Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ<br />
ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ<br />
T<br />
24 ΡΕΥΜΑ<br />
Η συνταγματική πρόκληση της<br />
επανένωσης: Ομοσπονδοποίηση, Πολιτική<br />
Ισότητα και Θεραπευτική Ομοσπονδία<br />
ο ζήτημα της συνταγματικής πρόκλησης είναι<br />
πολύ σοβαρό για να αφήνεται κατ’ αποκλειστικότητα<br />
στα χέρια ειδικών. Από την<br />
άλλη μεριά δυστυχώς, λόγω της περιπλοκότητάς<br />
του και λόγω της απλοϊκότητας με<br />
την οποία αντιμετωπίζεται η έννοια της δημοκρατίας<br />
τυγχάνει συνεχούς διαστρέβλωσης<br />
και παρερμηνείας. Καθώς συζητείται το<br />
θέμα της διακυβέρνησης ανάμεσα στους<br />
ηγέτες των δύο κοινοτήτων στις συνομιλίες<br />
αξίζει να τεθεί ένα περίγραμμα των βασικών<br />
παραμέτρων της συνταγματικής πρόκλησης<br />
της ομοσπονδοποίησης.<br />
Υπάρχει άγνοια για τις συνέπειες της ομοσπονδοποίησης<br />
της Κύπρου. Προβάλλονται<br />
δύο απόψεις πους προκαλούν σύγχυση:<br />
Πρώτο, η αντι-ομοσπονδιακή πολεμική παρουσιάζει<br />
την ομοσπονδία σαν «ρατσιστική<br />
λύση» μέχρι και «απαρτχάιντ» χαρακτηρίζουν<br />
την διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.<br />
Δεύτερο, απεικονίζεται η διζωνική, δικοινοτική<br />
ομοσπονδία σαν μορφή διχοτόμησης.<br />
Με αυτές τις δύο απόψεις θα ασχοληθούμε.<br />
Είναι λοιπόν η ομοσπονδοποίηση σε διζωνική<br />
και δικοινοτική βάση «ρατσιστική<br />
λύση»;<br />
Μελετητές των ομοσπονδιών 1 αναφέρονται<br />
σε 58 από τα 160 κυρίαρχα τότε έθνη-κράτη<br />
(μέχρι πριν είκοσι χρόνια) τα οποία περιλαμβάνουν<br />
«επίσημες διευθετήσεις που<br />
χρησιμοποιούν ομοσπονδιακές αρχές». Μήπως<br />
όσες από αυτές έχουν εθνοτικές/γλωσσικές<br />
βάσεις στην οργάνωση των πολιτειών/περιφερειών<br />
τους (π.χ. Ελβετία, Βέλγιο,<br />
Ινδία, Καναδάς κ.ά.) είναι «ρατσιστικές»; Η<br />
Του Νίκου Τριμικλινιώτη<br />
Επικ. καθηγητή νομικής & κοινωνιολογίας,<br />
Πανεπιστημίου Λευκωσίας<br />
ιδέα ότι αν υπάρχει κάποιο εθνοτικό στοιχείο<br />
ή κριτήριο ως μέρος της οργάνωσης του,<br />
τότε αυτό το κράτος ή ο συγκεκριμένος διακανονισμός<br />
είναι ρατσιστικός αποτελεί όχι<br />
μόνο εσφαλμένη αλλά και παραπλανητική<br />
άποψη. Οι λόγοι για τους οποίους κάποιες<br />
χώρες μετεξελίσσονται σε ομοσπονδίες είναι<br />
ακριβώς για να προστατευθούν από τα<br />
ακραία φαινόμενα που έχουν εθνο-ρατσιστικό<br />
υπόβαθρο, δηλαδή «εθνοτικό/εθνικό πλειοψηφισμό»<br />
(καταπίεση ή αποκλεισμό μιας<br />
εθνοτικής ομάδας) και τον αποσχιστικό εθνικισμό<br />
που απαιτεί να δημιουργήσει «εθνοτικά<br />
αμιγές κράτος». Είναι εξάλλου γνωστό<br />
ότι γίνεται ευρεία χρήση ομοσπονδιακών λύσεων<br />
όταν υπάρχουν εθνικές συγκρούσεις<br />
ακριβώς γιατί διασφαλίζουν τόσο την ισορροπία<br />
ανάμεσα στην ενότητα του κράτους και<br />
την αυτονομία κάθε εθνοτικής ομάδας, όσο<br />
την διασφάλιση των ατομικών και κοινοτικών/συλλογικών<br />
ανθρωπίνων δικαιωμάτων<br />
(βλ. Linder, W. Swiss Democracy, Possible<br />
Solutions to Conflict in Multicultural<br />
Societies, Scoop Books, London, 1994).<br />
Η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων<br />
είναι απολύτως συμβατή και θα λέγαμε<br />
και απαραίτητη για την βιωσιμότητα<br />
κάθε ομοσπονδίας. Η πολιτειακή διάρθρωση<br />
δηλαδή ενιαίο ή ομόσπονδο (ή άλλης<br />
μορφής σύνθετο κράτος) σχετίζεται με την<br />
κατανομή εξουσιών ανάμεσα στην ομοσπονδιακή<br />
κυβέρνηση και την πολιτεία και<br />
την συμμετοχή των εθνοτικών κοινοτήτων<br />
στην εξουσία κι όχι με την εφαρμογή ή όχι<br />
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, τίποτα