You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
stabla, već prema bonitetu staništa, i biti nosioci prelaza iz sadanjeg tipa niske<br />
šume —• makije u viši uzgojni oblik, kako se to već i izvršilo u gornjem<br />
dijelu Kaočine gaja, gdje je, kako je to već i naprijed rečeno, stanište bolje<br />
nego u nižim dijelovima.<br />
Stabalca") maksimalnih visina nisu se nalazila na mjernim poljima, koja<br />
su postavljena odmah nakon sječe, nego izvan njih. Dok je na mjernim poljima<br />
u devetoj godini starosti konstatirana prosječna visina od 142,4 cm, prosječna<br />
visina 76 stabalaca na 25 grmova izvan mjernih polja bila je 190,5 cm<br />
odnosno dok je na mjernim poljima najviše stabalce imalo 275 cm, izvan<br />
mjernog polja pronađeno je, bez posebnog traženja, stabalce visine 308 cm.<br />
Iza desete godine konstatiran je početak nove, IV faze razvoja sastojine<br />
iz panja. To je faza u kojoj nastaje ugibanje znatnog broja izbojaka nižih od<br />
100 cm. Tako je na 10. mjernom polju početkom IX mj. 1962. g. utvrđeno<br />
kod česmine 346 izbojaka prema 1115 izbojaka na dan 25. I 1956. g. odnosno<br />
samo 31,2% maksimalnog broja. Od tih 346 izbojaka 163 bilo ih je visine 100<br />
i više cm tj. izbojaka od kojih će većina imati i dalje visinski prirast. U odnosu<br />
na maksimalni broj izbojaka znači da u desetoj godini za daljni rast ostaje<br />
samo 15,8% izbojaka i to na 29 grmova ili po grmu u prosjeku 5,6 izbojaka.<br />
Međutim udio izbojaka koji su premašili visinu od 100 cm u odnosu na<br />
ukupan broj koji su se javili za svih 12 mjernih polja je manji i iznosi, u<br />
III fazi, svega 11,7%, ali još uvijek s preko 4 izbojka po grmu prosječno.<br />
Nadalje se vidi i relativni odnos izbojaka, koji su početkom II faze postigli<br />
visinu od 43 i više cm i on pokazuje, da je takovih izbojaka bilo nešto preko<br />
polovine.<br />
2.5 Iako nije od neposredne povezanosti s visinskim prirastom potrebno<br />
je naglasiti i bujnost grmova, odnosno sposobnost stvaranja sklopa. Od svih.<br />
vrsta u Kaočina gaju česmina razvija najbujnije grmove. Lišće na njezinim<br />
grančicama inserirano je dosta gusto, a redovno se na svakom izbojku nalazi<br />
i po više bočnih grančica. Prema tome grmovi česmine mogu pružiti najjaču<br />
zaštitu tla, a jednako tako oni i najviše otežavaju kroz mladu šumu ili makiju<br />
prolaz čovjeku ili životinjama (a prolaz je još više otežan i radi raznih<br />
povijuša, a osobito tetivike). Izbojci planike imaju srazmjerno malo lišća i<br />
malo postranih grančica koje su redovno i kratke, dok zelenika formira samo<br />
pri dnu gusti grm. Kod zelenike izbojci su većinom bez ikakvog bočnog granjanja,<br />
a na višim izbojcima i ličće je narijetko inserirano.<br />
2.6 Izbojci iz zilja nakon sječe prvih godina zaostaju u visinskom prirastu:<br />
kod zimske sječe prosječna visina 3-god. izbojaka (izračunatih na bazi najmanjih,<br />
srednjih i najviših izbojaka) iznosila je kod sječe na panj 55,6 cm, a u<br />
žilište 51,6 cm, a kod ljetne nakon jedne veget. per. 25,0 odnosno 21,0 cm.<br />
Da li će to zaostajanje biti trajno, utvrdit će buduća opažanja (u starosti od<br />
10 godina i kasnije).<br />
3. O nekim utjecajima na visinski prirast<br />
3.1 Utjecaj vlage. Visinski prirast kod zimzelenih listača, a i kod čempresa<br />
te nekih borova (alepskog i si.) javlja se dvaput godišnje: u proljetnom<br />
i u jesenskom dijelu godine. U jesenskom dijelu početak visinskog prirasta<br />
(jesenske vegetacijske periode) vezan je pojavom oborina (a proljetni ovisi o<br />
temperaturi). Tj. ove vrste započinju novom vegetacijom tek nakon prvih kiša<br />
127
Change language