2(6) 2007 - Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie

50 Marlena Kilian
Walkiewicz, M. (2004). Moz˙na być szcze˛s´liwym. W: J. Kuczyńska-Kwapisz (red.), Trzy portrety.
Okobietachradza˛cych sobie z dysfunkcja˛ wzroku. (s. 11−34). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Williams, R.A., Brody, B.L., Thomas, R.G., Kaplan, R.M., Brown, S.I. (1998). The psychosocial
impact of macular degeneration. Archives of Ophthalmology, 116(4), 514−20.
Wojszel, B., Bień, B. (2001). Wielkie problemy geriatryczne jako przyczyna upos´ledzenia sprawnos´ci
osób w póz´nej staros´ci. Gerontologia Polska, 9(2), 32−38.
Wright, B. (1965). Psychologiczne aspekty fizycznego inwalidztwa. Warszawa: PWN.
Zarit, S.H. (1992). Psychological aspects of aging and visual impairment. W: A.L. Orr (red.),
Vision and Aging. Crossroads for service delivery. (s. 93−117). New York: American Foundation
for the Blind.
STRATEGIE ZASPOKAJANIA POTRZEB REHABILITACYJNYCH WS´RÓD SENIORÓW
ZNIEPEŁNOSPRAWNOS´CIA˛ WZROKOWA˛ W DZIEDZINIE WYKONYWANIA
CODZIENNYCH CZYNNOS´CI
Streszczenie
Wteks´cie przedstawiono koncepcje˛ potrzeb rehabilitacyjnych wraz ze strategiami ich zaspokajania
przez osoby w starszym wieku z uszkodzonym wzrokiem. Wyróz˙niono dwie główne
strategie: aktywny sposób radzenia sobie z zaburzonym funkcjonowaniem, prowadza˛cy do jego
usprawnienia, oraz mechanizmy bierne pogłe˛biaja˛ce stan niepełnosprawnos´ci seniorów. Zaproponowano
koncepcje˛ formalnej i nieformalnej rehabilitacji (wyraz˙aja˛ca˛ sie˛ w samodzielnie dokonanych
adaptacjach otoczenia i codziennych czynnos´ci) opatrzona˛ danymiwskazuja˛cymi na popularnos´ć
jej stosowania ws´ród seniorów z niepełnosprawnos´cia˛ wzrokowa˛. Omówiono pasywne
strategie stosowane przez te˛ populacje˛ wraz z ich głównymi wskaz´nikami ograniczeniem
podejmowania codziennej aktywnos´ci oraz korzystaniem z pomocy innych mimo istnieja˛cych
moz˙liwos´ci samodzielnego funkcjonowania.
Słowa kluczowe: potrzeba rehabilitacyjna, strategie przystosowawcze, rehabilitacja formalna,
rehabilitacja nieformalna, niepełnosprawnos´ć wzrokowa w starszym wieku, czynnos´ci z˙ycia
codziennego.
STRATEGIES FOR THE SATISFACTION OF REHABILITATION NEEDS AMONG
SENIORS WITH VISUAL DISABILITIES IN THE AREA OF DAILY LIVING ACTIVITIES
Summary
This paper introduces the concept of rehabilitation need with common coping strategies used
by visually impaired older adults. Two major strategies were identified active coping with
functional impairment leading towards functioning improvement and passive strategy deepening
disability of seniors. Concept of formal and informal rehabilitation (expressed by self-made
environment adaptations and improvements in daily living activities) has been proposed with
results showing popularity of each rehabilitation strategy among seniors with visual disability.
Passive strategy used by this population has been discussed with its major indicators limiting
daily living activities and relying on the other’s help unnecessarily.
Key words: rehabilitation need, coping strategies, formal rehabilitation, informal rehabilitation,
age-related visual disability, ADLs.