KARBAPENEMLERE DİRENÇLİ GRAM- NEGATİF BASİL ...

antibiyotikler dış membrandan porin F ve porin C adı verilen başlıca 2 kanal aracılığı
ile geçerler. İmipenem dış membrandan ayrıca D2 proteini adı verilen özel bir porini
kullanarak da geçer. Dolayısıyla bir GN bakteri porin F ve porin C proteinlerini
mutasyona uğratarak tüm beta-laktamlara direnç geliştirebilirken, imipeneme duyarlı
kalır. Öte yandan, özellikle P.aeruginosa ve Enterobacter suşlarında dış
membrandan D2 proteinin kaybolması bakteriyi imipeneme dirençli hale getirebilir.
Ancak bu tipte direnç geliştiren bakteri, diğer beta-laktam antibiyotiklere karşı çapraz
direnç geliştiremez (32). Porinlerin özellikleri ve sayıları ile antibiyotiğin özellikleri
(yük, çözünürlük, büyüklük) hücre içine giriş hızını belirlemektedir (31). Çoğu
sefalosporin ve geniş spektrumlu penisilinler moleküler yapılarındaki uzun yan
zincirler nedeniyle porinlerden nispeten yavaş geçerler. İmipenem, diğer beta-laktam
antibiyotiklere kıyasla daha düşük moleküler ağırlıkta olduğundan porinlerden daha
hızlı bir geçiş göstermektedir. Antibiyotiğin bakteriyel etkinliği açısından
periplazmik boşlukta kısa sürede yüksek konsantrasyonlara ulaşabilme özellikleri
önem taşımaktadır (33). Geçirgenliğin azalmasına bağlı olan direnç özellikle
enzimatik direnç ile birlikte ise yüksek düzeyde dirence yol açmaktadır. Bu direnç
P.aeruginosa ve zor üreyen GN basillerde daha fazla klinik probleme yol açar.
3) Beta-laktamaz enzimleri ile ilacın inaktive edilmesi: Beta-laktam
antibiyotiklere karşı en çok gözlenen direnç, bakterilerin bu antibiyotikleri inaktive
eden beta-laktamaz enzimlerini sentezlemesi ile oluşmaktadır. Beta-laktamaz genleri
bakteri kromozomunda veya plazmid, transpozon, integron gibi hareketli genetik
elemanlarda bulunabilir (34). Gram-pozitif türlerde doğrudan dış ortama salınırken
GN bakterilerde beta-laktamazlar, dış membran ile sitoplazmik memran arasındaki
periplazmik boşlukta bulunmaktadır. Bu nedenle GN bakteri türlerinde beta-
laktamazlara bağlı dirençte sıklıkla ilaç geçirgenliği ile ilgili mekanizmalar da rol
oynamaktadır (35). Beta-laktamazlar, beta-laktam halkasındaki siklik amid bağlarını
parçalayarak beta-laktam ajanların etkinliğini ortadan kaldıran enzimlerdir. Beta-
laktamazlar yapısal olarak PBP’lerden evrimleştiklerini düşündürecek kadar,
PBP’lere benzerler. Beta-laktamazlar; gram-pozitif, GN ve anaerob bakteriler
tarafından sentezlenir. Gram-pozitif bakteriler arasında beta laktamaz üreten en
önemli patojen stafilokoklardır. Anaeroblardan Clostridium ve Fusobacterium’ların
beta-laktamazları esas olarak penisilini parçalarken Bacteriodes’ler tarafından
17