Å UMARSKI LIST 1-3/1978

Gustina saobraćajnica u zavisnosti od tipa šume
Da bi sagledali stepen otvorenosti društvenih šuma i po osnovnim tipovima
šuma — visokim i niskim — izvršeno je grupisanje šumskih objekata
prema učešću niskih šuma u ukupno obrasloj površini objekta 6 . Svi šumski
objekti razvrstani su u četiri grupe: prvu grupu sačinjava površina svih
šumskih objekata obraslim samo visokim šumama, drugu grupu objekti sa
učešćem niskih šuma od 1—30 %, treću grupu objekti sa učešćem niskih šuma
31—60% i u četvrtu grupu su svrstani svi šumski objekti kod kojih učešće
niskih šuma u ukupno obrasloj površini šuma u društvenom vlasništvu (u
SR Sloveniji i vlasništvu u svojini građana) iznosi preko 60 %. Rezultati
izvršenog obračuna o gustini i učešću pojedinih kategorija saobraćajnica u
tako formiranim grupama društvenih šuma pokazuju:
— da je najveća gustina saobraćajnica u zemlji ostvarena na objektima
obraslim visokim šumama — koji uglavnom čine i ekonomski najvredniji
deo šumskog fonda — (površina šuma 1 637 000 ha) i ona prosečno iznosi
11,6 m/ha, što je za 36,5% više od prosečne gustine saobraćajnica u svim,
popisom saobraćajnica 1975. tretiranim šumama;
— da sa povećanjem učešća niskih šuma u ukupno obrasloj površini
gustina saobraćajnica po jedinici šumom obrasle površine opada. Tako, na
objektima sa učešćem niskih šuma od 1—30% (površina šuma 1781000 ha)
gustina saobraćajnica iznosi 8,4 m/ha; na objektima za učešćem niskih šuma
od 31—60% (površina šuma 925 000 ha) 7,7 m/ha, dok na objektima sa učešćem
niskih šuma preko 60 % u ukupno obrasloj površini (površina šuma
1662 000 ha) prosečna gustina saobraćajnica iznosi 5,7 m/ha, što je skoro
za trećinu manje od prosečne otvorenosti svih društvenih šuma;
— da se povećanjem učešća niskih šuma u ukupno obrasloj površini povećava
učešće javnih puteva u ukupnoj dužini stalnih saobraćajnica, što
ukazuje da su dosadašnje predpostavke da javni putevi koji učestvuju u
otvaranju društvenih šuma pretežno prolaze kroz visoke šume bile nerealne.
Tako, na objektima sa učešćem niskih šuma od 1—30% javnih puteva učestvuju
sa 37,7%, na objektima sa učešćem niskih šuma 31—60%, učešće javnih
puteva se povećava na 51,1 % dok kod objekata obraslih pretežno niskim
šumama (učešće niskih šuma preko 60 %) 2/3 od ukupne dužine svih saobraćajnica
čine javni putevi;
— da se sa povećanjem učešća niskih šuma povećava i učešće savremenih
puteva u ukupnoj dužini svih saobraćajnica. Tako, na objektima obraslim
visokim šumama učešće savremenih puteva — šumskih i javnih — iznosi
12,5 %, dok na objektima obraslim pretežno niskim šumama, to je učešće
skoro dvostruko veće (23,0%);
— da je gustina šumskih saobraćajnica na objektima obraslim visokim
šumama za preko 3,5 puta veća od gustine ovih saobraćajnica u šumama kod
kojih niske šume učestvuju sa preko 60%, što ukazuje da su organizacije
udruženog rada iz oblasti šumarstva dosadašnju izgradnju stalnih saobraćajnica
u društvenim šumama usmeravale, uglavnom, na otvaranju visokih šuma.
6 Šumski objekat je prilikom popisa saobraćajnica u društvenim šumama
1975. predstavljao osnovnu jedinicu posmatranja za koju su prikupljeni podaci
o površini šume po osnovnim tipovima i dužini stalnih saobraćajnica — šumskih
i javnih,— svezanih« za taj objekat.
14