Untitled - eBooks

i do pana Bychowca z chorągwi wołoskiej³²⁰, jak do pana Wurcla z artylerii, jak dopana Wołodyjowskiego z dragonów, a nawet do pana Baranowskiego z husarii, chociażten ostatni był już dobrze szpakowaty i szeplenił mając podniebienie potrzaskanekulą z samopału³²¹. Nasz namiestnik bił się już nawet raz z panem Wołodyjowskimw szable o Anusię, ale gdy przyszło za długo siedzieć w Łubniach³²² bez jakowejśwyprawy na Tatarów, to sobie nawet i przy Anusi przykrzył, a gdy przyszło ciągnąć— to ciągnął z ochotą, bez żalu, bez wspominków.Za to też i witał z radością. Teraz więc oto, wracając z Krymu po pomyślnym rzeczyzałatwieniu, podśpiewywał wesoło i czwanił koniem³²³, jadąc obok pana Longinusa,który siedząc na ogromnej inflanckiej³²⁴ kobyle, strapiony był i smutny jak zawsze.Wozy poselstwa, karałasze³²⁵ i eskorta zostały znacznie za nimi.— Jegomość poseł leży na wozie jak kawał drzewa i śpi ciągle — rzekł namiestnik.— Cudów mi naprawił o swojej Wołoszczyźnie³²⁶, aż i ustał. Jam też słuchałz ciekawością. Nie ma co! kraj bogaty, klima³²⁷ przednie, złota, wina, bakaliów³²⁸i bydła dostatek. Pomyślałem sobie tedy, że nasz książę rodzi się z Mohilanki³²⁹ i żema takie dobre prawo do hospodarskiego tronu³³⁰, jak kto inny, których praw przecieksiążę Michał³³¹ dochodził. Nie nowina to naszym paniętom Wołoszczyzna³³². Bijalijuż tam i Turków, i Tatarów, i Wołochów, i Siedmiogrodzian³³³…— Ale lud tam miększy niż u nas, o czym mi i pan Zagłoba w Czehrynie³³⁴ Pobożność, Obyczajeopowiadał — rzekł pan Longinus — a gdybym jemu nie wierzył, to tedy w książkachNaródod nabożeństwa potwierdzenie tej prawdy się znajduje.— Jak to w książkach?— Ja sam mam taką i mogę ją waszmości pokazać, bo ją zawsze wożę ze sobą.³²⁰cgie — oddział lekkiej jazdy, sprawdzającej się dobrze w pościgach i zwiadach; w chorągwiachtych służyli często żołnierze z Wołoszczyzny, ale także Polacy i Ukraińcy; zczzn —państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego.³²¹m — prymitywna broń palna, używana przez Kozaków w XVI i XVII w.³²²nie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich.³²³czni niem — popisywać się jazdą konną, jechać brawurowo.³²⁴innci — pochodzący z Inflant; nn (hist.) — kraina położona na północ od Litwy, naterenie dzisiejszej Łotwy i Estonii, zamieszkana przez potomków plemion bałtyckich i ugrofińskich,o kulturze z silnymi wpływami niemieckimi i szwedzkimi.³²⁵z — żołnierz wołoski.³²⁶zczzn — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależneod Imperium Osmańskiego.³²⁷im (blp) — klimat; im zenie — wspaniały klimat.³²⁸i — dziś popr. forma D. lm: bakalii; ie — tu: owoce.³²⁹nz i i i z ini — matką Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651) była RainaMohylanka, córka hospodara wołoskiego, Jeremiego Mohyły.³³⁰ — tytuł władcy Wołoszczyzny, państwa położonego na terenie dzisiejszej płd. Rumunii,zależnego od Imperium Osmańskiego.³³¹iniieci ic (zm. 1616) — książę, magnat kresowy, starosta owrucki, żonaty z córkąhospodara wołoskiego, Jeremiego Mohyły, ojciec księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), zaangażowanyw walki o tron wołoski; podobno zabiła go trucizna, podana w komunii świętej.³³²zczzn — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależneod Imperium Osmańskiego.³³³iemiginin — mieszkaniec Siedmiogrodu; iemig — księstwo położone na tereniedzisiejszej płn.-zach. Rumunii, zależne od Imperium Osmańskiego, zamieszkane przez Rumunów, Sasów(Niemców) i Wegrów; księciem siedmiogrodzkim był król Polski Stefan Batory (1533–1578).³³⁴zen a. ze (ukr. zn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednymz dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. 29