Bez tytu u-1 - UJK

98 El¿bieta Nowak i wsp.
intensywnego nadzoru wielospecjalistycznego zespo³u. Ocena jakoœci ¿ycia na tym
etapie jest niestety jednoznacznie niekorzystna, z mo¿liwoœci¹ ograniczenia cierpienia
[28].
Jakoœæ ¿ycia u chorych z udarami oceniana jest stosunkowo czêsto. Istotny jest
tu nie tylko rodzaj i rozleg³oœæ udaru z jego nastêpstwami, ale i choroby wspó³istniej¹ce
(mia¿d¿yca, cukrzyca, niewydolnoœæ kr¹¿eniowo-oddechowa, otêpienie,
depresja, napady padaczkowe). Nie zawsze jest mo¿liwa ocena jakoœci ¿ycia przez
pacjentów (afazja, otêpienie, depresja).
Brak jest równie¿ jednolitych w pe³ni porównywalnych kryteriów oceny jakoœci
¿ycia. W miarê kompleksowe i racjonalne kryteria zawieraj¹ prace J. Opary,
który jako pierwszy w Polsce okreœli³ „Skalê udarów mózgu” [29]. Dosyæ powszechne
jest opracowanie zagadnienia jakoœci ¿ycia w chorobach nowotworowych,
z uwzglêdnieniem pierwotnych przerzutowych guzów oœrodkowego uk³adu
nerwowego. Jakoœæ ¿ycia tu równie¿ zale¿y od: rodzaju nowotworu, jego lokalizacji,
rozleg³oœci, a nawet rodzaju stosowanego leczenia (naœwietlania).
Opracowania dotycz¹ce oceny jakoœci ¿ycia w chorobach przewlek³ych, w tym
i uk³adu nerwowego, zaburzeñ psychicznych (schizofrenia), schorzeñ reumatoidalnych,
kr¹¿enia, metabolicznych, staje siê koniecznoœci¹. Wymagaj¹ jednak powtarzalnoœci
oceny, by nad¹¿aæ za procesem chorobowym i jego nastêpstwami [30].
Piœmiennictwo
[1] Aarson N. K., Quality of Life Assesment in Concer Clinical Trial. Methods of assessment in
clinical practice and rescarch. Berlin, Heidelberg 1990: 97–110.
[2] Szymañska O., Bidziñski J., Majkowska-Zwoliñska B., Stan kliniczny chorych po przeciêciu
cia³a modzelowatego. Neur. Neurochir. Pol. 1998; 32: 191–207.
[3] Owczarek K., Jakoœæ i poziom ¿ycia osób cierpi¹cych na padaczkê. Epileptologia 1994; 12:
69–74.
[4] Owczarek K., Pi¹tek M., Jêdrzejczak J., Majkowski J., Wp³yw redukcji politerapii na subiektywn¹
ocenê poziomu codziennego funkcjonowania chorych na padaczkê. Epileptologia 1995;
3: 203–218.
[5] Schwager H. J., Padaczka w nauce Lutra i teologii ewangelickiej. Epileptologia 1997; 5: 325–
–331.
[6] Nowak S., Epidemiologia i spo³eczno-medyczne zagadnienia padaczki w populacji miejskiej
i wiejskiej. Rozprawa doktorska. Instytut Psychoneurologiczny, Warszawa 1969.
[7] Bidziñski J., Bacia T., Szymañska O., Trudnoœci w ocenie wyników operacyjnego leczenia padaczki.
Neurol. Neurochir. Pol. 1998; 32, supl. 2: 291–296.
[8] Wolañczyk T., Badania nad jakoœci¹ ¿ycia chorych na padaczkê. Nowa Klin. 1998; 5: 909–912.
[9] Harsimczuk A., Zgorzalewicz M., Jakoœæ ¿ycia dzieci i m³odzie¿y chorych na padaczkê, w: Postêpy
pielêgniarstwa i promocji zdrowia. T. 15: II Miêdzynarodowy kongres edukacji w pielêgniarstwie
i innych naukach o zdrowiu. Poznañ 1998: 93–101.
[10] Steinborn B., Padaczka lekooporna wieku rozwojowego i jej leczenie. Neurol. Neurochir. Pol.
2000; 34, supl. 1: 37–48.