146 <strong>π</strong>.<strong>Χ</strong>. - 330 μ.<strong>Χ</strong>.Η ΡΩΜΗ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣΗ ομοσ<strong>π</strong>ονδιακή οργάνωση του ελληνικού κόσμουΣτη Ρωμαϊκή Ε<strong>π</strong>οχή κάθε «ελεύθερη <strong>π</strong>όλη» ήταν(ό<strong>π</strong>ως και την Κλασική και ως ένα σημείο και τηνΕλληνιστική Ε<strong>π</strong>οχή) αυτόνομη. Παρ’ όλα αυτά,Για τιςαμφικτιονίες καιτα κοινά μάθαμεστη σ. 76.οι <strong>π</strong>όλεις συμμετείχαν σεομοσ<strong>π</strong>ονδιακούς θεσμούς<strong>π</strong>ολιτικής αυτοδιοίκησης,<strong>π</strong>ου εξασφάλιζαν σε μεγάλο__ βαθμό τη θρησκευτική και<strong>π</strong>ολιτιστική ενότητα των Ελλήνων. Τέτοιοι ήταν τοΑττικό Πανελλήνιο, διάφορα το<strong>π</strong>ικά κοινά και η Αμφικτιονία των Δελφών.Α<strong>π</strong>ό την άλλη <strong>π</strong>λευρά, οι θεσμοί αυτοί χρησιμο<strong>π</strong>οιήθηκαν συχνά α<strong>π</strong>ό τηΡώμη για την οργάνωση της αυτοκρατορικής λατρείας και για τον έλεγχοτων <strong>π</strong>όλεων.Οι αυτοκράτορες του 2ου αιώνα μ.<strong>Χ</strong>., ό<strong>π</strong>ως ο Αδριανός και ο ΜάρκοςΑυρήλιος, ενίσχυσαν οικονομικά τους <strong>π</strong>αρα<strong>π</strong>άνω ομοσ<strong>π</strong>ονδιακούς θεσμούςαυτοδιοίκησης και τις ελληνικές <strong>π</strong>όλεις.7.18Μαρμάρινη <strong>π</strong>ροτομή του Αδριανού, 2ος αιώνας μ.<strong>Χ</strong>.Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.Α<strong>π</strong>εικόνιση του Ρωμαίουαυτοκράτορα Αδριανού(117-138 μ,<strong>Χ</strong>.) σενόμισμα του Κοινούτης Βιθυνίας (σημερινήβορειοδυτική Τουρκία),2ος αιώνας μ,<strong>Χ</strong>.Κωνσταντινού<strong>π</strong>ολη(Τουρκία), ΙδιωτικήΣυλλογή." "ΉΗΜ^Ι^Ο Αδριανός έκανε <strong>π</strong>ολλές <strong>π</strong>εριοδείες γιαμεγάλο χρονικό διάστημα στις ρωμαϊκέςε<strong>π</strong>αρχίες της Ανατολής και ενίσχυσετον ελληνικό κόσμο. Ειδικά στην Αθήνα,ό<strong>π</strong>ου έμεινε για δύο χρόνια, <strong>π</strong>ροσέφερεμία βιβλιοθήκη και ένα γυμναστήριο καισυμ<strong>π</strong>λήρωσε το ναό του Ολυμ<strong>π</strong>ίου Διός(φαίνεται στο βάθος της φωτογραφίας),<strong>π</strong>ου είχε αρχίσει να χτίζει 700 <strong>π</strong>ερί<strong>π</strong>ουχρόνια <strong>π</strong>ριν ο Πεισίστρατος. Ε<strong>π</strong>ίσης,χρηματοδότησε την ανέγερση τουαδριάνειου υδραγωγείου, μέρος του ο<strong>π</strong>οίου σώζεταιμέχρι σήμερα,Η Πύλη του Αδριανού στην Αθήνα,2ος αιώνας μ.<strong>Χ</strong>.145
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7Δ. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αντιμετω<strong>π</strong>ίζει εσωτερικάκαι εξωτερικά <strong>π</strong>ροβλήματα (3ος αιώνας μ.<strong>Χ</strong>.)Κατά τη διάρκεια του 3ου αιώνα μ.<strong>Χ</strong>. η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία <strong>π</strong>έρασε μια μεγάλη κρίση:οι αυτοκράτορες άλλαζαν ο ένας μετά τον άλλο, γίνονταν συνέχεια <strong>π</strong>όλεμοι, έ<strong>π</strong>εσε ηαξία του ασημένιου ρωμαϊκού νομίσματος, οι <strong>π</strong>όλεις γνώρισαν <strong>π</strong>αρακμή και μεγάλωσεη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων.Στο χάρτη φαίνονται οι λαοί <strong>π</strong>ου α<strong>π</strong>ειλούν τα σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στο Βορρά υ<strong>π</strong>ήρχανκυρίως γερμανικοί λαοί. Οι Ρωμαίοι άφησαν τη Δακία (σημερινή νότια Ρουμανία) κάτω α<strong>π</strong>ό την <strong>π</strong>ίεσηγερμανικών φύλων το 270 μ.<strong>Χ</strong>. Παράλληλα, ανάμεσα στο 260 και στο 274 μ.<strong>Χ</strong>. έγινε μια ξεχωριστή«Γαλατική Αυτοκρατορία» στο βορειοδυτικό τμήμα του ρωμαϊκού κράτους. Στα νοτιοανατολικά τοΑραβικό Βασίλειο της Παλμύρας κατέκτησε μεγάλο μέρος της ρωμαϊκής Ανατολής. Το 272 μ.<strong>Χ</strong>. οΡωμαίος αυτοκράτορας Γαλλιηνός κατάφερε να καταλάβει την Παλμύρα και να ξαναφέρει αυτές τις<strong>π</strong>εριοχές στη ρωμαϊκή εξουσία.Οι συνεχείς εξωτερικοί (κυρίως με το <strong>π</strong>ερσικό Βασίλειο των Σασανιδών καιμε τους γερμανικούς λαούς) και εσωτερικοί <strong>π</strong>όλεμοι ανάγκασαν το κράτοςνα μεγαλώσει τον αριθμό των στρατιωτών. Έτσι οι ηγέτες του στρατούείχαν όλο και μεγαλύτερη δύναμη στην <strong>π</strong>ολιτική ζωή και ήθελαν συχνά να<strong>π</strong>αίρνουν οι ίδιοι την εξουσία και να γίνονται αυτοκράτορες. Αυτό έφερε<strong>π</strong>ολιτική αναταραχή και αναρχία.146