İstikbal Gazetesi 29 Ekim Özel Dergisi

CUMHURİYET,
ÇAĞDAŞLAŞMA
VE ESKİŞEHİR
Prof. Dr. Kemal Yakut
İmparatorluk geleneğinden
kesin bir kopuş yaşayarak
kendi geleneklerini inşa
etmek isteyen ulus-devletler,
yurttaşları birarada tutacak
ortak değerler üretirler. İmparatorluklarda
tebaanın birarada
tutulması için din kurumuna
başvurulurken, 1789 Fransız
Devrimi’nden sonra dinin yerini
millet ve milliyetçilik alır.
Tebaa yurttaşa dönüşürken,
milliyetçilik duygusu yurttaşın
ortak değeri olur. Ortak bir dil,
ortak bir kültür ve ortak tarih,
yurttaşları bir arada tutacak, tutabileceği düşünülen,
varsayılan yeni değerler sisteminde
başı çeker.
Fransız Devrimi’nden sonra inşa edilen
ulusun temel özelliği tıpkı devlet gibi tek ve
bölünmez oluşudur ya da öyle olması tasavvur
edilir. Bu birlikteliğin ifade edilmesi için
sembolik ve törensel araçlara ihtiyaç duyulur.
LİDER GAZETE ESKİŞEHİR’İN SESİ
14
Artık “kollektif aidiyetler çağı” başlar. Fransız
Devrimi’nin birinci yıl dönümüne (14 Temmuz
1790) Paris sokaklarını dolduran sivil ve askeri
kalabalık, günlerce kutlama yapar, eski
rejimin değer ve hatıralarını silmek amacıyla
“sembolik form”larla yeni rejime meşruiyyet
kazandırmaya çalışırlar. Bu kutlama milli bayram
olgusunun tarihte rastlanılan
ilk örneğidir.
Osmanlı İmparatorluğu’nda
“yeni yurttaş” ve
milli bayram olgusu, Avrupa’da
gerçekleşen devrimlerden,
siyasal ve toplumsal
alt-üst oluşlardan etkilenir ve
devlet-halk ilişkisine yeni bir
çehre verilmek zorunda kalınır.
Yapılan siyasal ve hukuksal reformlarla
farklı etnik, dini, mezhebi
ve kültürel topluluklardan
bir Osmanlı milleti oluşturulmaya
çalışılır. Yeni bir “biz” tanımlanır.