Pomoce dydaktyczne (PDF)
Pomoce dydaktyczne (PDF)
Pomoce dydaktyczne (PDF)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BUKOWATE (Fagaceae)<br />
WYSTĘPOWANIE: prawie cała kula ziemska<br />
oprócz tropikalnej i pd. Afryki oraz obszarów<br />
polarnych. Rodzina obejmuje 8 rodzajów i ok. 400 gat.<br />
Najliczniejsze rodzaje: dąb – ok.450 gat., Lithocarpus<br />
– ok.100 gat. W Polsce 2 rodzaje i 4 gatunki.<br />
MORFOLOGIA: zwykle drzewa, dochodzące do<br />
50 m wys., rzadziej krzewy i krzewinki mające 30-<br />
40 cm wys. Liście skrętoległe, wyjątkowo okółkowe.<br />
KWIATY: jednopłciowe. Męskie często w wyprostowanych<br />
lub zwisających kotkach. Żeńskie pojedyncze,<br />
otoczone łuskami tworzącymi kupulę, która<br />
często drewnieje i może zamknąć owoc; zalążnia<br />
b.zredukowana, dolna, 3-6-komorowa. Wiatropylne.<br />
OWOCE: orzechy. Nasiona bez bielma.<br />
UŻYTKOWANIE: ogromne znaczenie gospodarcze.<br />
Wiele gatunków (buki, dęby, Nothofagus)<br />
dostarcza wysokiej jakości drewna używanego<br />
w budownictwie, przemyśle meblowym, szkutniczym<br />
i stolarce. Drewno bukowe używane jest do<br />
BUKSZPANOWATE (Buxaceae)<br />
WYSTĘPOWANIE: obszary o klimacie umiarkowanym,<br />
subtropikalnym i tropikalnym. Rodzina<br />
obejmuje 6 rodzajów z 60-oma gatunkami. Najliczniejsze<br />
rodzaje to bukszpan (Buxus) i runianka<br />
(Pachysandra – z greckiego pachys = gruby i andros<br />
= mężczyzna; ze względu na zgrubiałe nitki pręcików).<br />
MORFOLOGIA: wiecznie zielone 1- albo 2pienne<br />
byliny i krzewy, rzadziej drzewa. Liście całe,<br />
skórzaste, bez przylistków, zimozielone, ułożone<br />
naprzeciwlegle lub skrętolegle.<br />
KWIATY: drobne, rozdzielnopłciowe, promieniste,<br />
zebrane w kłosy albo grona. Okwiat zredukowany,<br />
składa się przeważnie z 4 listków zrośniętych nasadami.<br />
W kwiatach męskich obok 4 zwykle pręcików znajduje<br />
się często szczątkowy słupek, co dowodzi, że w tej<br />
rodzinie kwiaty powstały z kwiatów obupłciowych na<br />
skutek redukcji organów jednej płci (rozdzielnopłciowość<br />
jest wtórna). Kwiaty żeńskie mają 1 słupek<br />
górny z 3 szyjkami, o zalążni 3-komorowej.<br />
– 12 –<br />
wyrobu węgla drzewnego. Kora dębu korkowego<br />
(Quercus suber), rosnącego w zach. rejonie śródziemnomorskim,<br />
stanowi surowiec do produkcji<br />
korka. Pozyskiwane są garbniki. Niektóre owoce są<br />
jadalne, np. kasztan jadalny (Castanea sativa), buk<br />
zwyczajny (Fagus sylvatica). Z żołędzi wyrabiano<br />
dawniej mąkę.<br />
JK<br />
owoc<br />
OWOCE: zwykle torebka, rzadziej pestkowiec.<br />
UŻYTKOWANIE: ozdobne. Bukszpan – roślina<br />
żywopłotowa i formowana na kształt zwierząt oraz<br />
brył geometrycznych (topiary); runianka – roślina<br />
okrywowa, zimozielona.<br />
JK