KADIKÖY SANAT DERGİSİ SAYI 1

30
KAPAK
En önemli arkeolojik kazısı,
Sayda (Sidon-Lübnan) kazısından
kral mezarlığı kazılarıdır.
Bu lahitlerin arasında İstanbul
Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen
dünyaca ünlü İskender Lahiti’nin
bulunması, Osman Hamdi Bey’e
uluslararası bir ün kazandırmıştır.
Arkeolog ve müzeci Osman Hamdi Bey
Nemrut Dağı Tümülüsü’nde, Lagina’da bulunan Hekate
Tapınağı’nda kazılar yapmıştır. En önemli arkeolojik kazısı,
Sayda (Sidon-Lübnan) kazısından kral mezarlığı kazılarıdır.
Bu lahitlerin arasında İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen
dünyaca ünlü İskender Lahiti’nin bulunması, Osman
Hamdi Bey’e uluslararası bir ün kazandırmıştır. Fransız,
Alman, Yunan, İspanyol çevrelerince madalya ve nişanlarla
ödüllendirilmiştir. 1881 yılında Müze-i Hümayun’a müdür
tayin edilmesiyle Türk müzeciliğinde yeni ve verimli bir
devre açılmıştır. Müzeciliğimizi ilk kez modern anlamda ele
almaya başlayan Osman Hamdi Bey, Müze-i Hümayun’da
gerçekleştirdiği ilk işlerden birisi olarak, yürürlükte bulunan
1874 Asar-ı Atika Nizamnamesi’ni 1883 yılında yeni
baştan düzenleyerek, eserlerin yurt dışına çıkarılmasını
yasaklayan maddeler koydurmuştur. Böylece Batılı ülkelere
Osmanlı topraklarından eser akışını engellemiştir. Eserlerin
kaydedilmesi, onarılması, nem ve rutubetten uzak ve
sağlıklı bir şekilde korunup sergilenebileceği gerçek anlamda
bir İmparatorluk Müze Binası yapılması için, bugünkü
İstanbul Arkeoloji Müzesi’ni üç kademede 1899, 1903 ve
1907 yılında tamamlayarak ziyarete açmıştır.
Türkiye’de müzeciliğin kurucusu
Türkiye’de müzeciliğin kuruluşu, bir Osmanlı aydını olan
Osman Hamdi Bey ile anılır. Tanzimat’la birlikte başlayan
Osmanlı aydınlanması, Avrupa’daki aydınlanmaya benzer
biçimde bilim, sanat ve müzecilik alanında önemli atılımlar
gerçekleştirilmesine neden olmuştur. İstanbul Arkeoloji Müzesi’ni
kurmuş ve 29 yıl boyunca müzenin müdürlüğünü yaparak,
müzeyi dünyanın sayılı müzeleri arasına sokmuştur.
Osman Hamdi Bey’i çağdaş Türk müzeciliğinin kurucusu sayanlar,
bunu Osmanlı dönemindeki ilk Türk müze yöneticisi
olmasıyla ve müzeyi geliştirmesiyle gerekçelendirirler.
Kadıköy Sanat | Ocak / Şubat / Mart 2020 / 01
Osman Hamdi Bey, ülkede yapılan arkeolojik
çalışmaları sistemli bir şekilde kontrol eden
mekanizmaları oluşturmuş ve ilk Türk bilimsel
kazılarını başlatmıştır. Kendisi Adıyaman’da
Nemrut Dağı kazılarını yürütmüş, Komagene
Krallığı’na ait eserlerin ortaya çıkmasında büyük
katkı sunmuştur.