Ma'muriy huquq. Odilqoriyev X.T. va Qosimov B.E. umumiy tahririda ...

10) hisobga olish funksiyasi — miqdor shaklida ifodalanganaxborotlar, moddiy resurslar harakati, boshqaruv faoliyatiningamalga oshirish natijalari, davlat organlari vakolatlari, davlatboshqaruv qarorlari hamda boshqaruv uchun katta ahamiyatgaega bo‘lgan hujjatlarning mavjudligi va harakatini inobatga olishdir.Hisobga olish funksiyasi - qandaydir predmet, hujjat va faktlarningmavjudligini aniqlash uchun qo‘llaniladi.2-§. Davlat boshqaruvi prinsiðlariDavlat boshqaruvining o‘ziga xos xususiyatlarini uningprinsiðlarida ko‘rish mumkin. Har qanday davlat faoliyati singaridavlat boshqaruvi ham ma’lum bir prinsiðlarga tayangan holdaamalga oshiriladi.Prinsiðlarga bo‘ysunish xosdir. Boshqaruv prinsiðlari obyektivqonuniylikni aniqlashning va undan aql-idrok bilan foydalanishshakllaridan biri hisoblanadi.Prinsiðlarga so‘zsiz rioya qilish lozim. Agar boshqaruvprinsiðlari buzilsa, u bevosita amaliy vazifalarni hal etishga to‘sqinlikqiladi.Boshqaruv prinsiðlari turli-tumandir. Shu bilan birga, ularo‘zaro chambarchas bog‘liqdir. Prinsiðlarning ba’zilariga rioya qilishboshqalarining amalga oshirilishiga ko‘maklashadi, va aksincha,ma’lum bir prinsiðga rioya etmaslik boshqalarining buzilishiga olibkeladi.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va boshqaqonunlarini tahlil qiladigan bo‘lsak, davlat boshqaruvining quyidagiasosiy prinsiðlarini ko‘rsatib o‘tish mumkin:Qonunning ustunligi va hamma uchun majburiyligi prinsiði.Bu prinsiðga asosan O‘zbekiston Respublikasining barcha qonunlariva boshqa huquqiy normalari muqaddas bo‘lib, barcha shaxslarularga amal qilishi shart. Bu prinsið Asosiy qonunimiz — Konstitutsiyaning15-moddasida o‘z ifodasini topgan. Unga binoanO‘zbekiston Respublikasida O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiva qonunlarining ustunligi so‘zsiz tan olinadi. Davlat,uning organlari, mansabdor shaxslar, jamoat birlashmalari,fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq ish ko‘radilar.Jamiyatda qonuniylik va huquqiy tartibot tantana qilmasa,shaxsning huquq va erkinliklari qat’iy intizom, ichki uyushqoqlikva mas’uliyat jihatidan ustuvor bo‘lmasa, qonunlar vamilliy an’analar, urf-odatlar, umuminsoniy qadriyatlar hurmatqilinmasa, demokratik huquqiy davlatni barpo etib bo‘lmaydi.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi hamda u asosdaqabul qilingan qonunlar oldida barcha birday mas’uldir. Qaysi birjamiyatda qonunlar bajarilmay qog‘ozda qolib ketsa, unday jamiyataslo ravnaq topmaydi, adolatga erisha olmaydi. Qonun amaldabo‘lishi kerak. Qonun qabul qilindimi, uning ijrosi ham qat’iybo‘lmog‘i lozim. Aynan shu yerda davlat boshqaruvining asosiyvazifasini ko‘rish mumkin, ya’ni davlat boshqaruvi - O‘zbekistonRespublikasining Konstitutsiyasi va boshqa qonunlarini ijro etishgaxizmat qiladi.Demokratik huquqiy davlatning eng muhim belgilaridan biri- barcha fuqarolarning qonun oldida tengligi, Konstitutsiya vaqonunlarning ustunligini ta’minlashdir. Konstitutsiya va qonunlarningustuvorligi:birinchidan, ijtimoiy hayotning barcha sohalarida qonunningqat’iyan hukmronligini, hech kim, hech bir davlat organi, mansabdorshaxs, fuqaro qonunga bo‘ysunish majburiyatidan holibo‘lishi mumkin emasligini anglatadi;ikkinchidan, asosiy ijtimoiy, eng avvalo iqtisodiy va siyosiymunosabatlar faqat qonun yo‘li bilan tartibga solinadi, uningbarcha ishtirokchilari esa hech bir istisnosiz huquq normalarinibuzganlik uchun huquqiy javobgarlikka tortiladi.Konstitutsiya va qonunlarning pirovard maqsadi inson, uninghuquq va erkinliklarini ta’minlashdan iborat bo‘lmog‘i lozim. Zotanulug‘ bobokalonimiz Amir Temur ta’kidlaganidek, «Qayerdaqonun hukmronlik qilsa, shu yerda erkinlik bo‘ladi».O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimov O‘zbekistondayangi jamiyat qurish va bozor iqtisodiyotiga o‘tish uchunbarcha kishilarning qonunga amal qilishini muhim prinsiðekanligini, o‘zining «Qonun va adolat ustuvorligining hayotbaxshmanbai» nutqida: «Qonun, yana bir bor qonun — katta-yu14 15