Diagnoza stanu kultury w Województwie Małopolskim i analiza SWOT

ealizowanego w latach 2004-2006. Jego uczestnicy – także za pośrednictwem Internetu –
gromadzili swoje wspomnienia na temat dzielnicy, w której żyją. Elementy wykorzystania
nowych technologii komunikowania, oparte przede wszystkim na szkoleniach, znalazły się
także w programach „Szkoła@ktywnego Seniora” Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w
Krakowie oraz „Aktywni – wiekiem intensywni” nowohuckiego Ośrodka Kultury im. Cypriana
Kamila Norwida. To ważne m.in. dlatego, że Małopolska jest krajowym liderem jeśli chodzi o
poziom dostępu do Internetu - dysponuje nim dwie trzecie gospodarstw domowych w
regionie. 9 Walka z cyfrowym wykluczeniem osób starszych ma więc dobrą podstawę
infrastrukturalną. Pozostaje kwestia lepszego wykorzystania tego potencjału m.in. za sprawą
takich programów, jak przywoływane powyżej.
Spośród podobnych działań w innych regionach kraju, jako źródło inspiracji może służyć
Społeczna Pracownia Digitalizacji Śląskiej Biblioteki Cyfrowej, działająca przy Bibliotece
Śląskiej. W ramach tego projektu wolontariusze, zwłaszcza seniorzy, skanują zbiory
biblioteczne, przyczyniając się do rozwoju zasobów cyfrowych, równocześnie nawiązując
więzi społeczne. Ten projekt – podobnie jak „nowa_huta.rtf”– wzorowo pokonuje jeden
z kluczowych problemów pracy z osobami starszymi: zagrożenie ich infantylizacją. Przy
budowaniu programów kierowanych do tej grupy niezbędne jest bowiem wykorzystanie ich
wiedzy i doświadczeń oraz wykorzystanie wolnego czasu na rzecz prawdziwie użytecznej
pracy, a nie jedynie trącące protekcjonizmem stawianie seniorów wyłącznie w roli osób
z brakami kompetencyjnymi, które trzeba uzupełnić.
Doskonałym przykładem – choć o nieco innym charakterze – otwarcia instytucji kultury na
współpracę z lokalną społecznością jest też pionierski w skali kraju program aktywizacji
zawodowej osób pozostających bez zatrudnienia „Konserwator”, przygotowany przez Urząd
Marszałkowski Województwa Małopolskiego oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
i realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007 - 2013. Pozwala
on małopolskim instytucjom kultury na czasowe zatrudnienie osób bezrobotnych, zarówno
przy pracach porządkowych, jak i na stanowiskach merytorycznych (np. przy tworzeniu baz
danych fotografii w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, działaniach promocyjnych
Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu czy pracach renowacyjnych
w krakowskim Muzeum Lotnictwa Polskiego). Korzyści są obustronne – instytucje kultury
zyskują pracowników, a bezrobotni mają okazję powrotu na rynek pracy i podniesienia swych
kompetencji zawodowych. Kolejne edycje programu realizowane w latach 2011-2014
przewidują zatrudnienie łącznie 520 osób.
Medialaby
Medialab to instytucja działająca na pograniczu sztuki, aktywizmu społecznego, ale i biznesu
oraz nowych technologii. Sama idea nie ma jednolitej genezy - za pierwsze przedsięwzięcie
tego typu można uznać zarówno laboratorium badawcze działające już od ćwierćwiecza przy
słynnym amerykańskim Massachusetts Institute of Technology, jak i mniej sformalizowane
spotkania programistów, hakerów i fascynatów nowych technologii na całym świecie.
9 Diagnoza społeczna 2011, red. J. Czapioski, T. Panek, Warszawa 2011, s. 302-303.
27