PW (50)1 2009 - Związek Polaków we Włoszech
PW (50)1 2009 - Związek Polaków we Włoszech
PW (50)1 2009 - Związek Polaków we Włoszech
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TO JUŻ HISTORIA<br />
Archiwum Kuklińskiego odtajnione<br />
11 grudnia 2008 r. CIA ujawniła tysiąc z około 35 tysięcy stron informacji, które przez niemal<br />
dekadę dostarczał Amerykanom pułkownik Ryszard Kukliński.<br />
awsze będziemy go pamiętać<br />
“Zjako bohatera i patriotę” – powiedział<br />
o polskim oficerze dyrektor<br />
Centralnej Agencji Wywiadowczej Michael<br />
Hayden podczas grudnio<strong>we</strong>j uroczystości<br />
na cześć Kuklińskiego w siedzibie<br />
CIA pod Waszyngtonem. Byli<br />
na niej obecni m.in. Zbigniew Brzeziń-<br />
ski (słynny amerykański<br />
politolog pochodzenia<br />
polskiego) i były<br />
oficer operacyjny CIA<br />
nadzorujący działalność<br />
Kuklińskiego David<br />
Forden. Przed dyskusją<br />
wyświetlono film “Gry<br />
wojenne” w reżyserii<br />
Dariusza Jabłońskiego, opowiadający<br />
historię współpracy pułkownika z Amerykanami.<br />
“Jego niezwykła odwaga i wyjątko<strong>we</strong><br />
umiejętności jako oficera dały<br />
amerykańskim przywódcom niezrównany<br />
wgląd w procesy decyzyjne Paktu<br />
Warszawskiego. Jego raporty dawały<br />
nam głębokie zrozumienie podstawo<strong>we</strong>go<br />
wyzwania dla bezpieczeństwa narodo<strong>we</strong>go<br />
i zmniejszały ryzyko błędnej<br />
kalkulacji. W tym znaczeniu ocalił<br />
wiele ludzkich istnień.” – powiedział<br />
Hayden.<br />
Większość najważniejszych informacji<br />
zawartych w archiwum była<br />
znana już wcześniej. Dostęp do tych<br />
materiałów miał na przykład autor głośnej<br />
książki o Kuklińskim, dziennikarz<br />
22 POLONIA WŁOSKA NR 1(<strong>50</strong>)/<strong>2009</strong><br />
New York Timesa Ben Weiser. Wiele<br />
szczegółów wyjawił też były analityk<br />
CIA i przyjaciel pułkownika, Aris Pappas.<br />
Upublicznione w grudniu dokumenty<br />
pozwalają jednak na poznanie<br />
wielu interesujących szczegółów.<br />
W najwcześniej opublikowanej notatce<br />
z lutego 1980 roku CIA przedstawia na<br />
“ Jego niezwykła odwaga<br />
i wyjątko<strong>we</strong> umiejętności<br />
jako oficera dały amerykańskim<br />
przywódcom<br />
niezrównany wgląd w<br />
procesy decyzyjne Paktu<br />
Warszawskiego<br />
”<br />
114 stronach w<br />
najdrobniejszych<br />
szczegółach opracowane<br />
trzy lata<br />
wcześniej plany<br />
działania władz<br />
PRL na wypadek<br />
zagrożenia dla<br />
bezpieczeństwa<br />
państwa. Z kolei 23 stycznia 1981 roku,<br />
powołując się na doniesienia Kuklińskiego,<br />
agencja informuje w dokumencie<br />
przekazanym tylko czterem osobom<br />
(sekretarzowi stanu, sekretarzowi<br />
obrony, dyrektorowi Agencji Bezpieczeństwa<br />
Narodo<strong>we</strong>go oraz asystentowi<br />
prezydenta ds. bezpieczeństwa narodo<strong>we</strong>go)<br />
o odbytej trzy dni wcześniej naradzie<br />
dowództwa LWP, na której rozpoczęto<br />
planowanie stanu wojennego.<br />
Choć wiadomo od dawna, że Amery-<br />
kanie byli dobrze<br />
poinformowani o<br />
zbliżającym się<br />
stanie wojennym,<br />
to dziewięciostronicowa<br />
notatka z<br />
7 grudnia 1981 r.<br />
Ten, który rzucił wyzwanie imperium<br />
Pułkownik Ryszard Kukliński był oficerem sztabowym Ludo<strong>we</strong>go Wojska Polskiego.<br />
Po masakrze robotników na Wybrzeżu w 1970 roku zdecydował się na podjęcie<br />
działań wymierzonych w komunistyczne “Imperium Zła”. Nawiązał współpracę<br />
z amerykańskim wywiadem, któremu przekazywał bezcenne dokumenty Układu Warszawskiego.<br />
Dotyczyły sowieckich technologii wojskowych, planów operacyjnych, rozmieszczenia<br />
jednostek Armii Czerwonej na terenie PRL i NRD oraz broni nuklearnej.<br />
W sumie ok. 35 tysięcy stron. “Nikt na świecie w ciągu ostatnich 40 lat nie zaszkodził<br />
komunizmowi tak jak ten Polak” – pisał ówczesny szef CIA William Casey.<br />
W 1981 roku Kukliński z żoną i dwoma synami zostali ewakuowani do USA. Trzy lata<br />
później komunistyczny sąd skazał go na karę śmierci, zamienioną później na 25 lat<br />
więzienia. Choć Kukliński działał z pobudek patriotycznych, po odzyskaniu niepodległości<br />
długo musiał czekać na rehabilitację. Zdaniem ówczesnego prezydenta Lecha<br />
Wałęsy Kukliński “sprzeniewierzył się wojsko<strong>we</strong>j przysiędze”. Śledztwo w jego<br />
sprawie umorzono dopiero w 1997 r. Kukliński, który zmarł w 2004 r., za swoją<br />
postawę zapłacił wyjątkowo wysoką cenę: w podejrzanych okolicznościach zginęli<br />
obaj jego synowie.<br />
Amerykanie byli dobrze poinformowani<br />
o zbliżającym się<br />
stanie wojennym CIA znała<br />
harmonogram działań i podział<br />
ról między MON i MSW<br />
Agnieszka Bladowska<br />
Płk. Ryszard Kukliński<br />
pokazuje, jak szczegółowa była ich wiedza.<br />
CIA znała np. harmonogram<br />
działań i podział ról między MON i<br />
MSW tuż przed i w trakcie wprowadzania<br />
stanu wojennego. Pułkownik był<br />
już wtedy w Ameryce. Cztery tygodnie<br />
wcześniej uciekł na wieść o tym, że<br />
władze zorientowały się, iż są przecieki.<br />
“Straciwszy swoje źródło, agencja<br />
nie wiedziała i nie była w stanie prze-<br />
widzieć, kiedy i czy<br />
plan zostanie wprowadzony<br />
w życie” –<br />
stwierdza w eseju<br />
załączonym do<br />
ujawnionego archiwum<br />
historyk CIA<br />
Benjamin Fischer, tłumacząc, dlaczego<br />
Waszyngton nie ostrzegł “Solidarności”.<br />
Artykuł zawiera też oskarżenie pod adresem<br />
generała Wojciecha Jaruzelskiego.<br />
“Jego twierdzenie, jakoby był<br />
zbawcą Polski, opiera się na fałszywym<br />
założeniu, że stał przed wyborem między<br />
stanem wojennym i sowiecką pomocą<br />
zbrojną. Niestety dla niego,<br />
wszystko wskazuje na to, że Kreml nie<br />
miał zamiaru inter<strong>we</strong>niować. Co gorsza,<br />
istnieją solidne informacje, z których<br />
wynika, że Jaruzelski wręcz wolał<br />
sowiecką inter<strong>we</strong>ncję od stanu wojennego”<br />
– pisze Fischer.<br />
Patrz też, Agnieszka Bladowska: “Pułkownik<br />
Ryszard Kukliński” <strong>PW</strong> nr 1(42)/2007