exof 57 - μ. πιτσιλιδης α.ε.

Εικόνα 2. Ήπια χρόνια λεμφοκυτταρική φλεγμονώδης
διήθηση πέριξ του ισθμού και του σημείου εκβολής των
σμηγματογόνων αδένων (infundibular), μείωση του
αριθμού των τριχοθυλακίων και αντικατάστασή τους
από ινώδεις ταινίες ( χρώση αιματοξυλίνης-ηωσίνης, x 5)
μνηστικά δεδομένα, με απουσία ιστορικού κομμωτικής
φροντίδας μαλλιών η οποία να συσχετίζεται
με έλξη του τριχωτού απέκλεισαν την πιθανότητα
αλωπεκίας από έλξη.
Διεξήχθη δερματοσκοπική εξέταση και έδειξε
απουσία θυλακικών στομίων, περιθυλακική υπερκεράτωση
και αμβληχρό περιθυλακικό ερύθημα
(εικόνα 1γ). Ετέθη υποψία διάγνωσης μετεμμηνοπαυσιακής
FFA. Διεξήχθη βιοψία (Punch biopsy)
4 mm του τριχωτού της κεφαλής από την μετωπιαία
παρυφή των μαλλιών εντός των ορίων της
περιοχής που φέρει την τριχοφυΐα. Η ιστολογική
έδειξε ήπια χρόνια λεμφοκυτταρική φλεγμονώδη
διήθηση εντοπισμένη στο επίπεδο εκβολής των
σμηγματογόνων αδένων και του ισθμού και πέριξ
μικρών αγγείων, ενώ ήταν επίσης εμφανής μια μείωση
του αριθμού των τριχοθυλακίων και αντικατάσταση
από ινώδεις ταινίες (εικόνα 2). Υπήρχαν
πολλά ενδιάμεσα και χνοώδη τριχοθυλάκια. Αυτά
τα ευρήματα ήταν σύμφωνα με τη διάγνωση της
FFA. Η ασθενής αντιμετωπίσθηκε με τοπικό στεροειδές
(betamethasone dipropionate lotion μια
φορά την ημέρα για 6 μήνες). Το περιθυλακικό
ερύθημα στην κροταφική παρυφή των μαλλιών
εξακολουθούσε, αλλά δεν είχε υπάρξει εξέλιξη στην
μετωποκροταφική υποχώρηση 3 μήνες μετά την
ολοκλήρωση της θεραπείας.
Συζήτηση
Σε ασθενείς οι οποίοι εμφανίζονται με αλωπεκία
στις παρυφές του τριχωτού της κεφαλής, η δερματοσκόπηση
μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη, καθώς
η διαφορική διάγνωση μεταξύ αλωπεκίας από έλξη,
γυροειδούς αλωπεκίας, FFA και ουλώδους αλωπεκίας
της κροταφικής γραμμής (CMA) μπορεί να
είναι δύσκολη [8] (πίνακας 1). Στην περίπτωσή
μας, υπήρχε απουσία κίτρινων στιγμάτων και
δυστροφικών τριχών, τα οποία αποτελούν τα πιο
χαρακτηριστικά δερματοσκοπικά ευρήματα της
γυροειδούς αλωπεκίας. Τα αναμνηστικά δεδομένα
απέκλεισαν την πιθανότητα αλωπεκίας από έλξη.
Αυτό επιβεβαιώθηκε από την απουσία εκφυλισμένων
(miniaturized) τριχών, λευκών στιγμάτων
και θραυσμένων στελεχών της τρίχας στη δερματοσκοπική
εξέταση [9]. Τα δερματοσκοπικά ευρήματα
της CMA όπως πρόσφατα περιεγράφησαν από
τον Goldberg, συμπεριλαμβανομένων της χαμηλής
πυκνότητας τριχώματος και απώλεια των θυλακικών
στομίων, με λέπτυνση του στελέχους των
τριχών που εναπομένουν, ήταν παρόντα [10]. Εντούτοις,
συνήθως η CMA εκδηλώνεται με απώλεια
μαλλιών περιοριζόμενη στο σύνολο της περιφέρειας
του τριχωτού, συμπεριλαμβανομένων των
μετωπιαίων, κροταφικών και ινιακών ορίων. Στη
δική μας περίπτωση, η απώλεια μαλλιών περιελάμβανε
εκλεκτικά την μετωποβρεγματική περιοχή.
Επιπλέον, στην περίπτωση που περιγράφουμε,
περιθυλακική υπερκεράτωση και ποικίλου
βαθμού περιθυλακικού ερυθήματος ήταν επίσης
παρόντα στη δερματοσκόπηση, υποστηρίζοντας τη
διάγνωση της FFA. Στη δική μας περίπτωση, τα
ιστοπαθολογικά ευρήματα με την παρουσία ευδιάκριτης
φλεγμονώδους διήθησης και τύπου-χνοωδών
τριχοθυλακίων, απέκλεισε πλήρως την πιθανότητα
για CMA. Η αιτιολογία της FFA είναι ακόμη
άγνωστη, αλλά οι περισσότερες περιπτώσεις FFA
οι οποίες αναφέρονται αφορούν μετεμμηνοπαυσιακές
γυναίκες, υποστηρίζοντας την άποψη ότι
ορμονικές μεταβολές μπορεί να παίζουν ένα ρόλο
στην αιτιολογία [3,4,11,12]. Η FFA μπορεί να αποτελεί
μια παραλλαγή του θυλακικού λειχήνα με
επιλεκτική εμπλοκή κάποιων ανδρογονο-εξαρτώμενων
περιοχών [3]. Τα προσβεβλημένα τριχοθυλάκια
μπορεί επίσης να έχουν τυπικούς βιολογικούς
δείκτες οι οποίοι θα μπορούσαν να εξηγήσουν
τα κλινικά και ιστολογικά χαρακτηριστικά που απαντώνται
στη νόσο. Το γεγονός ότι η FFA γίνεται
όλο και πιο συχνή, μπορεί επίσης να υποδηλώνει
ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες θα μπορούσαν
να εμπλέκονται στην αιτιολογία της [4].
Δεν είναι εφικτή η επανέκφυση τριχών όπου
έχουν καταστραφεί τα θυλάκια και στόχος της θεραπείας
πρέπει να είναι η περαιτέρω αναστολή της
τριχόπτωσης [13-15]. Η συνέχιση της υποχώρησης
28 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ