13.07.2015 Views

O`zbekstannin` ekonomikaliq ha`m sotsialliq geografiyasi uzb

O`zbekstannin` ekonomikaliq ha`m sotsialliq geografiyasi uzb

O`zbekstannin` ekonomikaliq ha`m sotsialliq geografiyasi uzb

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

materiallari sanaotlari va hakazolar kiradi. Uzbekiston sharoitida suv resurslari xam sanoatnixududiy joylashtirish va taraqqiy ettirishda ancha faol qatnashadi. Ma`lumki, har qanday sanaottarmog`i xam ozmi-kupmi suv iste`mol qiladi. Uzbekiston boshqa urta Osiyo respublikalariqatori suvga chanqoq, uiruouchil mintauada joylashganligi, uning suv resurslari umumancheklangan. Sanaotni rivojlantirishda suv resurslarini uisobga olish orol fojiasi sharoitida judaxam dolzarbdir. Joylarning tabiiy sharoiti xam sanaotni rivojlantirish va joylashtirishda ma`lumrol` uynaydi. Iqlim iliq noxiyalarda sanaot ob`ektlarini qurish sovuq iqlimli joylarga nisbatanancha arzon va qulay buladi. Bu omil Uzbekistonda garchi u qadar katta urin tutmasada, sanoatrivojlanishida har ualay ijobiy axamiyat kasb etadi.Yoqilg`i-energitika majmui.Uzbekiston yoqilg`i energitika majmui rayonlararo axamiyatga egabulib, respublika yalpi sanoat mausulotining 8,9% ini ishlab chiqaradi. Bu majmui ikki gruxgayoqilg`isanoati va elektr energitika sanoatiga bulinidi.Yoqilg`i sanoati. Yoqilg`i sanoati Uzbekiston og`ir sanoatining muqim tarmoqlaridanbiri bulib, tabiiy gaz, neft`, kumir qazib chiqarishni, neftni qayta ishlashni va tayyormausulotlarni iste`chilarga etkazib berishni wz ichiga oladi. Wzbekistoning gaz zaxiralari kattabulishi bilan birga ularni ishga solish nihoyatda qulaydir. Shu sababli bu tarmoq juda tezrivojlantirildi. Shu sababli yoqilg`i-energetika balansida asosiy rol` uynaydi. Respublikadayoqilg`i zaxiralarini qazib olishda xam, iste`mol qilishda xam tabiiy gazning salmog`i oshdi.Uzbekistonda qazib chiqarilayotgan barcha yoqilg`i mausulotlari orasida gazning salmog`ishartli xisobida olinganda 86,5% ni(1990 yil) tashkil qiladi. Gaz sanoati. Gaz sanoati tarkibigatabiiy gazni qazib chiqarish, tozalash, suyultirish va sun`iy gaz tayyorlash, etkazib berish kiradi.1945 yilda respublikada atigi 9 mln m 3 tabiiy gaz tabiiy gaz qazib chiqarilgan bulsa, 1965 yilda16,5 mlrd m3, 1970 yilda-32,1 mlrd m 3 gaz qazib chiqarildi. Yangi gaz konlari (Shwrton)ningwzlashtirilishi asosida Wzbekistonda gaz qazib chiqarish yana kuchaytirildi. Uning miqdori 1980yilda 34,8 mlrd m 3 ni, 1990 yilda 40,8 mlrd m 3 ni tashkil qiladi. Xozirgi payitda Wzbekistondarespublikasi qazib chiqpishda Rossiya Fedratsiyasi va Turkistonda keyingi urinda turadi.Respublikamizda bwlib keyingi chorak asr davomida gaz qazib chiqarishda wsishi Buxoro-Xivageologik mintaqasida yirik gaz konlarining topilishi va wzgarishi bilan bog`liq. GazniWrtabuloq, Uchqur, Jarqoq kabi gaz konlari yana xam istiqbolimiz Muborak va Shurton konlariishga tushurildi.Agar dastlabki paytlarda qazib chikarayotgan gazning 90% dan ortig`i Buxoroviloyatida joylashgan konlar xissasiga tug`ri kelgan bwlsa endigina bu wrini Qashqadaryoviloyati konlari egallaydi. Respublikamizda qazib chiqarayotgan gazning 80% kwprog`i ushbumintaqalardan olinmoqda. Kwkdumoloq gaz konining ishga tushurilishi bilan shu xududning gazqazib chiqarish salmog`i yana oshadi. Qashqadaryo viloyatida wzlashtirilgan tabiiy gazkonlaridan tarkibida oltingugurt uchuvchan engil neft` birikmalari bilan bulgan gaz qazib

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!