Ma'muriy huquq. Odilqoriyev X.T. va Qosimov B.E. umumiy tahririda ...

More documents

Recommendations

Info

$D:\РЕДАКТОРЫ\Axborotnoma\2012 А - Академия МВД Республики ...$

Konstitutsiyaning 35-moddasiga binoan esa, har bir shaxsbevosita o‘zi va boshqalar bilan birgalikda vakolatli davlatorganlariga, muassasalariga yoki xalq vakillariga ariza, taklif vashikoyatlar bilan murojaat qilish huquqiga ega. Demak, fuqarolarningsiyosiy faolligi davlat organlariga, ularning mansabdorshaxslariga murojaat qilishi orqali ham amalga oshiriladi.Davlat boshqaruvining aholi madaniy darajasi bilan bog‘liqligiprinsiði. Qonuniylik aholining madaniy darajasi, davlat organlari,jamoat birlashmalari, mansabdor shaxslar va fuqarolarninghuquqiy ongi va huquqiy madaniyati bilan bog‘liqdir.Kishilarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyati qanchayuqori bo‘lsa, qonuniylik va huquq-tartibot shunchalik ta’minlanadi,qonun buzilishi kam bo‘ladi.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1997-yil 25-iyundagi«Huquqiy tarbiyani yaxshilash, aholining huquqiy madaniyatidarajasini yuksaltirish, huquqshunos kadrlarni tayyorlash tiziminitakomillashtirish, jamoatchilik fikrini o‘rganish ishini yaxshilashhaqida»gi farmoniga ko‘ra huquqiy demokratik davlat qurilishi,qonunchilikni mustahkamlash va ijtimoiy adolat qaror topishinita’minlash, ma’naviy va madaniy rivojlanishning ustuvor yo‘nalishlarinibelgilash, amalga oshirilayotgan islohotlarni yangimazmun bilan boyitish, aholining huquqiy bilimi va onginiyuksaltirish, jamiyat siyosiy faolligini oshirish, huquqshunoskadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirish va jamoatchilik fikrinio‘rganish borasidagi ishlarni yaxshilash maqsadida:a) aholining huquqiy madaniyatini oshirish va huquqiytarbiyasini yaxshilash yuzasidan olib borilayotgan ishlar - davlatsiyosatining asosiy yo‘nalishlaridan biri sifatida belgilandi;b) respublikada huquqiy davlat qurilishi yo‘lida olib borilayotgansiyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy islohotlar va bu borada qabulqilingan qonunlar mohiyatini aholi tomonidan chuqur anglabyetilishiga har tomonlama ko‘maklashish - davlat boshqaruvi,huquqni muhofaza qilish idoralari, o‘quv yurtlari hamda huquqshunosolimlarning eng dolzarb vazifasi ekanligi ko‘rsatib o‘tildi.Aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini rivojlantirishuchun O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining «Jamiyatdahuquqiy madaniyatni yuksaltirish milliy dasturi» to‘g‘risidagi1997-yil 29- avgust qarorida asosiy vazifa sifatida - huquqiy ta’limva huquqiy tarbiya tizimini takomillashtirib, keng xalq o‘rtasidahuquqiy tarbiyani mustahkamlab, aholi madaniy darajasiniko‘tarish vazifasi belgilab qo‘yildi.Davlat boshqaruvining demokratik jarayonlar bilan bog‘-liqligi prinsiði. Davlat boshqaruvi demokratiya bilan uzviy bog‘liqdir.Xalq davlat hokimiyatini o‘zi ishonch bildirib saylagan O‘zbekistonRespublikasi Oliy Majlisi va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentihamda hokimiyat organlari orqali amalga oshiradi.O‘zbekiston Respublikasida ijtimoiy hayot siyosiy institutlar,mafkuralar va fikrlarning xilma-xilligi asosida rivojlanadi.Davlat boshqaruvi - demokratik tartiblarga bo‘ysunishni talabqiladi, demokratik tartiblar, o‘z navbatida, qonuniylikni mustahkamlashva rivojlantirishning asosiy shartlaridan biri hisoblanadi.O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga binoan O‘zbekistonRespublikasida demokratiya umuminsoniy prinsiðlarga asoslanadi,ularga ko‘ra inson, uning hayoti, erkinligi, sha’ni, qadr-qimmativa boshqa daxlsiz huquqlari oliy qadriyat hisoblanadi. Demokratikhuquq va erkinliklar Konstitutsiya va qonunlar bilan himoya qilinadi.3-§. Ma’muriy huquq tushunchasi, predmeti,uslubi, tizimi va manbalariMa’muriy huquq davlat boshqaruvini tashkil etish va amalgaoshirish jarayonidagi ijtimoiy munosabatlarni, ya’ni davlatorganlarining ijro etish va farmoyish berish faoliyatida vujudgakeladigan ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi.Davlat boshqaruvi o‘z mohiyatiga ko‘ra ijtimoiy hayotningeng muhim tomonlarini qamrab oladi. Bu jarayonda xo‘jaliktashkilotchilik,ijtimoiy-madaniy ishlar amalga oshiriladi,mamuriy-siyosiy masalalar hal qilinadi.Davlat boshqaruvini tashkil etish va boshqaruvni amalgaoshirish jarayonida vujudga keladigan turli-tuman ijtimoiymunosabatlarni tartibga soluvchi huquqiy normalar yig‘indisi -ma’muriy huquq tarmog‘ini tashkil etadi.18 19
Davlat boshqaruvi sohasidagi ijtimoiy munosabatlarni huquqiyjihatdan tartibga solish — munosabatlarning barcha ishtirokchilariuchun majburiy bo‘lgan xulq-atvor qoidalarini ma’muriy huquqnormalarida mustahkamlash yo‘li bilan amalga oshiriladi. Bundayqoidalarni o‘rnatish orqali, davlat boshqaruvi va u bilan bog‘liqbo‘lgan munosabatlarda vujudga keladigan funksiyalarni amalgaoshirishning muayyan huquqiy tartibi yaratildi.Aniq ijtimoiy munosabat ma’muriy munosabat bo‘lib,birinchidan, unda tegishli davlat organi albatta qatnashadi;ikkinchidan, davlat boshqaruvi organi unga berilgan vakolatlardanfoydalanganida ma’muriy huquqning tartibga solish ta’sirigauchraydi.Davlat boshqaruvi organlarining ijro etish va farmoyish berishfaoliyatining samaradorligini oshirishga qaratilgan tadbirlarningdeyarli barchasi ma’muriy huquq normalari yordamida amalgaoshiriladi.Ma’muriy huquq — huquq tizimining yirik, murakkab varivojlangan tarmoqlaridan biri hisoblanadi. Bu uning tartibgasolinuvchi predmetining o‘ziga xos xususiyatlaridan,munosabatlarning keng qamrovliligidan kelib chiqadi. Ijro etuvchihokimiyat, boshqaruv faoliyati va boshqaruvning o‘zi davlat vajamiyat hayotining barcha sohalarini qamrab olganligi sababli,ma’muriy huquq - huquq tizimida asosiy o‘rinni egallaydi hamdaboshqa huquq tarmoqlariga ta’sir ko‘rsatadi, yoki aksincha,ularning ta’siriga uchraydi.Ma’muriy huquq normalari davlat huquqi normalaridan kelibchiqqan holda, avvalo davlat boshqaruviga xos bo‘lgan xususiyatlarniva uning boshqa davlat faoliyati turlari bilan (konunchilik,sud, prokuror nazorati) o‘zaro munosabatini, shuningdek, davlatboshqaruvi prinsiðlarini mustahkamlaydi 1 .Ma’muriy huquq — davlat huquqi normalarini yanadaaniqlashtirib va to‘ldirib, fuqarolarning ko‘pgina huquq va majburiyatlarini,ularning boshqaruv organlari orqali amalga oshirish1Qarang Õóäîéáåðäèåâà Â.Æ., Õîæèåâ Ý.Ò. Ìàúìóðèé µó³ó³: ¤³óâ³´ëëàíìà. – Ò., 2000. – 35-36-á.mexanizmini hamda ushbu huquqlarni har qanday buzilishlardanhimoya qilishni belgilaydi.Ma’muriy huquq — davlat organlarini tashkil etish, qaytatashkil etish va tugatish tartibi, uning vazifa va maqsadlari,vakolatlari hamda huquqiy maqomining boshqa tomonlarini,tuzilishi va faoliyat jarayonini belgilab beradi.Ma’muriy huquq — boshqariluvchi obyektlarning aloqalarinitartibga soladi. Ushbu normalar rejalashtirish tartibini, moddiyresurslarni taqsimlash va ish haqini belgilashni mustahkamlaydi.Ma’muriy huquq — jamoat tashkilotlari va jamoat organlarininghuquqiy maqomini o‘rnatishda katta ahamiyatga ega.Ma’muriy huquq nafaqat boshqaruvni, balki boshqariluvchifaoliyatni ham tartibga soladi.Ma’muriy huquq ma’lum bir ijtimoiy munosabatlar guruhini tartibgasolib, mazkur munosabatlar uning predmetini tashkil etadi.Ma’muriy huquq fani olimlarining aksariyati 1 , ma’muriyhuquqning predmetiga davlat boshqaruvi jarayonida vujudgakeladigan quyidagi ijtimoiy munosabatlar guruhini kiritadilar:1) tashkiliy jihatdan biri ikkinchisiga bo‘ysunadigan davlatboshqaruvi organlari o‘rtasidagi munosabatlar (masalan, vazirlikva davlat qo‘mitalarining ularga bo‘ysungan boshqarma va bo‘limlario‘rtasida vujudga keladigan ijtimoiy munosabatlar);2) bir-biriga bo‘ysunmaydigan davlat boshqaruvi organlario‘rtasidagi munosabatlar (masalan, ikki vazirlik, vazirlik va davlatqo‘mitasi o‘rtasida vujudga keladigan ijtimoiy munosabatlar);3) davlat boshqaruvi organlari va ularga bo‘ysunadigankorxona, muassasa va tashkilotlar o‘rtasidagi munosabatlar;4) davlat boshqaruvi organlari va jamoat birlashmalario‘rtasidagi munosabatlar;5) davlat boshqaruvi organlari va fuqarolar o‘rtasidagi munosabatlar.1Qarang: Àëåõèí À.Ï., Êàðìîëèöêèé À.À., Êîçëîâ Þ.Ì.Àäìèíèñòðàòèâíîå ïðàâî. – Ì., 1998; Àäìèíèñòðàòèâíîå ïðàâî ÐåñïóáëèêèÓçáåêèñòàí // Àâò. êîëëåêòèâ: Õ.Ð.Àëèìîâ, Ë.È.Ñîëîâüåâà è äð./ - Ò.,1999; Áàõðàõ Ä.Í., Ðîññèíñêèé Á.Â., Ñòàðèëîâ Þ.Í. Àäìèíèñòðàòèâíîå ïðàâî.– Ì., 2004; Êîçëîâ Þ.Ì. Àäìèíèñòðàòèâíîå ïðàâî. – Ì., 2003; Ãàáðè÷èäçåÁ.Í., ×åðíÿâñêèé À.Ã., Êèì-Êèìýí À.Í. Àäìèíèñòðàòèâíîå ïðàâî. – Ì., 2004.20 21
Page 2 and 3: O‘zbekiston Respublikasi IIV Akad
Page 4 and 5: B i r i n c h i b o ‘ l i mMA’M
Page 6 and 7: 6) davlat boshqaruvi — qonuniylik
Page 8 and 9: 10) hisobga olish funksiyasi — mi
Page 12 and 13: Qayd etilgan barcha ijtimoiy munosa
Page 14 and 15: ishning oldingi uslubidan (ma’mur
Page 16 and 17: kuchi yuqoriroq bo‘lgan nizomlar
Page 18 and 19: Nazorat uchun savol va topshiriqlar
Page 20: Ma’muriy huquq sohasidagi ijtimoi
Page 23 and 24: Respublikasida pul va kredit tizimi
Page 25 and 26: nazarda tutadi. Ma’muriy huquq ma
Page 27 and 28: ulkan majmuini tartibga keltirish u
Page 29 and 30: munosabat yuzaga kelishiga zamin ya
Page 31 and 32: organlari va fuqarolar o‘rtasida
Page 33 and 34: I k k i n c h i b o ‘ l i mMA’M
Page 35 and 36: Kollegial organlar faoliyatining ma
Page 37 and 38: — O‘zbekiston Respublikasi Quro
Page 39 and 40: oshqaruv tuzilmasini takomillashtir
Page 41 and 42: hokimlari bilan o‘zaro hamkorligi
Page 43 and 44: kamasi muhokamasiga kiritilgan takl
Page 45 and 46: 7. O‘zbekiston Respublikasi Marka
Page 47 and 48: miy javobgarlikka tortish to‘g‘
Page 49 and 50: latlari, davlat organlari vakolatli
Page 51 and 52: 4. Qabul qilinadigan qarorlar, o‘
Page 53 and 54: Beshinchidan, davlat xizmatchisi da
Page 55 and 56: tomonidan kompyuterda terilishi, te
Page 57 and 58: — davlat xizmatchisi va uning oil
Page 59 and 60: irinchidan, mansab majburiyatlarini
Page 61 and 62:
nodavlat notijorat tashkilotining d
Page 63 and 64:
4) davlat boshqaruv organlarining f
Page 65 and 66:
huzuridagi yarashtirish komissiyala
Page 67 and 68:
— respublikaning boshqa siyosiy p
Page 69 and 70:
— dehqon xo‘jaliklarining oilav
Page 71 and 72:
— jazoni ijro etish muassasalarid
Page 73 and 74:
«Ustoz-shogird» an’anasi bo‘y
Page 75 and 76:
o‘lgan asoslar bekor bo‘lsa, su
Page 77 and 78:
Fuqarolar davlat boshqaruvi sohasid
Page 79 and 80:
Xalqaro haydovchilik guvohnomalari
Page 81 and 82:
oshirish imkonini belgilab beradi.
Page 83 and 84:
Boshqaruvning huquqiy aktlari ijtim
Page 85 and 86:
Boshqaruv huquqiy aktlari faqatgina
Page 87 and 88:
(boshqaruv organi rahbari yoki maxs
Page 89 and 90:
) boshqaruv usullari boshqaruv faol
Page 91 and 92:
tarkibiy qismdan iborat: moddiy rag
Page 93 and 94:
muhokama qilish, tajriba almashish
Page 95 and 96:
7. Ma’muriy majburlash choralari
Page 97 and 98:
Ichki ishlar organlarning ushbu fao
Page 99 and 100:
Ma’muriy yo‘l bilan ushlab turi
Page 101 and 102:
Shu sababli, ma’muriy huquqbuzarl
Page 103 and 104:
ichki ishlar organlarining oddiy as
Page 105 and 106:
tomonidan o‘ziga bo‘ysungan sha
Page 107 and 108:
ilan oz miqdorda talon-toroj qilish
Page 109 and 110:
Ma’muriy nojo‘ya xatti-harakatl
Page 111 and 112:
XI bobMA’MURIY JAVOBGARLIK1-§. M
Page 113 and 114:
javobgarligini birga qo‘shish to
Page 115 and 116:
2-§. Ma’muriy javobgarlik to‘g
Page 117 and 118:
shakllanishi va takomillashuvida mu
Page 119 and 120:
shuningdek ana shu huquqbuzarning o
Page 121 and 122:
6) huquqbuzarlikning homilador ayol
Page 123 and 124:
Asosiy ma’muriy jazo choralari bu
Page 125 and 126:
Ma’muriy huquqbuzarlikni sodir et
Page 127 and 128:
Turli transport vositalarini boshqa
Page 129 and 130:
tartibi sharoitida esa, harbiy kome
Page 131 and 132:
fuqarolarning sha’ni va qadr-qimm
Page 133 and 134:
tarbiyaga (patronat), farzandlikka
Page 135 and 136:
dalar. Giyohvandlik vositalarini yo
Page 137 and 138:
Yerlardai xo‘jasizlarcha foydalan
Page 139 and 140:
Ushbu moddaning 1 va 2-qismida naza
Page 141 and 142:
tutishga litsenziya yoxud yo‘llan
Page 143 and 144:
Elektr, issiqlik energiyasi yoki ga
Page 145 and 146:
Tarkibida giyohvand moddalar bo‘l
Page 147 and 148:
nishini, ihota daraxtlarining, qor
Page 149 and 150:
tegishli transport vositasi yoxud s
Page 151 and 152:
elgilarni joylashtirish, uy-joylar,
Page 153 and 154:
Yonilg‘i-moylash materiallarini s
Page 155 and 156:
farmoyishiga bo‘ysunmasligida yok
Page 157 and 158:
mazmundagi materiallarni tarqatish
Page 159 and 160:
Ushbu moddada nazarda tutilgan huqu
Page 161 and 162:
Bunday huquqbuzarliklarning ayrimla
Page 163 and 164:
Pasport tizimi qoidalariga rioya et
Page 165 and 166:
Jamoat tartibini saqlashni ta’min
Page 167 and 168:
2) ma’muriy yurisdiksiyaviy faoli
Page 169 and 170:
3-§. Ma’muriy-protsessual normal
Page 171 and 172:
) ma’lum bir hududlarda harakat q
Page 173 and 174:
ham), ijro etuvchi hokimiyat organl
Page 175 and 176:
1) ma’muriy huquqbuzarlik hodisas
Page 177 and 178:
Huquqbuzarni iloji boricha qisqa mu
Page 179 and 180:
nomani va ov qilish huquqini beruvc
Page 181 and 182:
— voyaga yetmaganlar ishlari bila
Page 183 and 184:
1-qismida; 130-moddasining 1-qismid
Page 185 and 186:
qilish haqidagi qonun hujjatlarini
Page 187 and 188:
keltirishga, iltimos qilishga, ishn
Page 189 and 190:
dalillar talab qilish, huquqbuzarli
Page 191 and 192:
Tegishli organ (mansabdor shaxs) sh
Page 193 and 194:
to‘g‘risidagi qarorga muvofiq j
Page 195 and 196:
Nazorat uchun savol va topshiriqlar
Page 197 and 198:
Qonun va tartib buzilishining oldin
Page 199 and 200:
Yuqorida qayd etilganlardan tashqar
Page 201 and 202:
shikoyat qilish uchun asos hisoblan
Page 203 and 204:
murojaatini himoyalash uchun ma’l
Page 205 and 206:
qonunda ham sudlarda murojaatlarni
Page 207 and 208:
tishi, pirovard natijada, davlat or
Page 209 and 210:
elgilangan. Bular: — shikoyat aso
Page 211 and 212:
murojaatidagi tanqidi uchun ta’qi
Page 213 and 214:
Mazkur qonunchilik hujjatlari talab
Page 215 and 216:
o‘rnatilgan maxsus tartib buzilga
Page 217 and 218:
O‘zbekiston Respublikasi Preziden
Page 219 and 220:
Kasaba uyushmalari aholini ish bila
Page 221 and 222:
chiqish, operativ xizmat faoliyatin
Page 223 and 224:
karuv faoliyatining ajralmas tarkib
Page 225 and 226:
XVIII bobDAVLAT BOSHQARUVIDA NAZORA
Page 227 and 228:
— prokuror o‘ziga tushgan takli
Page 229 and 230:
ega bo‘lgan organlar amalga oshir
Page 231 and 232:
Y e t t i n c h i b o ‘ l i mBOSH
Page 233 and 234:
oid faoliyatini inspeksiyaviy nazor
Page 235 and 236:
transporti agentligi» kabi maxsus
Page 237 and 238:
strategiyasi hamda kompleks dasturl
Page 239 and 240:
chiqarishni ko‘paytirish va ekspo
Page 241 and 242:
foydalanish va ularni muhofaza qili
Page 243 and 244:
4-§. Qishloq va suv xo‘jaligini
Page 245 and 246:
tashkil qilingan (O‘zbekiston Res
Page 247 and 248:
qurilishi sifati va muddatlari usti
Page 249 and 250:
davlat tasarrufidan chiqarish va xu
Page 251 and 252:
ichida tashuvchi, transport-foydala
Page 253 and 254:
Avtomobil yo‘li - transport vosit
Page 255 and 256:
Jamg‘armaning ijro etuvchi direkt
Page 257 and 258:
shakllantirish, shuningdek davlat b
Page 259 and 260:
XX bobIJTIMOIY-MADANIY SOHANI MA’
Page 261 and 262:
Akademik litsey o‘quvchilarning i
Page 263 and 264:
yishlariga, O‘zbekiston Respublik
Page 265 and 266:
faoliyatini takomillashtirish to‘
Page 267 and 268:
Sog‘liqni saqlash vazirligi va un
Page 269 and 270:
miyasi, Oliy va o‘rta maxsus ta
Page 271 and 272:
O‘zbekiston Respublikasi Madaniya
Page 273 and 274:
Nogironlarni tibbiy-ijtimoiy eksper
Page 275 and 276:
XXI bobMA’MURIY-SIYOSIY FAOLIYAT
Page 277 and 278:
tahrirdagi) qonunining 7-moddasiga
Page 279 and 280:
Prezidenti tayinlaydigan, keyinchal
Page 281 and 282:
Safarbarlik chaqiruvi rezervidagi x
Page 283 and 284:
yarog‘dan foydalanish, ularni qo
Page 285 and 286:
ularni zarur bo‘lgan axborot bila
Page 287 and 288:
uni nishonlash to‘g‘risida»gi
Page 289 and 290:
Mahkamasining qarorlari, Respublika
Page 291 and 292:
— aholini va hududlarni favqulodd
Page 293 and 294:
— xo‘jalik yurituvchi subyektla
Page 295 and 296:
Respublikasining Konstitutsiyasida,
Page 297 and 298:
13-mart qarori va «Davlat soliq xi
Page 299 and 300:
sida»gi 2006-yil 21-aprel qarori v
Page 301 and 302:
— kontrabandaga, bojxona qonunchi
Page 303 and 304:
13. O‘zbekiston Respublikasi Tash
Page 305 and 306:
yishlariga, O‘zbekiston Respublik
Page 307 and 308:
Moliya vazirligi o‘z tizimiga kir
Page 309 and 310:
— bankni ro‘yxatga olish paytig
Page 311 and 312:
Mahsulotning belgilangan talablarga
Page 313 and 314:
qilingan davlat boshqaruvi organi h
Page 315 and 316:
Endilikda, O‘zbekiston Respublika
Page 317 and 318:
III bobMA’MURIY-HUQUQIY MUNOSABAT
Page 319 and 320:
2-§. Ma’muriy huquqbuzarliklar b
Page 321:
MA’MURIY HUQUQDarslikMuharrir I.
show all

Ma'muriy huquq. Odilqoriyev X.T. va Qosimov B.E. umumiy tahririda ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?