SpoÅeczny wymiar kryzysu â lekcja dla przyszÅoÅci - Polskie ...
SpoÅeczny wymiar kryzysu â lekcja dla przyszÅoÅci - Polskie ...
SpoÅeczny wymiar kryzysu â lekcja dla przyszÅoÅci - Polskie ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Część IV<br />
NAUKA I SZKOLNICTWO WYŻSZE<br />
— ELEMENTY MYŚLENIA STRATEGICZNEGO<br />
otwartym notatnikiem i laboratorium badawczym<br />
jednocześnie.<br />
O znaczeniu blogów naukowych może<br />
ś wiadczyć fakt, że platformy blogowe są dziś zakładane<br />
w ramach serwisów sieciowych czołowych<br />
czasopism naukowych. Przykładem mogą<br />
być blogi działające w ramach serwisu czasopisma<br />
„Nature” http://network.nature.com/blogs<br />
lub zrzeszający ponad sześ ć dziesięciu blogujących<br />
naukowców serwis ScienceBlogs http://<br />
scienceblogs.com/ stworzony przez wydawców<br />
pisma „Seed”.<br />
Inną formą Nauki 2.0 są naukowe serwisy<br />
wiki – strony internetowe umożliwiają użytkownikom<br />
dzięki łatwości edycji budowanie<br />
struktur, haseł, wprowadzanie poprawek, odsyłaczy<br />
i przypisów. Ten mechanizm pozwala na<br />
bardzo wydajną, wspólną pracę nawet bardzo<br />
licznym grupom współpracowników. Otwarta<br />
platforma MediaWiki jest wykorzystywana<br />
w interesującym naukowym serwisie Proteopedia<br />
http://proteopedia.org/wiki/index.php/<br />
Main_Page, gdzie zbiera się, organizuje i upowszechnia<br />
wiedzę o proteinach RNA, DNA i innych<br />
makromolekułach. Pracują nad nią zarówno<br />
naukowy, jak i studenci.<br />
Krytycy Nauki 2.0 twierdzą, że otwarta<br />
komunikacja naukowa oraz uczestnictwo<br />
w serwisach społecznoś ciowych są niezmiernie<br />
czasochłonne, a przez to mało atrakcyjne<br />
<strong>dla</strong> zapracowanych zazwyczaj naukowców. Barierą<br />
<strong>dla</strong> Nauki 2.0 pozostaje też na razie brak<br />
mechanizmów parametryzacji i ewaluacji, odpowiadających<br />
mechanizmom wypracowanym<br />
<strong>dla</strong> tradycyjnych form komunikacji naukowej.<br />
Jednak nowe, często eksperymentalne projekty<br />
mają wielu zwolenników i współpracowników,<br />
którzy twierdzą, że dużo zyskują dzięki sieciowej<br />
współpracy oraz możliwoś ci szerszego zaprezentowania<br />
swoich prac i ich wyników. Tak<br />
było w przypadku Polymath Project, kiedy na<br />
początku 2009 r. profesor Uniwersytetu Cambridge<br />
Timothy Gowers uruchomił na swoim<br />
blogu projekt, który miał usprawnić grupowe<br />
rozwiązywanie problemów matematycznych.<br />
Borykał się on z niemożnością samodzielnego<br />
136<br />
rozwiązania najbardziej złożonych zadań. Polymath<br />
Project http://michaelnielsen.org/polymath1/index.php?title=Main_Page<br />
miał stanowić<br />
eksperyment i sprawdzian, czy zazwyczaj<br />
ze sobą konkurujący matematycy są zdolni do<br />
współpracy. Już po miesiącu liczba uczestników<br />
wzrosła do ponad 40. a po sześciu tygodniach<br />
projekt świętował pierwszy sukces – współpracujący<br />
ze sobą on-line profesorowie odkryli dowód<br />
twierdzenia Halesa-Jewetta[1].<br />
Przyszłość otwartej nauki<br />
Trudno jest wyrokować czy naukowcy będą<br />
zdążali w kierunki większego otwarcia i transparencji<br />
w swoich badaniach i ocenach, ale gołym<br />
okiem widoczne są trendy, które pokazują,<br />
jak duża część społeczności naukowej świata<br />
wywiera wpływ w tym kierunku, nie tylko na<br />
własne instytucje, ale także rządy, Komisję Europejską,<br />
międzynarodowe organizacje takie<br />
jak UNESCO, ONZ, OECD czy Bank Światowy.<br />
Wobec tych zjawisk muszą się także ustawić dotychczasowi<br />
komercyjni gracze rynkowi tacy<br />
jak: Emerald, Wolters Kluver, EBSCO, Elsevier<br />
czy The World Scientific, którzy przez lata zarządzali<br />
wiedzą i organizowali rynkowy obieg<br />
pracami naukowymi. Wielu z nich wprowadza<br />
modele otwarte do swojego biznesu, ale także<br />
kreuje narzędzia otwarte jak np. EBSCO, które<br />
niedawno otworzyło Open Science Directory<br />
<strong>dla</strong> krajów rozwijających się: http://atoz.ebsco.<br />
com/Customization/Tab/8623?tabId=60<br />
W Polsce idea ta przebija się powoli do<br />
świadomości naukowców, jej promocja trwa co<br />
najmniej od 2001 r., powstają projekty otwarte,<br />
które rekomenduje i wspiera Koalicja Otwartej<br />
Edukacji http://koed.org.pl/ a MNiSW zamówiło<br />
ekspertyzę związaną z otwartą nauką[11].<br />
Ekspertyza ta pokazuje ścieżki, jakimi mogą<br />
podążać instytucje nauki, gdyby zdecydowały<br />
się na politykę otwarcia. Niewiedza i opór naukowców<br />
są dość znaczące, tradycyjne formy<br />
pracy i publikowania, niedostosowany system<br />
ocen zarówno pracowników, jak i instytucji
Change language