<strong>323</strong>-146 <strong>π</strong>.<strong>Χ</strong>.Ο ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ -- Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ «ΠΡΟΣ ΑΝΑΤΟΛΑΣ»Εμ<strong>π</strong>όριο και εμ<strong>π</strong>ορικοί δρόμοιΜε την κατάκτηση του Περσικού Βασιλείου α<strong>π</strong>ό το Μέγα Αλέξανδρο,οι έμ<strong>π</strong>οροι α<strong>π</strong>ό την ανατολική Μεσόγειο και τις ελληνικές <strong>π</strong>όλεις-κράτηγνώρισαν τους διεθνείς χερσαίους και θαλάσσιους εμ<strong>π</strong>ορικούς δρόμους.Τα εμ<strong>π</strong>ορικά <strong>π</strong>ροϊόντα (μετάξι, αρώματα, μ<strong>π</strong>αχαρικά και <strong>π</strong>ολύτιμοι λίθοι)κυκλοφορούσαν α<strong>π</strong>ό την Κίνα και τις Ινδίες <strong>π</strong>ρος τη Μεσόγειο.Οι Πτολεμαίοι και οι Σελευκίδες ήθελαν να ελέγχουν, ο καθένας για λογαριασμό του,τους εμ<strong>π</strong>ορικούς δρόμους <strong>π</strong>ου έφταναν α<strong>π</strong>ό την Κίνα και τις Ινδίες μέχρι τη σημερινήΜέση Ανατολή. Έτσι έγιναν <strong>π</strong>ολλοί <strong>π</strong>όλεμοι ανάμεσα στα δύο βασίλεια.Η Ρόδος με το στόλο της μεταφέρει σιτηρά,κρασί, λάδι και άλλα <strong>π</strong>ροϊόντα και εισάγεια<strong>π</strong>ό τον Εύξεινο Πόντο δούλους, <strong>π</strong>αστάψάρια, μέλι και δέρματα.^Δούναβης ηίΕύξεινος ΠόντοςΟι Πτολεμαίοι, αναζητώντας ελέφαντες για να <strong>π</strong>ολεμήσουν τουςΣελευκίδες, βρήκαν τους εμ<strong>π</strong>ορικούς δρόμους α<strong>π</strong>ό την Αίγυ<strong>π</strong>το<strong>π</strong>ρος τις Ινδίες. Ιδρύοντας λιμάνια στην Ερυθρά θάλασσα, ήρθανσε ε<strong>π</strong>αφή με Άραβες εμ<strong>π</strong>όρους και το 2ο αιώνα <strong>π</strong>.<strong>Χ</strong>. ανακάλυψαντο θαλάσσιο δρόμο <strong>π</strong>ρος τις Ινδίες. (Για το δρόμο αυτό θαμιλήσουμε στο ε<strong>π</strong>όμενο κεφάλαιο.)ίΛΐ|μιμμιιΐΜΐι3
<strong>323</strong>-146 <strong>π</strong>.<strong>Χ</strong>.ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6Σχέσεις Ελλήνων και ντό<strong>π</strong>ιων <strong>π</strong>ληθυσμώνΤα σύνορα του ελληνικού κόσμου <strong>π</strong>ρος Ανατολάς μεγάλωσαν.Έτσι οι Έλληνες του ελλαδικού χώρου, της Μικράς Ασίας και των α<strong>π</strong>οικιώνμ<strong>π</strong>ορούσαν να εγκατασταθούν στην Εγγύς Ανατολή (Αίγυ<strong>π</strong>το, Συρία,Μεσο<strong>π</strong>οταμία, Παλαιστίνη) ως έμ<strong>π</strong>οροι, μισθοφόροι ή έ<strong>π</strong>οικοι.Στα ελληνιστικά βασίλεια οι Έλληνες έ<strong>π</strong>οικοι είχαν μέχρι το τέλος του 3ου αιώνα <strong>π</strong>.<strong>Χ</strong>. τις υψηλότερεςθέσεις στο κράτος και στο στρατό. Αντίθετα, οι ντό<strong>π</strong>ιοι έφταναν μόνο στις κατώτερεςθέσεις της διοίκησης, μ<strong>π</strong>ορούσαν να γίνουν ιερείς και ήταν κυρίως αγρότες. Εκτός α<strong>π</strong>ό τις δύοαυτές ομάδες, στις μεγάλες <strong>π</strong>όλεις και στα εμ<strong>π</strong>ορικά κέντρα ζούσαν <strong>π</strong>ολλοί Εβραίοι αλλά καιΣύροι. Οι Εβραίοι ήταν μαζεμένοι κυρίως στην Αλεξάνδρεια, ό<strong>π</strong>ου ζούσαν σύμφωνα με τουςνόμους και τα έθιμα τους. Πολλοί Εβραίοι μιλούσαν μόνο την ελληνική γλώσσα. Γι’ αυτό στοτέλος του 3ου αιώνα <strong>π</strong>.<strong>Χ</strong>. η Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε στα ελληνικά.Α<strong>π</strong>ό το τέλος του 3ου αιώνα <strong>π</strong>.<strong>Χ</strong>. οι βασιλιάδες αναγκάστηκαν να δεχτούνντό<strong>π</strong>ιους στα ανώτερα στρώματα της κρατικής διοίκησης και του στρατούκαι να δώσουν, κυρίως στην Αίγυ<strong>π</strong>το, <strong>π</strong>ρονόμια στους ναούς.Έτσι δημιουργήθηκε μια μικρή ομάδα ντό<strong>π</strong>ιων, <strong>π</strong>ου <strong>π</strong>λούτισαν α<strong>π</strong>ό τοεμ<strong>π</strong>όριο και ε<strong>π</strong>ειδή νοίκιαζαν α<strong>π</strong>ό το κράτος το δικαίωμα να μαζεύουν τουςφόρους. Όλοι αυτοί μιλούσαν ελληνικά και ζούσαν ό<strong>π</strong>ως οι Έλληνες έ<strong>π</strong>οικοι.Οι <strong>π</strong>ερισσότεροι ντό<strong>π</strong>ιοι, αν και είχαν σχέσεις με τους ε<strong>π</strong>οίκους, συνέχιζαννα λατρεύουν τους δικούς τους θεούς και να μιλούν τη γλώσσα τους.Εκείνη την ε<strong>π</strong>οχή Έλληνες και ντό<strong>π</strong>ιοι ζούσαν στον ίδιο χώρο, αλλάδε μοιράζονταν <strong>π</strong>ολλά <strong>π</strong>ράγματα. Αυτού του είδους τη συνύ<strong>π</strong>αρξη τηβεβαιώνουν δύο <strong>π</strong>ράγματα: <strong>π</strong>ρώτον, οι το<strong>π</strong>ικές γλώσσες διατηρήθηκαν, καιδεύτερον, δεν υ<strong>π</strong>ήρξαν <strong>π</strong>ολλοί μεικτοί γάμοι.Έλληνες λοι<strong>π</strong>όν και ντό<strong>π</strong>ιοι ζούσαν στον ίδιο χώρο, αλλά όχι χωρίς<strong>π</strong>ροβλήματα. Αυτά είχαν σχέση κυρίως με <strong>π</strong>ροσω<strong>π</strong>ικές διαφορές ή τηνκατάχρηση εξουσίας α<strong>π</strong>ό κρατικά όργανα. Πολλοί ιστορικοί υ<strong>π</strong>οστήριξαν<strong>π</strong>άντως ότι η μοναδική <strong>π</strong>ερί<strong>π</strong>τωση <strong>π</strong>ου ο εξελληνισμός οδήγησε σεσύγκρουση είναι η εξέγερση των Μακκαβαίων στην Παλαιστίνη.6.7WW7Οι θεοί των άλλωνΣτις <strong>π</strong>όλεις-κράτη της Κλασικής Ε<strong>π</strong>οχής οι άνθρω<strong>π</strong>οιλάτρευαν τους <strong>π</strong>ολιούχους θεούς. Εκτός α<strong>π</strong>ό τουςθεούς αυτούς, την Ελληνιστική Ε<strong>π</strong>οχή οι άνθρω<strong>π</strong>οιγνώρισαν τις μυστηριακές λατρείες ξένων θεών.Ο <strong>π</strong>ιστός <strong>π</strong>αρακολουθούσε σε μια <strong>π</strong>ρώτη ειδικήτελετή τα βάσανα και την αναγέννηση της θεότητας(μύηση). Ε<strong>π</strong>ειδή αυτοί <strong>π</strong>ου έφερναν τις νέες λατρείεςήταν ξένοι, η οργάνωση της λατρείας ξέφυγε α<strong>π</strong>ό τηφροντίδα της <strong>π</strong>όλης-κράτους και εξαρτιόταν <strong>π</strong>λέονΓύψινο ανάγλυφο <strong>π</strong>ου α<strong>π</strong>εικονίζει μύηση σεα<strong>π</strong>ό την ομάδα των <strong>π</strong>ιστών. Παρόμοιες λατρευτικέςδιονυσιακή λατρεία, 1ος αιώνας <strong>π</strong>,<strong>Χ</strong>. - 1ος αιώνας μ<strong>Χ</strong>.ομάδες ανα<strong>π</strong>τύχθηκαν κυρίως στα εμ<strong>π</strong>ορικά κέντραΡώμη (Ιταλία), Μουσείο των Θερμών.της Μεσογείου.128