SEERA UUMAMAA 1-11 - Free Bible Commentary

“Bishaan hire” Waaqayyo raafamuu bishaanii bishaanotaa to’ataa ture. (BDB 95, KB 110, Hiphilii
keewwata lammanuu) Innis daangaa isaanii tolche, (Iyyoob 38: 8-11; Faarsaa 336-7; Isaayaas 40:12).
1:7 “Akkasumas Ta’e” Waaqayyo akka Uumamu kan barbaade isa fedhe ni uuma, (1:9, 11, 15, 24, 30).
Macaafa Qulqulluu Hiikaa Haaraa: 1:9-13
9 Waaqayyo, "Bishaanonni bantii waaqaa kanaagad jiran iddoo tokkotti walitti haa qabaman, lafti inni
bishaan irra hin ciifne haa mul'atu!" jedhe; akkasumas in ta' e*. 10 Waaqayyo, iddoo bishaan irra hin
ciifne sana "Lafa", bishaanota walitti qabaman sana immoo "Galaana" jedhee in moggaase; kunis gaarii
akka ta'e in arge. 11 Amma immoo Waaqayyo, "Lafti biqila haa baasu! Dhaabaan akka qomoo isaatti
sanyii godhatu mukkeetiin ija kennanii iji isaanii immoo sanyii of keessaa qaban adduma addaan akka
qomoo isaaniitti lafa irratti haa argaman!" jedhe; innis akkasuma in ta'e. 12 Lafti biqila, dhaabaa sanyii
godhatu akka qomoo qomoo isaatti, mukkeetii ija kennanii iji isaanii immoo sanyii of keessaa qaban,
adduma addaan akka qomoo qomoo isaaniitti in baase; kunis gaariiakka ta'e Waaqayyo in arge. 13 Galgallis
ta'e, ganamnis ta'e; kun guyyaasadaffaa dha.
1:9-10 Ka’umsa kan ta’an maqibsi lamman (BDB 876, KB 1082 fi BDB 906, KB 1157) Lammaanuu niifal
tekuwariiwwan bu’aarra kan ooluun isaanii JUsiiviidhadha, Kun kutaa addunyaa agarssiisa (Jechuun,
Yooktooniik diriiraa qaamaati Paangaayaa) , Lafti booca isheetiin jijjiiramaa jirti, (Jechuun Yooktooniikii diriiraa
qaamaati) Utuu addaan hinkutiin gaaffichi irra deebi’eek an ta’u umurii lafaati. Waaqayyo hundumaa ta’ewwan
uumamaa akkata’ut hubadhu. Homaa tokkoyyu waaqoliin umamaahin jiran!
1,:9. “Lafti gogaan haata’u” Kun kan biyya Misirii seenaa Afaaniffaa isaa isaa olaanaa gaara Qulqullaa’a waliin
wal-qabatadha. Fakkenya kana inni kan biraan laallee Addunyaa sanaan beekamaa ANE keessatti hundumtuu
ta’uu kan danda’u namoonni kan umaman Supheerraati kan jedhuudha. Kunis Mesooppotaamiyaa, Misiriif
seenessa Israa’el umama barameedha.
1:11-12 Kun biqiloota hundumaaf ibsa ogummaa jirenyaa jechuu miti Innis kan agarsiisu biqilaa gosa sadii,
Marga; Midhaan fi kuduraaleedha. Horiin isa jalqabaatiif isa lammaaffaa nyaatu; Namoonni isa 2ffaa isa sadaffaa
nyaatu, kan qopheesseef sadarkaa Waaqayyo sadarkaadhaan yoota’u, Waltajjii tokko yookaan agarsiisuuf innis
tokkummaaf Uumama hundumaaf hangafa isa ta’e dhala namaaf akka tolutti.
Ammayyaawaan hedduu kan ta’an barnoonni lubbuu biqilootaa fi guddina laachise ni jiru. m Saayintiistinni
tokko kan galma a haalawaadha jedhu, Garuu kana ofeeggachuu qaban, Sababiin isaa barnoonni Saayinsii yaanni
isaa waan geeddaramuufi, KirstaanonniMacaafa Qulqulluu kan isaan amananiif saayinsaawaafi qoranno lafaa isa
mirkanaayee waan mirkaneeffataniif miti. Nutis kan amannuuf Kirstoosiin Yesuusitti nagaa arganneefi Macaafni
Qulqulluun mataan isaan hafuura liqimfamuu waan ibsamuufi.
1:11 “Lafti biqiloota haa magarsitu” Hiphel JUSSIVE kun booca maqibsaa kan ‘biqilchuu” (BDB 205, KB
233). “Akka gosa isaatti” caaseffama ijaarameedha (Lakkofsa 12, 21, 24, 25; 6:20; 7:14) Kanaafuu altokko
uumama biqilootaa, Horiifi Namoonni akka wal horaniif, akka wal dhalchaniif ofii isaanii danda’u, Waaqayyoo
lubbuu kan inni uumeef akka wal horaniif, Sadarkaa kanatti jijjiiramni suuta qabeesi bifa garaagaraatiin adeemsa
yerootiin uumamaniiru. (Seenessii jijjiirama suuta qabeessaa yookaan suuta qabeessa dalgee).
Asirratti Ayyaana hafuuraatiin guddachaa deemuu irratti yaadi jira. Inni itti fufiinsaan kan qabu yaada bu’ura
uumamaa kan agarsiisuufi yaalu Waaqayyo dhalanamaa akka sanatti akka Uume (1) adarkaa leeiensaatin yookiin
(2) Addaamiif Hewaan kann Uumamaniif sadarkaa bodaarratti ta’e Guutummaan guutuutti guddachaa akka dhufe
(kan Barnaal Room fi HuufRoos barruulee rratti) baruulee gabbaabaa Karaa faallaatiin as dhihoo bahaa durii,
Wal-hormaatni akka waaqolee Lukkuutti kabajama; Kun kan agarsiisu maddi lubbuu waqolii akka ta’eedha malee
wal-quunnamtii saalaa miti. Karaa hundumaan seenessi Uumamaa kun waaqolii dhihoo durii barbadeessuurra
(Bishaa, Ifaafi Dukkanni; Qaamoleeisaanii humnoota Uumamaatiif, Waaqolee wal-hormaataa) seera bu’uu keessa
kan jiru dhayicha waaqolii biyya Misirii isa tokkoof isa qofaa Waaqadha.
24