19.05.2013 Views

PW (50)1 2009 - Związek Polaków we Włoszech

PW (50)1 2009 - Związek Polaków we Włoszech

PW (50)1 2009 - Związek Polaków we Włoszech

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

TO JUŻ HISTORIA<br />

Archiwum Kuklińskiego odtajnione<br />

11 grudnia 2008 r. CIA ujawniła tysiąc z około 35 tysięcy stron informacji, które przez niemal<br />

dekadę dostarczał Amerykanom pułkownik Ryszard Kukliński.<br />

awsze będziemy go pamiętać<br />

“Zjako bohatera i patriotę” – powiedział<br />

o polskim oficerze dyrektor<br />

Centralnej Agencji Wywiadowczej Michael<br />

Hayden podczas grudnio<strong>we</strong>j uroczystości<br />

na cześć Kuklińskiego w siedzibie<br />

CIA pod Waszyngtonem. Byli<br />

na niej obecni m.in. Zbigniew Brzeziń-<br />

ski (słynny amerykański<br />

politolog pochodzenia<br />

polskiego) i były<br />

oficer operacyjny CIA<br />

nadzorujący działalność<br />

Kuklińskiego David<br />

Forden. Przed dyskusją<br />

wyświetlono film “Gry<br />

wojenne” w reżyserii<br />

Dariusza Jabłońskiego, opowiadający<br />

historię współpracy pułkownika z Amerykanami.<br />

“Jego niezwykła odwaga i wyjątko<strong>we</strong><br />

umiejętności jako oficera dały<br />

amerykańskim przywódcom niezrównany<br />

wgląd w procesy decyzyjne Paktu<br />

Warszawskiego. Jego raporty dawały<br />

nam głębokie zrozumienie podstawo<strong>we</strong>go<br />

wyzwania dla bezpieczeństwa narodo<strong>we</strong>go<br />

i zmniejszały ryzyko błędnej<br />

kalkulacji. W tym znaczeniu ocalił<br />

wiele ludzkich istnień.” – powiedział<br />

Hayden.<br />

Większość najważniejszych informacji<br />

zawartych w archiwum była<br />

znana już wcześniej. Dostęp do tych<br />

materiałów miał na przykład autor głośnej<br />

książki o Kuklińskim, dziennikarz<br />

22 POLONIA WŁOSKA NR 1(<strong>50</strong>)/<strong>2009</strong><br />

New York Timesa Ben Weiser. Wiele<br />

szczegółów wyjawił też były analityk<br />

CIA i przyjaciel pułkownika, Aris Pappas.<br />

Upublicznione w grudniu dokumenty<br />

pozwalają jednak na poznanie<br />

wielu interesujących szczegółów.<br />

W najwcześniej opublikowanej notatce<br />

z lutego 1980 roku CIA przedstawia na<br />

“ Jego niezwykła odwaga<br />

i wyjątko<strong>we</strong> umiejętności<br />

jako oficera dały amerykańskim<br />

przywódcom<br />

niezrównany wgląd w<br />

procesy decyzyjne Paktu<br />

Warszawskiego<br />

”<br />

114 stronach w<br />

najdrobniejszych<br />

szczegółach opracowane<br />

trzy lata<br />

wcześniej plany<br />

działania władz<br />

PRL na wypadek<br />

zagrożenia dla<br />

bezpieczeństwa<br />

państwa. Z kolei 23 stycznia 1981 roku,<br />

powołując się na doniesienia Kuklińskiego,<br />

agencja informuje w dokumencie<br />

przekazanym tylko czterem osobom<br />

(sekretarzowi stanu, sekretarzowi<br />

obrony, dyrektorowi Agencji Bezpieczeństwa<br />

Narodo<strong>we</strong>go oraz asystentowi<br />

prezydenta ds. bezpieczeństwa narodo<strong>we</strong>go)<br />

o odbytej trzy dni wcześniej naradzie<br />

dowództwa LWP, na której rozpoczęto<br />

planowanie stanu wojennego.<br />

Choć wiadomo od dawna, że Amery-<br />

kanie byli dobrze<br />

poinformowani o<br />

zbliżającym się<br />

stanie wojennym,<br />

to dziewięciostronicowa<br />

notatka z<br />

7 grudnia 1981 r.<br />

Ten, który rzucił wyzwanie imperium<br />

Pułkownik Ryszard Kukliński był oficerem sztabowym Ludo<strong>we</strong>go Wojska Polskiego.<br />

Po masakrze robotników na Wybrzeżu w 1970 roku zdecydował się na podjęcie<br />

działań wymierzonych w komunistyczne “Imperium Zła”. Nawiązał współpracę<br />

z amerykańskim wywiadem, któremu przekazywał bezcenne dokumenty Układu Warszawskiego.<br />

Dotyczyły sowieckich technologii wojskowych, planów operacyjnych, rozmieszczenia<br />

jednostek Armii Czerwonej na terenie PRL i NRD oraz broni nuklearnej.<br />

W sumie ok. 35 tysięcy stron. “Nikt na świecie w ciągu ostatnich 40 lat nie zaszkodził<br />

komunizmowi tak jak ten Polak” – pisał ówczesny szef CIA William Casey.<br />

W 1981 roku Kukliński z żoną i dwoma synami zostali ewakuowani do USA. Trzy lata<br />

później komunistyczny sąd skazał go na karę śmierci, zamienioną później na 25 lat<br />

więzienia. Choć Kukliński działał z pobudek patriotycznych, po odzyskaniu niepodległości<br />

długo musiał czekać na rehabilitację. Zdaniem ówczesnego prezydenta Lecha<br />

Wałęsy Kukliński “sprzeniewierzył się wojsko<strong>we</strong>j przysiędze”. Śledztwo w jego<br />

sprawie umorzono dopiero w 1997 r. Kukliński, który zmarł w 2004 r., za swoją<br />

postawę zapłacił wyjątkowo wysoką cenę: w podejrzanych okolicznościach zginęli<br />

obaj jego synowie.<br />

Amerykanie byli dobrze poinformowani<br />

o zbliżającym się<br />

stanie wojennym CIA znała<br />

harmonogram działań i podział<br />

ról między MON i MSW<br />

Agnieszka Bladowska<br />

Płk. Ryszard Kukliński<br />

pokazuje, jak szczegółowa była ich wiedza.<br />

CIA znała np. harmonogram<br />

działań i podział ról między MON i<br />

MSW tuż przed i w trakcie wprowadzania<br />

stanu wojennego. Pułkownik był<br />

już wtedy w Ameryce. Cztery tygodnie<br />

wcześniej uciekł na wieść o tym, że<br />

władze zorientowały się, iż są przecieki.<br />

“Straciwszy swoje źródło, agencja<br />

nie wiedziała i nie była w stanie prze-<br />

widzieć, kiedy i czy<br />

plan zostanie wprowadzony<br />

w życie” –<br />

stwierdza w eseju<br />

załączonym do<br />

ujawnionego archiwum<br />

historyk CIA<br />

Benjamin Fischer, tłumacząc, dlaczego<br />

Waszyngton nie ostrzegł “Solidarności”.<br />

Artykuł zawiera też oskarżenie pod adresem<br />

generała Wojciecha Jaruzelskiego.<br />

“Jego twierdzenie, jakoby był<br />

zbawcą Polski, opiera się na fałszywym<br />

założeniu, że stał przed wyborem między<br />

stanem wojennym i sowiecką pomocą<br />

zbrojną. Niestety dla niego,<br />

wszystko wskazuje na to, że Kreml nie<br />

miał zamiaru inter<strong>we</strong>niować. Co gorsza,<br />

istnieją solidne informacje, z których<br />

wynika, że Jaruzelski wręcz wolał<br />

sowiecką inter<strong>we</strong>ncję od stanu wojennego”<br />

– pisze Fischer.<br />

Patrz też, Agnieszka Bladowska: “Pułkownik<br />

Ryszard Kukliński” <strong>PW</strong> nr 1(42)/2007

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!