[low res].pdf

odrysów przedstawiajàcych podobne postaci togatae.Najlepszym przykładem sà szaty Êw. Katarzyny, a dokładniejjej płaszcz, okrywajàcy tylko jedno rami´ i przechodzàcypod nim na naprzeciwległe biodro na kształtfartuszka, podobnie jak w postaci Êw. Agnieszki w drugiejkondygnacji ołtarza. Udrapowany został w identycznysposób na rzeêbach Êw. Katarzyny z ołtarzaÊw. Michała Archanioła w Chełmnie (1697), Êw. El˝bietyz małà Marià, Êw. Piotra oraz Êw. Jana ze zwieƒczeniaołtarza Êw. Barbary tam˝e (1698), Êw. Pawłana ołtarzu głównym w Chełmnie (1709), ChrystusaSalvatora Mundi oraz Êw. Mateusza na koszu ambonyw Jasnej oraz Êw. Jana Ewangelisty na belce t´czowejtam˝e (ok. 1709), Êw. Jana Ewangelistyna ołtarzu głównym w Starym Polu (1711) i na ambonietam˝e (1719), Chrystusa Salvatora Mundi, Êw.Mateusza i Êw. Jana Ewangelistów na ambonie w Postolinie(1716), Êw. Mateusza na koszu ambonyw Przezmarku (po 1718). Dłonià podtrzymuje „fartuszek”płaszcza Êw. Piotr na ołtarzu głównym w Zwierznie(mi´dzy 1696-1700), Êw. Katarzyna w Przecznie(ok. 1699), przedłu˝ony jego kraniec zwiesza si´ u paskaÊw. Józefa na ołtarzu Êw. Jerzego we Fromborku(1696), a u kolejnych postaci jest on zwiàzany w supełi zatkni´ty za pasek: Êw. Piotr na ołtarzu głównymw Chełmnie (1709), Êw. Mateusz na ołtarzu głównymw Starym Polu i Êw. Paweł na ołtarzu głównymw Przezmarku (1719). W przypadku rzeêb Jana, pół-(1711) i Êw. Pawła na ołtarzu NajÊwi´tszego Sakramentu(1720-1721). Do Êw. Katarzyny i Êw. Małgorzatynawiàzuje te˝ warsztatowa rzeêba nieokreÊlonejÊwi´tej na prospekcie organowym w Przecznie. Dlaopisanego sposobu udrapowania płaszcza na postaciodzianej pod spodem w przewiàzanà w pasie sukni´,istnieje ogromna iloÊç analogii w rzeêbie czerpiàcej zespuÊcizny antyku 147 . Kolejnym motywem, którego pierwowzorunie sposób wskazaç, jest sposób podtrzymywaniaatrybutu (ksi´gi) poprzez zebranà na dłoni poł´płaszcza, tak jak to czyni niezidentyfikowana Êwi´taz ksi´gà (pojemnikiem) na dłoni, co powtórzył Söffrensw postaci Êw. Barbary w Przecznie (około 1699)i na ołtarzu bocznym w Jasnej z około 1709 r.; na ob-i obficie sfałdowanà połà, powtarzył Söffrens w figurzeÊw. Katarzyny. Niezrozumiały gest jej drugiej r´ki, spoczywajàcej(zapewne na skutek uszkodzenia) w okolicytalii, zamiast serca, musi byç niezbyt udanà inwencjàsamego Söffrensa; postaci tej brak jest zwłaszczaprzewiàzania w pasie, które wyznaczyłoby proporcjecałej sylwetki, jednak rzeêbiarzowi zale˝ało na zró˝nicowaniufigur wyst´pujàcych na jednym ołtarzu zarównopod wzgl´dem pozy, jak i szat. Ozdobniejszy jest strójÊw. Barbary, składajàcy si´ z sukni i nało˝onej na niàkom˝y ozdobionej przy prostokàtnym dekolcie i nakraƒcach szerokà bordiurà haftu, w którym naÊladowanyjest ubiór Êw. Flawii (aut. Domenico de’ Rossi).Ponadto nierozpoznana Êwi´ta z ksi´gà/pojemnikiem40 41 42 4340 Stare Pole, koÊçiół filialny pw. Matki Bo˝ej Królowej Polski,ołtarz główny, Sewrentz z Elblàga (Johannes Söffrens), 1711,detal – figura Êw. Jana Ewangelisty, fot. M. Wardzyƒski, 2008.41 Chełmno, koÊciół Wniebowzi´cia NajÊwi´tszej Marii Panny,ołtarz główny, proj. Johannes Söffrens (atryb.), wyk. MattesRodte i Johannes Söffrens (atryb.), 1709-1710, figura Êw. Piotra,fot. M. Wardzynski, 2009.42 Zwierzno, koÊciół paraf. pw. Êw. Michała Archanioła, ołtarzgłówny, proj. i wyk. Johannes Söffrens (atryb.), 1696-1700,figura Êw. Pawła, fot. M. Wardzyƒski, 2007.nagiego, bez sukni pod spodem, płaszcz przybieraszczególnie obfite formy. W najbardziej udany sposóbudrapowany został w przypadku Êw. Małgorzaty (?)z ołtarza Êw. Felicissimy, gdzie osuni´ty jest z ramieniaa˝ na przedrami´ i zap´tlony wokół niego w obfitychfałdach. Podobny układ rzeêbiarz zrealizował wczeÊniejw postaci Êw. Pawła w Zwierznie (1696-1700), a póêniej:Êw. Judy Tadeusza na ambonie w Starym Poluficie zebranej tkaninie spoczywa równie˝ dzieciàtkoCaritas na ołtarzu w Przezmarku (1718).Szereg powierzchownych podobieƒstw łàczyzwłaszcza dwie rzeêby z głównej kondygnacji ołtarzaÊw. Felicissimy ze słynnymi posàgami kobiecymi z rzymskiejÊwiàtyni S. Maria in Loreto z lat 1630-1633(wÊród których jest Santa Susanna autorstwaFran˜ois Duquesnoya). Ich wizerunki mogły zostaçwskazane Söffrensowi jako idea figur pasujàcych do ołtarzaprojektowanego przez Tylmana z Gameren. Podobieƒstwate przejawiajà si´ w cechach swobodniewybranych z poszczególnych posàgów i połàczonychw nowe kompozycje. Wydaje si´, ˝e układ r´ki Êw. Cecylii,wspartej na atrybucie, z opadajàcà z ramieniaOłtarze: główny 1699-1700, ÊÊ. Felicissimy i Genowefy1704, Trójcy Âwi´tej i NajÊwi´tszego Sakramentu 1720-1721183ma koli´ spi´tà kulistà broszà, jakà nosi Sant’Agnese,a rekaw jej sukni spi´ty jest w kilku punktach podobnymizapinkami, tak jak w sukni Êw. Cecylii.146Karpowicz 1986, s. 59-61.147Np. XV-wieczna statua Paolo Romano ze zbiorów watykańskich.Zob. Susanne Evers, Monumentale Stuckfiguren in römischenDekorationssystemen des Cinquecento, Frankfurt am Main 1996, il. 10.43 Rzym, koÊciół Santa Maria di Loreto, figura Êw. Zuzanny,1627-1633, Fran˜ois du Quesnoy, fot. K. Jarociƒska, 2001.44 Antwerpia, koÊciół Êw. Jakuba, ołtarz Êw. Anny, André de Nolelub S¯bastien de N¯ve i Jacques Couplet, 1643,fot. M. Wardzyƒski, 2006.44