Ma'muriy huquq. Odilqoriyev X.T. va Qosimov B.E. umumiy tahririda ...

Kollegial organlar faoliyatining mazmuni boshqaruv qarorlariniorganning tegishli a’zolari bilan birgalikda kelishuv asosidaqabul qilinishi bilan ifodalanadi. Ijro etuvchi organlar faoliyatidayakkaboshchilik prinsiði, organ rahbari (vazir, boshliq)ning yakkao‘zi u yoki bu boshqaruv qarorlarini qabul qilishini anglatadi.Albatta, bunda har bir organ rahbari boshqaruv qarorlariningxususiyatidan kelib chiqib, sohaviy tarkibiy tuzilmalar fikriniinobatga olgan holda, shuningdek har bir vazirlik, davlat qo‘mitasituzilmasida mavjud maslahat organi-hay’at muhokamasidan so‘ngshunday qarorlar qabul qilishi mumkin.4. Ijro etuvchi organlarni tashkiliy-huquqiy shakllariga ko‘ramuayyan turlarga ajratish mumkin. O‘zbekiston RespublikasiPrezidentining yuqorida qayd etib o‘tilgan farmonida respublikadavlat boshqaruvi organlarining umumiy funksional tavsifi bilanbirga tashkiliy - huquqiy shakllari ham belgilab berilgan. UshbuFarmon asosida ijro etuvchi hokimiyat organlari faoliyatinitakomillashtirish to‘g‘risida bir necha normativ-huquqiy hujjatqabul qilinib, davlat boshqaruv organlarining turli tashkiliyhuquqiyshakllari (vazirlik, davlat qo‘mitasi, agentlik, markaz,inspeksiya, departament) ijro etuvchi hokimiyat tizimida paydobo‘lishiga asos yaratiladi.5. Ijro etuvchi organlar moliyaviy mablag‘ bilan ta’minlanishigako‘ra: budjet organlari va xo‘jalik hisobidagi organlarga bo‘linadi.6. Ijro etuvchi organlar qaysi hududda faoliyat ko‘rsatishibo‘yicha: markaziy va mahalliy organlarga bo‘linadi.2-§. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentininghuquqiy maqomiO‘zbekiston Respublikasida Prezidentlik instituti «O‘zbekistonRespublikasi Prezidenti lavozimini ta’sis etish hamda O‘zbekistonRespublikasi Konstitutsiyasi (Asosiy qonuniga)ga o‘zgartish vaqo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasining1990- yil 24-mart qonuniga asosan joriy etilgan. «Prezident»tushunchasi konstitutsiyaviy-huquqiy ma’noda davlat boshlig‘inianglatadi. O‘zbekiston Respublikasining 1992-yil 8-dekabrda qabulqilingan Konstitutsiyasiga muvofiq Prezidentlik instituti –hokimiyatlar bo‘linishi prinsiðiga rioya qilinishida davlat mexanizmiuchun eng muhim institutdir.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining huquqiy maqomiO‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 89-93-moddalaridahamda «O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti faoliyatining asosiykafolatlari to‘g‘risida»gi 2003-yil 25-aprel qonuni2 bilan belgilanadi.O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 89-moddasigamuvofiq, O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti davlatboshlig‘idir va davlat hokimiyati organlarining kelishilgan holdafaoliyati yuritishini hamda hamkorligini ta’minlaydi.O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 90-moddasigaasosan Prezident lavozimiga nomzodlarga quyidagi talablar qo‘yiladi:birinchidan, 35 yoshdan kichik bo‘lmagan, faqat O‘zbekistonRespublikasining fuqarosi Prezident etib saylanishi mumkin;ikkinchidan, O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti bo‘lib,faqat O‘zbekiston Respublikasining fuqarosi saylanishi mumkin;uchinchidan, bevosita saylovgacha kamida 10 yil O‘zbekistonhududida muqim yashayotgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarosiPrezidentlikka saylanishi mumkin. Bu muddat — Prezidentlikkanomzodga faqat bilimlar va amaliy tajribalarni emas, balkiO‘zbekistondagi hayotning o‘ziga xos sharoitlarini tushunishuchun ham zarur va yetarlidir;to‘rtinchidan, davlat tilini yaxshi biladigan O‘zbekistonRespublikasi fuqarosi Prezidentlikka saylanishi mumkin.O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti O‘zbekiston Respublikasiningfuqarolari tomonidan umumiy, teng va to‘g‘ridan-to‘g‘risaylov huquqi asosida yashirin ovoz berish yo‘li bilan yetti yilmuddatga saylanadi.Prezident o‘z vazifasini bajarib turgan davrda boshqa haqto‘lanadigan lavozimni egallashi, vakillik organining deputati bo‘lishi,tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanishi mumkin emas.Prezidentning shaxsi daxlsizdir va qonun bilan muhofaza etiladi.(91-m.) Prezident O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi yig‘ilishida,Konstitutsiyaning 92-moddasida o‘z ifodasini topganqasamyodni qabul qilgan paytdan boshlab o‘z lavozimiga kirishganhisoblanadi.68 69