Kreshmet kohë pendese, kthimi dhe faljeje - kishadhejeta.com

More documents

Recommendations

Info

shkurt 2008 Kisha dhe jeta 4 Të gjithë meshtarëve, rregulltarëve, rregulltareve dhe besimtarëve Imzot rrok mirdita Arqipeshkëv metropolit i tiranë-durrës Fort të dashur, në fillim të kohës së Kreshmëve, e cila fillon të Mërkurën e Përhime më datë 6 shkurt, dëshiroj të ndaj me ju disa mendime mbi rëndësinë e saj për të gjithë ne si të krishterë. Kreshmët, Lajm i mirë Në Shkrimin e Shenjtë, në Librin e Kishtarit lexojmë: “Ka kohë për të lindur, e kohë për të vdekur” (3, 2). Nëse e lexojmë këtë pjesë të Shkrimit të Shenjtë në dritën e misterit të Zotit tonë Jezu Krishtit, i cili ka vdekur për të na rilindur si bijtë dhe bijat e Zotit për jetën e amshuar, do të na zbulohet domethënia e kohës së Kreshmëve, gjatës së cilës përmes agjërimit, flijimeve dhe lutjes tregojmë vendosmërinë tonë për t’i vdekur egoizmit, jetës së veseve, mëkateve tona, që të mund të lindim në një jetë të re. Ky është mësimi i apostullit të madh Palit, i cili na paraqet plot elokuencë dialektikën e njeriut të vjetër – njeriut mëkatar, skllav të Satanit – dhe njeriut të ri, atë të rilindur dhe të bashkuar në Krishtin. “Nëse ndokush është në Krishtin, është krijesë e re. Gjërat e vjetra shkuan dhe ja, u bënë të rejat” (2 Kor 5, 17). Prandaj në thelbin e tyre Kreshmët janë një lajm i mirë, është ftesa që na drejtohet për t’u kthyer në shtëpinë e Atit, ashtu si na e kujton shëmbëlltyra e djalit plangprishës. Prandaj besimtari përfiton nga kjo kohë duke ecur me përvujtëri në rrugën që të shpie drejt jetës. Ashtu siç na kujtonte e lumtura Nënë Tereza drama e shoqërisë sonë është indiferenca: një stil jete i rehatshëm në të cilën njeriu ndjek planet e veta dhe egoizmi bëhet masa e vlerësimit; është mbivlerësimi tërësor i vlerave ekonomike; është relativizmi moral aq magjepsës për brezin e ri; është një jetë sipërfaqësore e çorientuar, e cila mbyt çdo mundësi reflektimi rreth realiteteve më serioze dhe shpall ngadhënjimin absurd të realiteteve më kalimtare dhe më banale. Por kësaj indiference i kundërvihet Hyji i dashurisë, që nuk do vdekjen dhe dënimin e mëkatarit, por që ai të kthehet e të jetojë. Pikërisht këtë ne e përjetojmë në sakramentin e rrëfimit. Të jetosh kreshmët dhe të përgatitesh shpirtërisht për të kremten e ngjalljes së Zotërisë do të thotë të zbulosh hirin e faljes: të ngjallesh si njeri i ri, ku dashuria ngadhënjen mbi urrejtjen dhe jeta mbi vdekjen. Shqetësimet tona Jemi të vetëdijshëm se sot identiteti dhe jeta e krishterë zhvillohet në një kontekst kulturor dhe shoqëror që shpeshherë është në kundërshtim me vlerat ungjillore; është një zgjedhje që lyp guximin, ngaqë i krishteri duhet të përballet me shumë sfida, kundërshti, pengesa, madje edhe intolerancë. Është ende i gjallë në ne debati që ngjalli kohët e fundit vizita e planifikuar e Papa Benediktit XVI në Universitetin e Romës “La Sapienza”, me ftesë te vetë Rektorit të tij, ku në emër të një pseudolaiciteti dhe neutraliteti mes besimit dhe shoqërisë civile, u pengua Ati i Shenjtë që të mbante leksionin e vet për fillimin e vitit të ri akademik. Imazhi i shtrembëruar i kësaj marrëdhënieje mes besimit dhe arsyes (shoqërisë, botës), të një konceptimi tërësisht natyralist të jetës, në të cilin vlerat fetare hidhen poshtë ose vendosen në truallin e mbyllur të ndërgjegjes vetjake dhe në çastet “mistike” të jetës së kultit, pa ndikuar aspak jetën publike të njeriut, janë simptomat e një shoqërie që nuk do ta kërkojë të vërtetën, të mirën, Zotin. Ftesa e Papa Benediktit XVI “për të ruajtur të gjallë ndjeshmërinë për të vërtetën, për t’u vënë në kërkim të saj, për të qenë të aftë të dallojmë dritëzat udhëzuese që hasim gjatë historisë së krishterimit, për ta perceptuar Jezu Krishtin si dritën që ndriçon historinë dhe ndihmon për të gjetur udhën drejt së ardhmes” u prit me entuziazëm nga turma e panumërt të dielën më pas në sheshin e Shën Pjetrit, gjë që na shtyn të shohim përpara me shpresë. Na bien ndër mend ndër të tjera fjalët e mrekullueshme të Papa Palit VI, i cili duke e pyetur veten se për çfarë mund të kishte nevojë Kisha në kohën e tij të trazuar thoshte se ajo kishte nevojë më shumë për dëshmitarë sesa për predikatarë. Vërtet Kisha ka nevojë edhe sot për njerëz që e gjejnë veten e tyre në vlerat ungjillore, i jetojnë ato me besnikëri dhe ua shpallin njerëzve me të cilët jetojnë, pa druajtje dhe turp. Edhe në vendin tonë hasim në tregues shqetësues, që trondit pikërisht besnikërinë ndaj vlerave ungjillore si për shembull interesi për organizimin e shoqërive masonike në Shqipëri, të cilat historikisht janë të papajtueshme me doktrinën e krishterë, ngaqë ajo që na shpëton nuk është një lloj besimi racional dhe ndihma që i japim njëri-tjetrit si pjesëtarë të një shoqërie hermetike ndaj botës, por besimi i ngultë në Jezu Krishtin Shpëtimtar dhe njohjen e tij përmes besimit. Kësaj i shtohen edhe raste moskuptimi ose pengesa bërë veprimtarive të ndryshme kishtare si jeta e kultit, shkollat, ambulancat, azilet e pleqve etj. Një shqetësim shumë i madh është gjendja e shumë njerëzve të braktisur, të mënjanuar, të dënuar në një jetë në kundërshti me dinjitetin që çdo njeri ka, si i krijuar në shëmbëllesë dhe përngjasim të Hyjit. Megjithëse Kisha nuk ka reshtur kurrë t’i ndihmojë këto kategori njerëzish, ajo nuk mund ta zëvendësojë kontributin që secili duhet të japë për një shoqëri me të drejtë dhe më njerëzore. Koha e kreshmëve është një çast i volitshëm për të treguar bujarinë tonë përmes veprash konkrete bamirësie ndaj atyre që janë në nevojë. Për të përfunduar Tradita e Kishës na fton t’i fillojmë kreshmët me agjërim të Mërkurën e Përhime e më pas të Premten e Madhe. Mosngrënia e mishit (e detyrueshme për të gjitha të premtet e kreshmëve) dëshiron të jetë një shenjë e këtij angazhimi dhe qëndrimi të brendshëm kreshmor. Udha e Kryqit, e cila do të kremtohet në të gjitha kishat tona gjatë kësaj periudhe, na vë përpara mundimet e një Zoti që për nuk ka hezituar ta japë jetën e vet për shpëtimin e botës. Është ky veprim shpëtimprurës që bëhet për ne aktual gjatë kremtimit të mistereve të shenjta dhe që duhet ta ripërtërijmë në vetëdijen tonë gjatë këtyre kohëve të veçanta. Kujtoj me emocion rizgjimin e Kishës në Shqipëri pas tmerrit ankthndjellës komunist dhe shugurimin tim në krye të bashkësisë sonë dioqezane, fakt që më vuri përpara shumë sfida, por që bëri të përjetoj në mënyrë më intensive veprimin e hirit të Zotit në jetën bashkësisë së tij, Kishës. Këtë çast do ta kremtojmë së bashku, duke kujtuar përvjetorin tim të XV ipeshkvnor, por qysh tani ju kërkoj të kujtoheni për mua në lutjet tuaja. Me këto mendime dhe urime ju uroj një kreshmë të frytshme dhe ju përcjell bekimin tim baritor. Dhënë nga Kuria Arqipeshkvnore, sot më 2 shkurt 2005, festa e Kushtimit të Zotit + Rrok Mirdita Arqipeshkëv Metropolit i Tiranë-Durrës
shkurt 2008 Kisha dhe jeta 5 Muaji shkurt, muaji i memories Nga Rafaeli Këto ditët e fundit kam menduar mbi ato gjëra që e bëjnë një aspiratë të realizueshme. Shumë prej nesh më së shumti me realizimin e saj i fshijmë nga memorja ata që punojnë apo madje dhe luftojnë për atë, dhe mjaftohemi me ndonjë përkujtimore të cilën e mërmërisim në datat simbol. Por të harrosh rrënjët e ndërtimit, ngarendjes dhe ata që e bënë të realizueshme këtë aspiratë, do të thotë ti heqësh asaj kuptimin dhe ta kthesh në një veprimtari shkakore prej së cilës nuk rrjedh veçse një ekzistencë gjysmake e vetë asaj. Sepse një aspiratë pa kuptim përbën një hibrid të pavlerë, ose quasi-vlerë. Ndër një prej aspiratave të shumta të njerëzimit ndoshta ajo më e rëndësishmja është liria, e cila në vetvete përbëhet prej disa llojesh apo shprehish. Sot kam dëshirë të prek atë liri e cila është nga më jetiket, sepse lidhet me bazën e vetë ekzistencës individuale apo të përbashkët në progresion, e pikërisht me lirinë fetare. Por gjithashtu, sot dëshiroj ti përqasem kësaj lirie nga një këndvështrim tjetër, të cilin (me keqardhje) konstatoj se e kujtojmë rrallë, dhe që në fakt përbën një aspekt shumë të rëndësishëm të lirisë fetare, këndvështrimin e njerëzve të cilët punuan, luftuan e madje dhanë edhe jetën për të. Si për çdo rast, edhe rasti i kauzës së lirisë fetare në Shqipëri ka shenjtorët, heronjtë dhe martirët e vet. Shenjtorët zakonisht janë ata të cilët konsumohen prej pasionit të besimit e përdëllimit, ata të cilët me fjalët dhe veprat e tyre i bëjnë jehonë asaj çka besojnë duke e përqasur veten dhe të tjerët në një afërmitet edhe më të madh me Hyjin. Heronjtë janë ata të cilët kryesisht me anë të shembullit dhe veprës së tyre ngrihen mbi konceptet e gabuara apo të zakonshme duke vënë në dukje se jo e zakonshmja ndonjëherë është rrugë drejt virtytit të së mirës. Ata konsumohen prej vetëmohimit, prej thirrjes për të dëshmuar atë që është sublime dhe që në vetvete përbën çelësin idilik të jetesës. Martirët janë ata të cilët karakterizohen prej karakteristikave të dy shembujve të mëparshëm por më kryesorja tek ta janë dy tipare të cilat dallojnë më shumë se të tjerët e këto janë dashuria dhe urtësia. Pikërisht tek këta do të ndalem sot dhe do ta përqendroj esenë time. Martirët përbëjnë një prej aspekteve më të dhimbshme të periudhës historike të komunizmit në Shqipëri. Ata i përkasin shumë sferave dhe shtresave të shoqërisë së kohës. Nga të parët shtresa të shoqërisë shqiptare që u prekën së pari prej terrorit ishin klerikët shqiptarë. Fushata kundër tyre do të fillonte menjëherë dhe ekstreme. Regjimi donte të linte të kuptohej se me të nuk bëhej shaka, ose do të bashkëpunohej, ose vdekje. Lëvizja e parë e hapur ndaj klerit katolik ishte mospranimi nga ana e qeverisë së Tiranës së Delegatit Apostolik Imz. Leone G. B. Nigris në vitin 1945. Kur ky u zëvendësua prej Imz. Frano Gjinit i cili u emërua Zëvendës-Delegat Apostolik, atëherë Hoxha ndërroi taktikë dhe iu drejtua Imz. Gaspër Thaçit dhe Vinçenc Prenushit duke i ofruar bashkëpunim me kushtin që këta të shkëpusnin lidhjen me Selinë e Shenjtë. Me këtë lëvizje Hoxha synonte që të arrinte shumë synime njëherësh. Do të shkëputej “demokratikisht” nga Vatikani, do të hidhte poshtë njëherësh autoritetin e Legatit, do të përçante klerin katolik e kështu me rradhë. Asnjëri nuk e pranoi propozimin. Hoxha thirri më pas Imz. F. Gjinin duke i bërë të njëjtën ofertë. Përgjigja e Gjinit ishte: “Unë nuk e ndaj grigjën nga Selia e Shenjtë”. Sikundër këta tre etër, as edhe një klerik i vetëm katolik nuk do të pranonte një skizëm të tillë. Kundërpërgjigja erdhi e menjëhershme. Dom Lazër Shantoja do të pushkatohej po në të njëjtin vit, pas torturash të cilat iu demonstruan dëshmitarëve të shumtë, përfshirë këtu nënën trime të dom Lazrit e cila Martirët ofroi ta paguante vetë plumbin i cili do ti lehtësonte vuajtjet fizike të të birit. Mesazhi ishte i qartë. Kisha ishte po aq e qartë. Shpejt u arrestuan meshtarë françeskanë, si, Atë Gegë Luma, famullitar në Berishë e me radhë Atë Dioniz Makaj, në Nikaj e Mërtur, Atë Alfons Çuni, Atë Gaspër Suma e Atë Sebastian Dedaj në Theth e Gomsiqe, meshtari misionar gjerman Dom Zef Maksen. Atë Gjergj Vata, i pa shuguruar ende meshtar, dhe Atë Jak Gardin-i i Shoqërisë së “Jezusit”, italian me origjinë, por me vepra, shqiptar i fortë u burgosën dhe u torturuan. U arrestuan Imzot Frano Gjini, Imzot Gjergj Volaj, Imzot Nikollë Deda, Dom Tomë Laca. Që të tre do të pushkatoheshin. Në vitin 1946 zbuluan në malësi të Dukagjinit dhe pushkatuan në rrethinat e Tiranës Atë Anton Harapin. Provincialin e françeskanëve, Atë Mati Prennushin, dhe gardianin e fretenve në Shkodër, Atë Çiprian Nikën, të akuzuar se kishin futur armët te altari i kishës së Shënandout, në kishën françeskane të Gjuhadolit, mbas një qëndrimi burrëror në gjyq, u pushkatuan. Zoi Themelit, autor i inskenimit të turpshëm që çoi në arrestimin e tyre dhe shumë të tjerëve, shoktë e tij do tia paguanin me të njëjtën monedhë, me ndryshimin e vetëm se Themeli nuk do të dënohej për krimet e shumta reale që kishte kryer, por për “gabime” të rënda të ndërgjegjes komuniste! Lista e klerikëve vazhdon gjatë. Edhe motrat nuk u lanë jashtë këtij persekutimi. Ato pësuan të njëjtat tortura dhe mundime, dhe shumë prej tyre u përballën me vdekje të mundimshme, por as edhe një prej tyre nuk pranoi të mohonte besimin dhe dashurinë për vendin. Personalisht nuk mendoj se këta njerëz donin të vdisnin. Jo për shkak të një dashurie egoiste për jetën, dhe as prej frikës. Përkundrazi, mendoj se donin të jetonin dhe ti shërbenin thirrjes hyjnore dhe atdhetare, për tu shërbyer bashkëkombasve të shumëvuajtur. Sepse, duke perifrazuar Sh. Palin, për këta vëllezër dhe motra, “të jetosh është Krishti, dhe vdekja më është fitim”. Por secili prej tyre shihte retë e zeza që kishin mbuluar Shqipërinë, shpresën që po këlthiste e plagosur prej llahtarive të luftës që kishte shkuar, dhe të terrorit që po afronte. Fjala e ëmbël dhe paqtuese e Hyjit, ndarë prej këtyre etërve dhe motrave, do të kishte ndezur zjarrin e dashurisë hyjnore, me të cilin ky komb do ta kishte gjetur tabanin ku të kapej dhe ti shpëtonte erërave të atij sistemi demoniak që gati sa nuk i zhbiu. Kjo e dallon martirin prej heroit. Heroi e jep jetën për atë që ai mendon se do të vijë, martiri, për atë që e di se do të vijë. Vepra e këtyre martirëve, shumica të heshtur (shumica e tyre u munduan dhe masakruan prej xhelatëve të kuq në fshehtësi dhe shumë dëshmi erdhën prej pak të mbijetuarve por edhe prej vetë xhelatëve, më pas viktima të të njëjtës bishë që ata kishin ushqyer dhe rritur), do të paguante me çmim të lartë kërcimet e çmendura idhujtare të brezit të mëpasëm dhe endjet e verbëra të një populli të verbuar. Secili prej tyre, në kalvarin drejt martirizimit të vet, i ngjan së tepërmi sh. Gjon Pagëzorit, i cili u martirizua jo vetëm për shkak të bindjeve fetare, por edhe atyre për një komb e shtet të mirë, drejtuar prej njerëzish që e kishin drojë Zotin. Edhe pse Hoxha nuk ishte tetrark (si Herodi), gjithçka tjetër ishte njësoj me ndryshime të vogla në dukjen e jashtme. Kukull politike e një perandori që tani quhej Stalin. Herodiada ishte po ajo, (veçse kishte ndërruar fe), xhelatët ishin po njësoj (veçse kishin ndërruar uniformë). Prangat dhe qelitë ishin të vetmet që kishin ndryshuar. Ato ishin më të këqija sesa ato të kohës së Gjon Pagëzorit. Edhe viktimat nuk kishin ndryshuar. Thirrja e shenjtë ishte po ajo, besimi ishte po ai, shpresa, vullneti dhe gjithçka tjetër ishte njësoj. Por mbi të gjitha, dashuria ishte po ajo. Zemrën e këtyre martirëve e konsumonte po ajo dashuri si dhe Pagëzorin apo Shtjefnin pak vite më pas, dashuri për Hyjin, dashuri për Kishën e Tij, dashuri për popullin e tij, madje dhe dashuri për xhelatët e vet. Aty ku ka Shtjefën, ka edhe Saul. Aty ku ka Saul ka edhe Shën Pal. Dhe nuk munguan rastet kur në pak kohë, disa prej torturuesve do të bashkoheshin me ish-viktimat e tyre, të frymëzuar nga shembulli i këtyre të fundit, dhe të prekur prej asaj dashurie që tund edhe universin. Pati prej tyre që arritën të mbijetonin, jo prej mëshirës komuniste, por për të na dëshmuar neve, të mbijetuarve të tjerë, se sado i madh dhe gjakësor të jetë një rregjim, vullneti i Hyjit është më i fortë. Sado e madhe të jetë një fuqi politike, besimi dhe dashuria e Hyjit triumfon. Sado e fortë që të jetë vdekja, jeta që buron nga Hyji është edhe më e fortë. Një prej të parëve komunistë idealistë në Shqipëri ka shkruar dikur: “Sa mirë kishe me dekë për atdhe!”. Unë them: “Sa ma mirë kishe me dekë për Fe e Atdhe!” Që nga fillimi i rregjimit kanë pushonin të shtënat e armëve që merrnin jetë martirësh. Por as nuk pushonin thirrjet e tyre: “Rroftë Krishti Mbret! Rroftë Shqipëria!”. Martirët, të rënë apo të mbijetuar, flasin. Ata flasin ndër ne frymën e dashurisë që i konsumon. E pra, tani më shumë se kurrë, kemi nevojë për dashuri. Dashurinë e Hyjit e kemi, edhe inkurajimin që martirët përçojnë drejt historisë. Le të mos i harrojmë. Ata janë historia jonë, dhe duke e harruar (nuk mendoj se e kemi harruar shembullin e tyre, por mendoj se nuk e kujtojmë aq sa ç’duhet), rrezikojmë ta përsërisim atë. Sa për xhelatët, do të dëshiroja t’iu thosha duke perifrazuar atë që një prej familjareve të njërës prej viktimave të atentatit që iu bë gjykatësit Falkone, dhe që mendoj se përmbledh atë që zemra e brezit tonë ka, po aq sa mendoj që martirët flasin nëpërmjet mesazhit të vet: “Neve ju falim! Por ama, duhet të vini në altar përpara Hyjit dhe të kërkoni falje! Të gjunjëzoheni dhe të kërkoni falje! Së bashku!”.
Page 1 and 2: Historia nuk e ka njohur ende atë
Page 3: shkurt 2008 Kisha dhe jeta 3 Mesazh
Page 7 and 8: shkurt 2008 Kisha dhe jeta 7 Takimi
Page 9 and 10: shkurt 2008 Kisha dhe jeta 9 Dëshm
Page 11 and 12: shkurt 2008 Kisha dhe jeta 11 Në a

Kreshmet kohë pendese, kthimi dhe faljeje - kishadhejeta.com

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?