
birbiriyle ilişkisi vardır. Bu üç unsurun birbirinden kopuk olmaları<br />
mümkün değildir. Fiilin muhakkak faili olacak ve failin işlediği fiilin<br />
muhakkak üzerinde vuku bulacağı bir mef ’ul olacaktır. Fiil ister muteaddi<br />
ister lazım olsun. Muteaddi ise doğrudan mef ’ulü nasb edecek,<br />
yani üzerinde amel edecektir. Lazım ise ya mef ’ulü faili olacak<br />
veya harf-i cer ile fail dışında bir mef ’ule geçiş yapacaktır. Şu hâlde<br />
fiil muhakkak bir mef ’ul üzerinde vuku bulmak zorundadır.Fiilin<br />
mef ’ul üzerinde vuku bulmasının sıfatı ise fail ile doğrudan ilişkilidir<br />
çünkü vuku bulan eylemin sahibidir. Onun vasıflarıyla eylemin<br />
vasıfları eşittir. Bunun için Kufeli nahiv âlimleri mef ’ulü nasb eden<br />
amilin fiil ile failin beraber olduğunu söylemişlerdir. Hatta bazıları<br />
âmilin yalnız fail olduğunu söylemişlerdir. Ebu’l-Berekat el-Enberi<br />
(rahimehullah) (Vefat H: 577) şöyle diyor: “Basralı nahiv âlimleri failin de<br />
mef ’ulün de âmilinin fiil olduğunu söylemişlerdir. Ama Kufeli nahiv âlimleri<br />
görüşlerine şöyle diyerek delil getirmişlerdir: Mef ’ulü nasb eden fiil ve faildir<br />
dedik; çünkü mef ’ulün varlığı ancak fiil ve failin varlığından sonra mümkündür.<br />
Ya lafzen veya takdiren. Sadece fiil ve fail bir şey iseler hariç.”Sonra<br />
el-Enberi (rahimehullah) Kufelilerin delillerini zikrediyor ve Basralıların<br />
görüşü üzere reddediyor. 211<br />
El-muhim, konu Kufeli ve Basralı nahiv âlimlerin âmile ilişkin ihtilafları<br />
değildir; lakin önemli olan şu ki failin manası ancak mef ’ule<br />
isnad ile tamamlanır. Mef ’ul olmadan failden bahsetmek manasızdır.<br />
Maktul olmadığı zaman katilden bahsetmek manasız olduğu<br />
gibi. Fail ve mef ’ul birbirinden ayrılması mümkün olmayan iki unsurdur.<br />
Faili ve mef ’ulü tahdid eden de oluşan eylemin eseridir.<br />
(yekfu- يَكْ ف<br />
Şu hâlde mef ’ul üzerinde vuku bulan sadece fiil değil bilakis fiil-fail<br />
bütünlüğünden ve mef ’ul ilişkisinden teşekkül eden eserdir.<br />
Binaenaleyh, mef ’ule ister doğrudan ister dolaylı geçiş yapan her fiilin<br />
vasfı failiyle mahduddur ve bu hâliyle mef ’ul üzerinde vaki olur.<br />
ُ رُ harf-i ceri ta’diyet içindir dersek ب Şu hâlde ayetteki<br />
ru) fiili failine göre ve üzerinde vuku bulacağı mef ’ule الطَّاغوت ُ (tağut)’a<br />
göre mana alacaktır.<br />
211 Bk. El-İnsaf, 1.cüz/78-81.sayfa. (Daru’l-Fikr baskısı)
Change language