Bez tytu u-1 - UJK

214 Przemys³aw Majewski
bliskimi. Omówienie, na kanwie obowi¹zuj¹cego prawa oraz doktryny, uprawnieñ
oraz sytuacji prawnej tego specyficznego krêgu osób u³atwi wskazanie skutków
prawnych sk³adanych oœwiadczeñ woli oraz podejmowanych czynnoœci
prawnych. WypowiedŸ tê oczywiœcie nale¿y traktowaæ jako sui generis przyczynek
do dyskusji.
Obecnie w piœmiennictwie prawniczym zauwa¿alna jest tendencja zmierzaj¹ca
do ustalenia zakresu pojêcia prawo medyczne, jak czyni to L. Kubicki [1],
czy M. Nesterowicz w monografii „Prawo Medyczne” (Toruñ 2000). Podkreœliæ
nale¿y, ¿e na rozwój prawa medycznego maj¹ wp³yw, poza oczywiœcie parlamentem,
doktryn¹ oraz orzecznictwem s¹dowym, stowarzyszenia i organizacje pozarz¹dowe
zajmuj¹ce siê popularyzacj¹ prawa i edukacj¹ prawn¹. Nie do przecenienia
jest tak¿e rola zwi¹zków osób nios¹cych pomoc chorym cierpi¹cym na ró¿norodne
schorzenia (Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorob¹ Alzheimera,
Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, Sto³eczne Stowarzyszenie Osób
z Chorob¹ Parkinsona i inne).
Ju¿ choæby wstêpna analiza obowi¹zuj¹cych przepisów wskazuje na znaczne
przyspieszenie procesu tworzenia Ÿróde³ prawa medycznego – ustawy dotycz¹ce
zawodów i korporacji medycznych, ustawy ustrojowe dla zak³adów opieki
zdrowotnej, system ubezpieczenia zdrowotnego, ustawa o rehabilitacji osób
niepe³nosprawnych – by wymieniæ tylko niektóre. „Wystêpuje tu, bowiem nie
tylko wieloœæ Ÿróde³ normatywnych, lecz przede wszystkim brak ich nale¿ytej
synchronizacji, fragmentarycznoœæ regulacji, a tak¿e wzajemne krzy¿owanie siê.
Rozwój ustawodawstwa medycznego nie tylko nie postêpowa³ planowo, lecz
rz¹dzi³a nim wyraŸna przypadkowoœæ. (...) W tym stanie rzeczy wêz³owe zagadnienia
polskiego prawa medycznego musz¹ byæ rekonstruowane na podstawie
wielu aktów normatywnych i zawartych w nich licznych przepisów, zawieraj¹cych
unormowania cz¹stkowe, nie zawsze zbie¿ne, w niektórych przypadkach
sprzeczne” [1].
Oczywiœcie mo¿na staraæ siê o wskazanie zakresu omawianego pojêcia sensu
stricto i sensu largo, na pewno natomiast nale¿y zgodziæ siê, ¿e „wi¹¿e siê niew¹tpliwie
ze sta³ym, a nawet dynamicznym wzrostem Ÿróde³ prawnych zarówno ustawowych,
jak te¿ innych kategorii aktów normatywnych, a tak¿e aktów prawnomiêdzynarodowych,
dotycz¹cych szeroko rozumianej relacji, jaka zachodzi pomiêdzy
pacjentem a ca³¹ z³o¿on¹ infrastruktur¹ instytucjonaln¹ oraz ró¿nymi krêgami
osobowymi, które udzielaj¹ – by pos³u¿yæ siê terminologi¹ ustawow¹ – wszelkiego
rodzaju œwiadczeñ zdrowotnych”. W procesie terapii mamy do czynienia nie
tylko z lekarzem, lecz tak¿e z rehabilitantem, diagnost¹ laboratoryjnym a nierzadko
z psychologiem. £¹cznikiem elementów sk³adaj¹cych siê na pojêcie prawo
medyczne jest relacja pacjent – osoby wykonuj¹ce zawód medyczny. Poniewa¿
skutki podjêcia (zaniechania) diagnozy i terapii s¹ czêsto nieodwracalne, w relacji
lekarz-pacjent powstaje psychiczna wiêŸ, bêd¹ca przejawem szczególnego
zaufania, mimo depersonalizacji procesu leczenia.