Mój żłobek, moje przedszkole (06) 1/2016

Praktyczny poradnik dla właścicieli 

i zarządców prywatnych placówek 

opieki nad dzieckiem w wieku 0-6 lat 

DWUMIESIĘCZNIK 

Cena 14,90 zł 

w tym 8% VAT 

Dostępne tylko 

w prenumeracie 

wydanie 

1/2016 

żłobek • przedszkole • klub malucha • opiekunowie dzienni 

temat numeru: 

Pomoce 

edukacyjne 

fot. Fotolia.com 

Warsztaty 

o zwierzętach 

Wywiad z Agnieszką Czekierdą, 

szefową Teatru Małego Widza

POMOCE DYDAKTYCZNE Temat numeru 


Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k 

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie 

ul. Przasnyska 6 B 

01-756 Warszawa 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Agnieszka Flisińska – Karwowska 

tel. 600 939 329 

e-mail: agnieszka@fundacjadocelu.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

ul. Przasnyska 6 B 

01-756 Warszawa 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Dział Promocji i Reklamy: 

Paweł Dobrowolski 

tel. kom. 732 932 190 

pawel.dobrowolski@targetpress.pl 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Prenumerata: prenumerata@mzmp.pl 

Skład: 

Marcin Raj 

marcin.raj@konto.pl 

Druk: Moduss Sp. z o.o. 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo ich redagowania oraz skracania. 

Nie odpowiadamy za treść zamieszczonych reklam. 

Drodzy Państwo, 

W przedszkolu dzieci się bawią, ale również uczą i rozwijają swoje 

umiejętności. Dlatego oprócz zabawek, w przedszkolu niezbędne 

są pomoce edukacyjne. Tablice, plansze, a także gry mogą pomóc 

w poznawaniu pierwszych literek, w rozwijaniu koncentracji 

i spostrzegawczości, a także w nauce języka angielskiego. 

Pomagają też logopedom w pracy z dziećmi nad ich prawidłową 

wymową. 

W tym numerze magazynu „Mój żłobek, moje przedszkole” 

przeczytacie o tym, jakie pomoce dydaktyczne warto mieć 

w swojej placówce. Ale to nie wszystko. Zapraszamy Was do świata 

zwierząt, który poznacie razem ze swoimi podopiecznymi dzięki 

warsztatom zoologicznym, a także do świata planszówek, które 

ostatnio są bardzo modne, a przy okazji pożyteczne. 

Podpowiemy Wam również, jak zorganizować w placówce 

„noc piżamowca” oraz wyjazd autokarem na wycieczkę. A dla 

wychowawców ciekawy tekst na temat ADHD, które zdaniem 

naukowców – w ogóle nie istnieje. 

Zapraszamy do czytania! 

Agnieszka Flisińska-Karwowska 

W NUMERZE: 

4. Pomoce dydaktyczne. Plansze i tablice 

6. Edukacja po angielsku 

8. Wspomóc zmysły 

10. Pomoce logopedyczne i reedukacyjne 

12. Warto kupić 

13. Jedź na targi 

16. Powrót do przedszkola 

18. Ochrona danych osobowych 

20. Plac zabaw jak nowy! 

22. Aktualności prawne 

24. Jak żywić żłobkowicza, 

 

a jak przedszkolaka? 

26. Śniadanie małych mistrzów 

28. Troska o zdrowie jamy ustnej zaczyna 

 

się od pierwszego zęba 

30. Alergik w placówce 

32. Metoda Marii Montessori 

34. Idzie jeż, może ciebie pokłuć też 

36. Zabawki dla maluchów 

40. Teatr nie zna wieku 

44. ADHD- moda czy choroba? 

46. Nielubiane leżakowanie 

48. Na sportowo 

50. Noc piżamowca 

52. Po co dziecku zabawa? 

54. Planszówki wracają do gry 

56. Jedziemy autokarem! 

58. Łazienkowe ABC 

60. Klub w M3 

62. Najlepsze drzwi do przedszkola 

3

Temat numeru POMOCE DYDAKTYCZNE 

Maria Piekart 

Plansze 

i tablice 

Jak pokazać maluchowi, dlaczego pada deszcz i jak wytłumaczyć, dlaczego ptaki latają? 

Po to są pomoce dydaktyczne, z którymi można stworzyć fantastyczne zajęcia. 

fot. Educarium 

Wiele przedszkoli prywatnych 

ma w swojej ofercie zajęcia 

przyrodnicze, fizyczne, 

matematyczne czy z wiedzy ogólnej. 

I choć nie nazywają się one tak poważnie, 

to jednak przekazują maluchom 

podstawowe wiadomości na temat 

zwierząt i roślin, zjawisk przyrodniczych 

czy reguł rządzących światem. 

Takie zajęcia wymagają pomocy dydaktycznych, 

dzięki którym dzieci lepiej 

zrozumieją temat i zapamiętaj najistotniejsze 

informacje. 

Plansze edukacyjne 

Tradycyjne plansze, które znany z naszych 

lat szkolnych, dziś są dużo bardziej 

kolorowe i ciekawe. Oprócz dużych 

formatów, które możemy zawiesić na 

ścianie, większość z nich ma również 

w komplecie zafoliowane karty pracy, 

które rozdaje się dzieciom podczas zajęć. 

Tematyka takich planszy jest różna. 

W ofercie Szkolnej Oficyny Wydawniczej 

Eurotest.pl znaleźć można plansze 

dotyczące zasad dobrego wychowania, 

„Małego patritę” omawiającego tematykę 

związana z Polską (godło, flaga,hymn) 

czy plansze z informacjami o sportach 

olimpijskich. Nowa szkoła proponuje 

natomiast plansze „Zawody” z 20 postaciami, 

reprezentującymi najpopularniejsze 

zawody oraz ich najbardziej charakterystyczne 

atrybuty. 

Tablice magnetyczne 

Doskonałe do nauki są również magnetyczne 

plansze, z możliwości przyczepiania 

na nich różnych elementów. 

Zachęcają dzieci do wykonywania prostych 

czynności (przyklejanie obrazków, 

zaznaczanie i odczytywanie ich). 

W ten sposób można odnotowywać 

zmiany w pogodzie czy kontrolować 

dietę maluchów. „Magnetyczny kalendarz 

pogody” z zestawem ruchomych, 

magnetycznych strzałek uczy dzieci 

kolejności występowania dni tygodnia, 

miesięcy, pór roku, zapoznaje dzieci 

z nazewnictwem zjawisk atmosferycznych 

i pogodowych. 

„Magnetyczna piramida żywienia dla 

dzieci” z zestawem 35 różnych produktów 

żywnościowych do samodzielnego 

przyklejania przez dzieci pomaga w nauce 

zasad zdrowego żywienia. Obie tablice 

to propozycja oficyny Eurotest.pl. 

„Logiczne porównania” to nieco trudniejsza 

pomoc edukacyjna marki Moje 

Bambino, która opiera się na zasadach 

gry sudoku. Dzieci muszą wypełnić sieci 

komórek, tak aby każda kolumna i wiersz 

zawierał tą samą część tylko raz. Gra roz- 

4


wija umiejętności logicznego rozumowania 

oraz ćwiczy pamięć wzrokową. 

Maty edukacyjne 

Dzieci lubią bawić się na podłodze, dlatego 

wychodząc naprzeciw tym preferencjom 

można skorzystać z propozycji firmy 

Educol, która na swojej stronie przedstawia 

matę „Skoki do setki”, To uniwersalna 

winylowa mata podłogowa wspomagająca 

naukę liczenia, rozwiązywania problemów 

matematycznych oraz ucząca wartości cyfr. 

Doskonałe do nauki są również maty ze 

scenariuszami zabaw edukacyjnych, przybliżających 

dzieciom nazwy figur geometrycznych 

czy zasad ruchu drogowego z dołączonymi 

zestawami znaków drogowych, 

pojazdów i postaci pieszych (Eurotest pl). 

„Mata z zegarem” to duża mata z dwiema 

ruchomymi wskazówkami: godzinową 

i minutową, dzięki którym dziecko poprzez 

ruch utrwala sobie sposób odczytywania 

i zapisywania czasu oraz obserwuje 

jego upływ. Winylowa mata to propozycja 

marki Moje Babmino. 

Puzzle 

Puzzle to od zawsze doskonała i bardzo 

pouczająca zabawa. Na dodatek są naprawdę 

lubiane przez dzieci. Rozwijają 

pamięć, spostrzegawczość, koncentrację, 

dlatego są chętnie kupowane jako pomoce 

edukacyjne do żłobków i przedszkoli 

– mogą służyć bowiem nawet najmłodszym 

dzieciom (o ile oczywiście ich poziom 

trudności jest dopasowany do wieku 

małego użytkownika). Takie są np. puzzle 

„Duo przeciwieństwa” czy „Farma” marki 

Moje Bambino. „Sprzątanie świata – recykling” 

to natomiast zestaw pięciu pudełek 

z puzzlami o tematyce ekologicznej wykonanych 

ze specjalnej, grubowarstwowej 

tektury. Podobnie skonstruowane są 

puzzle „Dbam o zdrowie – higiena” czy 

„Zwierzęta chronione” oficyny Eurotest.pl. 

Loteryjki 

Równie popularne co puzzle są loteryjki, 

czyli zestawy kart, które dopasowuje 

się tematycznie lub według określonego 

klucza. Nowa Szkoła ma w swojej 

ofercie karty „Znaki drogowe”, „Owoce” 

czy memory „Zwierzęta”. Takie zabawy, 

w zależności od tematyki, ćwiczą pamięć, 

nazywanie i klasyfikowania różnych 

znanych dzieciom przedmiotów. 

Jako pomoc dydaktyczna doskonale 

rozwijają koncentrację, spostrzegawczość 

oraz zdolności analityczno-syntetyczne. 


5


Maria Piekart 

Edukacja 

po angielsku 

Jak wspomagać naukę angielskiego w przedszkolu? Wybór materiałów edukacyjnych jest 

ogromny. 

Małe dzieci błyskawicznie uczą 

się obcych języków. To dlatego, 

że ich umysły w tym 

wieku są niezwykle sprawne – dużo 

sprawniejsze niż u dorosłego człowieka. 

Maluszki mają też naturalne zdolności, 

które ułatwiają im zapamiętywanie 

i przyswajanie wiedzy, dlatego 

warto wykorzystać ten moment rozwoju 

na naukę pierwszych obcych słówek. 

Najskuteczniejsza w tym wieku 

jest nauka przez zabawę, dlatego program 

nauczania i pomoce dydaktyczne 

powinny opierać się na grach i działaniach 

opartych na zabawie. 

Wśród pomocy dydaktycznych do nauki 

angielskiego, najpopularniejsze są gry 

– puzzle, loteryjki i innego rodzaju gry 

z zawartością kart czy popularne planszówki. 

Obrazki w wersji dla starszaków 

podpisane, służą do nauki nowych słówek, 

a zabawa polegająca na dopasowywaniu 

kartoników, szukaniu różnic lub 

podobieństw itd. ułatwia maluchom ich 

zapamiętywanie. Tego rodzaju pomoce 

są niezależne od programów nauczania, 

służą bowiem utrwalaniu wiedzy i poszerzaniu 

słownictwa. Warto jednak wspomnieć, 

że na rynku dostępne są również 

programy z dołączonymi dopasowanymi 

do programu grami i zadaniami dla najmłodszych. 

Gry planszowe 

Serię gier wprowadzających słówka 

angielskie poprzez aktywne działanie 

ma w swojej ofercie Educarium. Proste 

obrazki na planszy oraz kartonikach 

zawierają podpisy w języku angielskim. 

W czasie gry dzieci osłuchują się z wyrazem 

(wypowiada nauczyciel i uczeń), 

a jednocześnie utrwalają jego prawidłową 

pisownię. 

Adamigo poleca popularne memory, 

czyli grę pamięciową rozwijająca spostrzegawczość 

u dzieci. „Shop – angielski 

sklepik” polega na wyszukiwanie produktów, 

utrwalaniu ich angielskich nazw 

i kojarzenia z polskimi odpowiednikami. 

Celem gry jest nauka angielskich słówek, 

za pomocą skojarzeń: obraz, zapis, 

wymowa 

Dla młodszych dzieci przeznaczona jest 

układanka „Owoce i warzywa”, która ma 

na celu przyswojenie słówek poprzez 

zabawę. Przedstawia obrazki i wyrazy 

owoców i warzyw. Zestaw składa się 

z dwuelementowych puzzli. 

Maty do zabawy 

Do aktywnej nauki angielskiego w czasie 

zabawy przeznaczone są maty edukacyjne. 

Angielski alfabet obrazkowy oficyny 

wydawniczej Eurotest.pl przygotowany 

jest z myślą o rozwoju umiejętności 

dziecka, w szczególności zdolności językowych. 

Mata doskonali umiejętności 

nazywania i rozróżniania kolorów w języku 

angielskim oraz umożliwia wprowadzenie 

alfabetu w języku angielskim. 

Dodatkowym atutem maty jest fakt, że 

jej uniwersalna forma pozwala na tworzenie 

wielu modyfikacji zabaw. Do 

maty dołączone są 3 scenariusze zabaw 

edukacyjnych. 

W nauce miesięcy, godzin czy nazw codziennych 

czynności pomogą plansze 

sucho ścieralne. Nowa szkoła przygotowała 

plansze interaktywne, na których 

dzieci mogą uzupełniać dane czy dopisywać 

swoje propozycje. Ciekawa grafika 

i kolorystyka przyciąga uwagę dzieci 

ułatwiając zapamiętywanie zwrotów 

i słówek. 

Zaśpiewajmy razem 

Nauka angielskiego może być jeszcze 

łatwiejsza, jeśli połączymy ją ze śpiewaniem. 

Na rynku jest wiele płyt z prostymi 

piosenkami dla dzieci, które uczą 

maluchy nowego słownictwa, a przez 

skojarzenie z muzyką i rytmem ułatwiają 

zapamiętywanie słówek. Płyty z piosenkami 

wydawnictwa Edgard, Papilon 

z serii Centrum Edukacji Dziecięcej 

albo Mac Edukacja, z nagraną muzyką 

i nowymi zwrotami, osłuchują i ćwiczą 

prawidłową wymowę. 

fot. Educarium (2) 

6


Maria Piekart 

Wspomóc 

zmysły 

Integracja sensoryczna to obecnie popularny zwrot. Nic dziwnego: coraz więcej dzieci ma 

z nią problemy, dlatego terapia ta często stosowana jest w przedszkolach i żłobkach. 

Prawidłowe funkcjonowanie 

człowieka zależy m. in. od 

działania jego zmysłów. Jakiś 

czas temu naukowcy zauważyli jednak, 

że oprócz znanych od starożytności 5 

zmysłów, istotne dla życia człowieka 

są również tzw. trzy bazalne zmysły: 

dotyku, zmysł ruchu i równowagi (który 

pozwala odbierać wrażenia związane 

z ruchem ciała) oraz propriocepcji (czyli 

zmysł pozycji ciała, który pozwala 

wykonywać ruchy bez udziału wzroku 

i odpowiada za precyzyjne ruchy i manipulację). 

U większości dzieci proces 

integracji przebiega w naturalny sposób, 

podczas typowych aktywności, 

jednak u niektórych maluchów proces 

ten jest zaburzony. Okazuje się wtedy, 

że mózg dziecka otrzymując informację 

ze wszystkich systemów zmysłowych 

(wzrok, słuch, równowaga, dotyk, 

czucie ruchu-kinestezja), nie potrafi 

dokonać segregacji bodźców, ich rozpoznania 

czy interpretacji. Kilkulatek 

ma kłopoty z powiązaniem tego, co 

słyszy z tym, co widzi i czego dotyka, 

potyka się, nie lubi lekkiego dotyku, 

jest nadwrażliwy na dźwięki, szorstkie 

materiały itd. 

Do słuchania i wąchania 

Terapia sensoryczna polega na uporządkowaniu 

i unormowaniu funkcjonowania 

zmysłów. Niezbędne do tego są odpowiednie 

narzędzia: zabawki, pomoce 

dydaktyczne, które pomogą dziecku na 

nowo odkryć świat dźwięków, faktur, 

barw i temperatur. Pomoce do terapii 

integracji sensorycznej to zabawki różnorodne. 

Część z nich przeznaczona 

jest do rozwoju i kształtowana zmysłu 

dotyku: to specjalne ścieżki dotykowe, 

fot. Educarium (2) 

8



wyposażone w bolce i różne faktury, do 

spacerowania po nich boso, czy tzw. jeże 

– gumowe zabawki z kolcami do siedzenia 

lub stania na nich lub kolczaste piłki. 

Takimi piłkami „odwrażliwiane” jest nieraz 

całe ciało dziecka – jednym z elementów 

terapii jest bowiem pocieranie skóry 

przedmiotami o różnych fakturach. 

Odrębną grupę stanowią pomoce ćwiczące 

zmysł równowagi. To ruchome 

dyski do stania w pojedynkę lub we 

dwoje lub wąskie, kręte ścieżki do chodzenia, 

a także szczudła – niewysokie 

podstawki na sznurkach, na których 

dziecko porusza się po pomieszczeniu. 

Pomoce dydaktyczne rozwijają również 

inne zmysły – węch, słuch czy wzrok – to 

np. przedmioty wydzielające zapachy, 

zabawki muzyczne. Wśród pomocy dydaktycznych 

do integracji są też zabawki 

ćwiczące manipulację i małą motorykę. 

To rożnego rodzaju sortery, klocki do 

układania i układanki. Jednym z trudniejszych 

zabaw są sznurki i tabliczki do 

ich przewlekania. Tego rodzaju zabawki 

ćwiczą też koordynacje oko-ręka. 

Gabinety dziwów 

W niektórych placówkach znajdują się 

gabinety do terapii sensorycznej. Oprócz 

wymienionych już pomocy dydaktycznych 

powinny się w nich znaleźć sprzęty 

do ćwiczeń. Są to podwieszane huśtawki 

i sznury, które ćwiczą równowagę, 

równoważnie (ścieżki, pneumatyczne 

półkule, dyski) wzmacniające poczucie 

równowagi, materace i maty, niekiedy 

o rożnej fakturze. Olbrzymią grupę pomocy 

stanowią masażery i sprzęty fakturowe 

oraz pomoce dociążające – kołdry, 

kamizelki, kołnierzyki lub czapki z obciążeniem. 

Terapia integracji sensorycznej 

połączona z zabawą jest zazwyczaj dla 

dziecka przyjemnością i maluchy chętnie 

w niej uczestniczą. Zjeżdżalnie, platformy 

do huśtania, liny do wspinania, koła 

Polskie Towarzystwo Integracji Sensorycznej 

organizuje szkolenia i warsztaty zarówno 

dla rodziców, jak i opiekunów, którzy chcą 

w placówkach prowadzi zajęcia dla dzieci 

z zaburzeniami sensorycznymi 

http://www.integracjasensoryczna.org.pl/pl 

do wskakiwania służą całkowicie spontanicznej 

zabawie, niejako przy okazji 

trenując i uzupełniając braki w dziecięcej 

integracji. Terapia zwykle trwa od 1 roku 

do 2 lat i warto ją zacząć jak najwcześniej. 

Zależy to od stopnia nasilenia i rodzaju 

zaburzeń oraz tempa czynionych 

postępów. 

9


Kinga Szymańska 

Pomoce 

logopedyczne 

Pomoce dydaktyczne to podstawowe wyposażenie każdego żłobka i przedszkola. Dobór 

odpowiednich materiałów edukacyjnych jest szczególnie ważny w przypadku organizacji 

zajęć specjalistycznych, które mają na celu stymulowanie rozwoju dziecka i niesienie mu 

pomocy w obszarach, gdzie występują nieprawidłowości rozwoju. 


Przemyślane pomoce dydaktyczne 

mogą być wykorzystywane 

zarówno podczas terapii pedagogicznej, 

jak i zajęć logopedycznych. 

Z gotowych materiałów warto korzystać 

zarówno w sposób tradycyjny 

(zgodnie z instrukcją), jak i twórczy 

(mogą stanowić podstawę do zabaw 

i ćwiczeń stworzonych na potrzeby 

konkretnego dziecka). 

Pomoce logopedyczne 

Celem terapii logopedycznej jest kształtowanie 

prawidłowej mowy dziecka. Podejmowane 

oddziaływania mają służyć 

korygowaniu zaburzeń i zapewnieniu 

lepszego rozwoju mowy pod względem 

fonetycznym, leksykalnym i gramatycznym. 

Terapię logopedyczną zawsze poprzedza 

diagnoza. Pozwala ona na ocenę 

rozwoju mowy i kompetencji komunikacyjnych 

dziecka. Narzędzia wykorzystywane 

w diagnozie to testy do badania 

mowy. Specjalista dobiera odpowiedni 

test w zależności od rodzaju badania (badanie 

artykulacji, sprawności językowej, 

słuchu fonemowego, kinestezji artykulacyjnej, 

płynności i prozodii mowy). Wiele 

pomocy skonstruowanych w celach diagnostycznych 

z powodzeniem znajduje 

swoje zastosowanie podczas terapii. Do 

takich pomocy można zaliczyć pomoce 

obrazkowe (np. Test do badania słuchu 

fonemowego, 100-wyrazowy test artykulacyjny, 

wydawnictwo Komlogo). W celu 

badania i usprawniania aparatu mowy 

można sięgnąć po zestawy do ćwiczeń 

logopedycznych (np. Buźki – zabawa 

10


logopedyczna, wyd. Harmonia; Articula 

– program ćwiczeń aparatu mowy z lusterkiem), 

które żmudną naukę zamienią 

w miłą zabawę. W równie skuteczny 

i atrakcyjny sposób warto usprawniać 

funkcje oddechowe. Tradycyjne wiatraczki 

piórka, bańki, można wzbogacić 

o dmuchajki, balonowe wyścigówki, 

różnego rodzaju gry oddechowe (np. grę 

Lotto polegającą na przesuwaniu piłeczki 

po planszy siłą podmuchu, grę Turbino 

Gonge wspomagającą naukę kontroli 

nad siłą i kierunkiem oddechu). Sposób 

utrwalania wywołanych głosek zależy 

od pomysłowości logopedy. Dzieci najbardziej 

lubią naukę przez zabawę, więc 

zasadne jest wzbogacenie gabinetu o ciekawe 

gry logopedyczne (np. Dżdżownica 

Żaneta – sz, ż, cz, dż, Pszczółki Lotniczki 

– l, Sadzawka – s, z, c, dz, Piotruś 

logopedyczny, wydawnictwo Komlogo). 

Każdemu logopedzie przydadzą 

się również pomoce językowe, choćby 

logopedyczne zbiory wyrazów i zdań, 

opowiadania, teksty piosenek, zagadki 

(np. Dlaczego ryba w stawie pływa?; Jak 

żyrafa szyję myje? – wydawnictwo Palatum) 

utrwalające w zabawnej formie 

konkretne głoski. Pomocne w diagnostyce 

i prowadzeniu terapii są programy 

multimedialne (np. Programy logopedyczne 

EduSensus; Wspomaganie rozwoju 

EduSensus, Multimedialny Pakiet 

Logopedyczny wydawnictwa Komlogo). 

Warto też wykorzystywać zasoby internetu 

(np. www.mimowa.pl, wystarczy 

się zalogować i korzystać z ciekawych, 

zabawnych i lubianych przez dzieci gier 

i zabaw logopedycznych). 

Wspomaganie rozwoju 

– reedukacja 

Terapia pedagogiczna, dawniej określana 

reedukacją, ma na celu niesienie 

pomocy dzieciom, u których zauważa 

się różnego rodzaju nieprawidłowości 

rozwoju i zachowania. Prowadzący zajęcia 

terapeuta dobiera metody, które 

korygują, wspierają i stymulują 

naturalny rozwój malucha. Większość 

działań terapeutycznych 

opiera się na angażowaniu wielu 

zmysłów (np. wzroku, dotyku, słuchu). 

Indywidualne potrzeby dziecka 

(podyktowane rodzajem występujących 

nieprawidłowości) warunkują 

dobór odpowiednich pomocy dydaktycznych. 

Biorąc to pod uwagę warto 

wyposażyć przedszkole w środki dydaktyczne, 

które będą wspierać rozwój różnych 

umiejętności dzieci. Z pewnością 

powinny znaleźć się materiały rozwijające 

umiejętności manualne i koordynację 

wzrokowo-ruchową. Do takich pomocy 

należą labirynty manipulacyjnyjne i różnego 

rodzaju „nawlekanki” (np. koraliki, 

sznurowanki – ubieranki, sznureczkowe 

obrazki, kartonowe wyszywanki). Dzieci 

mogą też ćwiczyć podstawowe umiejętności 

układając dowolne klocki (np. według 

wzoru, sortując je, budując z nich 

konstrukcje lub szeregi z zachowaniem 

sekwencji). Zmysł dotyku rozwiną pomoce 

różniące się fakturą (np. fakturowe 

maty, woreczki) lub kształtem (np. 

płaskie układanki składające się z elementów 

takich jak zwierzątka, figury 

geometryczne, litery, które należy 

dopasować do kształtów umieszczonych 

na tabliczkach). Do pomocy 

usprawniających percepcję wzrokową 

należeć będą przestrzenne figury 

geometryczne różniące się kolorem 

i wielkością. Z takich elementów 

dziecko może tworzyć zbiory, dobierać 

w pary figury charakteryzujące 

się określoną cechą, 

rozpoznawać w szeregach 

zmiany ilościowe 

i jakościowe. Do rozwijania 

percepcji 

wzrokowej przydadzą 

się puzzle, domino, 

gry oparte 

na porównywaniu 

i dopasowywaniu 

elementów, 

gry ćwiczące spostrzegawczość 

(np. 1, 

2, 3! Szukam! wyd. Egmont). 

Pomocne 

okażą się historyjki 

obrazkowe, 

które warto 

wykorzystywać nie tylko do rozwijania 

spostrzegawczości, ale także funkcji językowych 

(np. umiejętności opowiadania) 

i myślenia przyczynowo-skutkowego. 

Do usprawniania percepcji słuchowej 

świetnie nadają się pomoce logopedyczne. 

Warto sięgać po materiały z przygotowaną 

ścieżką dźwiękową (np. Świat 

dźwięków – zestaw do ćwiczenia percepcji 

słuchowej i rozwijania koncentracji; 

Co to? Kto to? Ćwiczenia i zabawy 

z dźwiękiem, Zwierzaki. Zabawy z obrazem 

i dźwiękiem, producent Seventh 

Sea). 

Nie wszystkie pomoce dydaktyczne 

trzeba kupować. Wiele z nich można 

zrobić samemu. Warto pamiętać, że od 

wiedzy i inwencji 

twórczej terapeuty 

zależy 

atrakcyjność 

i skuteczność 

działań specjalistycznych. 

11 

fot. Fotolia.com

Temat Co nowego numeru na rynku? POMOCE AKTUALNOŚCI 

DYDAKTYCZNE 

Jan Niezbędny 

w kuchni i łazience 

Produkt marki Jan Niezbędny to 

uniwersalne ściereczki nasączane. 

Szybko i łatwo usuwają kurz i brud 

pozostawiając świeży zapach. 

Doskonałe do sprzątania w całym 

budynku – salach, kuchni czy łazience. 

Cena 7 zł/40 szt. 

Ściereczki uniwersalne na rolce, 

rozmiar: 25×30 cm. Do mycia 

i polerowania. Miękkie, delikatne,. 

Bardzo chłonne. Wycierają na sucho, 

czyszczą na mokro. Cena 8,99/50 szt. 

Mąka bezglutenowa 

Marka 3 PAULY specjalizuje 

się w produkcji żywności 

pozbawionej głównych 

alergenów: glutenu, laktozy, mleka, 

jaj, orzechów, orzeszków ziemnych, 

sezamu, soi i łubinu. Dzięki temu 

oferta marki skierowana jest 

głównie dla alergików oraz osób 

zmagających się z nietolerancjami 

Wołowina dla 

najmłodszych 

Marka Holle specjalizuje się 

w produkcji ekologicznej żywności 

dla dzieci. Danie dla niemowląt 

Czysta Wołowina BIO DEMETER 

przeznaczone jest dla dzieci po 

4. miesiącu życia i zawiera mięso 

wołowe wysokiej jakości. Mięso 

to pochodzi z ekologicznych 

hodowli, na których zwierzęta 

– zgodnie z założeniami 

rolnictwa ekologicznego oraz 

biodynamicznego − przebywają 

na wolnym wybiegu i spożywają 

wyłącznie naturalne pasze. 

W procesie produkcji 

nie stosuje 

się żadnych 

hormonów 

i modyfikacji 

genetycznych, 

lecz wyłącznie 

naturalne 

komposty. 

Cena: 7 zł/125 g 

pokarmowymi. 3 PAULY 100% mąka 

teff jest świetną pełnoziarnistą 

alternatywą dla tradycyjnych mąk 

zbożowych i świetnie sprawdza się do 

bezglutenowych wypieków. 

Cena: 23 zł/800 g 

Zamiast 

krzesełka 

TULI stanowi podróżną 

alternatywę dla 

standardowych krzesełek 

przeznaczonych do 

karmienia najmłodszych. 

Łatwość użycia oraz niewielki 

rozmiar pozwalają korzystać 

z siedziska gdziekolwiek 

zajdzie taka potrzeba. TULI 

pasuje na niemal wszystkie 

krzesła i niektóre fotele. 

Przenośne krzesełko Tuli. 

Cena: 119 pln 

Butelkowy 

szał 

prosto 

z USA 

Kto by pomyślał, 

że szklane 

butelki mogą 

być bezpieczne 

dla niemowląt 

i dzieci. Co 

więcej, do tego 

ekologiczne 

i o wiele bardziej 

higieniczne. 

Moda na tego 

typu akcesoria 

przyszła do 

Polski ze Stanów 

Zjednoczonych. 

Butelki firmy 

Lifefactory 

wykonane są 

z najwyższej jakości, odpornego na 

zmiany temperatury szkła. Pozwala 

to na bezpieczne podgrzewanie 

butelki nawet tuż po wyjęciu 

z lodówki. Dodatkowym atutem 

butelek jest silikonowy rękaw, który 

nie tylko ułatwia małym rączkom 

utrzymanie butelki, ale również 

zabezpiecza ją w przypadku 

upuszczenia. 

Cena: od 64,99 do 79,99 zł 

12

POMOCE AKTUALNOŚCI DYDAKTYCZNE Przegląd Temat numeru targów 


Jedź na targi! 

Targi branży dziecięcej to dla właścicieli żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli okazja 

do zapoznania się z najnowszą ofertą producentów. 

Jeśli szukasz wyposażenia 

do swojej placówki lub chcesz 

poszerzyć je o nowy sprzęt, warto 

wybrać się na jedna z takich imprez. 

W Polsce w roku 2016 odbędzie się 

kilka targów, na których swoje oferty 

przedstawią producenci akcesorii, mebli, 

zabawek, książek, ubranek i innych 

produktów przeznaczonych dla dzieci. 

1. Kids Time, 2016.02.25-27, Kielce, 

www.targikielce.pl/pl/kids-time.htm 

Największe spotkanie tego sektora 

w Europie Środkowo-Wschodniej i jedno 

z najważniejszych na Starym Kontynencie. 

Wydarzenie, które co roku 

przyciąga do stolicy województwa świętokrzyskiego 

czołowe firmy branży dziecięcej 

z Polski i zagranicy. 

2. Salon Wyposażenia Szkół i Przedszkoli, 

2016.03.18-20, Poznań, www. 

wyposazenieszkoly.pl 

Produkty: artykuły biurowe, artykuły 

do zajęć plastycznych, artykuły szkolne, 

czytniki e-booków, drukarki, e-dziennik, 

e-podręczniki, edukacyjne zasoby multimedialne, 

gry edukacyjne, komputery 

i urządzenia mobilne, meble i wyposażenie 

przedszkoli, oprogramowanie, pomoce 

dydaktyczne, pomoce logopedyczne, 

projektory, skanery, stanowiska dydaktyczne 

dla szkolnictwa zawodowego, 

systemy weryfikacji wiedzy, tablice interaktywne, 

technologie informacyjno-komunikacyjne, 

turystyka szkolna, wizualizery, 

wyposażenie bibliotek, wyposażenie 

placów zabaw, wyposażenie pracowni 

językowych, wyposażenie świetlic szkolnych, 

wyposażenie szatni, zabawki edukacyjne. 

3. Targi Książki Dla Dzieci 

i Młodzieży, 2016.03.18-20, Poznań, 

www.targiksiazki.pl 

Już po raz czternasty Międzynarodowe 

Targi Poznańskie, Polskie Towarzystwo 

Wydawców Książek oraz Centrum 

Kultury „Zamek” zapraszają na Poznańskie 

Spotkania Targowe – Książka 

dla Dzieci i Młodzieży. To największe 

w kraju wydarzenie poświęcone promocji 

książek dla najmłodszych i dorastających 

czytelników. To ważne wydarzenie 

kulturalne łączy zabawę z popularyzacją 

czytelnictwa kształtującego dziecięcą 

wyobraźnię, rozwój intelektualny 

i wrażliwość. Podczas tych targów zaprezentowane 

zostaną nowości wydawnicze 

dla dzieci i młodzieży, a autorzy 

i ilustratorzy podpisywać będą książki. 

Odbędą się także liczne warsztaty, konferencje 

i dyskusje. 

4. Mother & Baby, 2016.04.09-10, 

Gdańsk, motherandbaby.pl 

To największa w Polsce impreza przeznaczona 

dla rodziców spodziewających 

się dziecka oraz tych już z małymi pociechami. 

Przez 8 lat wydarzenie zaskarbiło 

sobie serca przyszłych rodziców, którzy 

czekają na to wydarzenie. Targi Mother 

& Baby skupiają w jednym miejscu nie 

tylko Wystawców ale m.in.: ciekawe wykłady, 

warsztaty, bezpłatne konsultacje 

medyczne, szkołę pielęgnacji, strefę eko. 

5. Mother & Baby, 2016.05.07-08, 

Wrocław, motherandbaby.pl 

6. Targi Artykułów Dziecięcych i Zabawek, 

2016.06.11-12, Sosnowiec 

www.rodziceidzieciaki.pl 

Największe w województwie śląskim 

wydarzenie skierowane do Rodziców, 

Opiekunów i wszystkich dopiero przygotowujących 

się do pełnienia tych ról, 

a także osób zawodowo zajmujących się 

dziećmi. Zarówno Rodziny, jak i reprezentanci 

placówek edukacyjnych: żłobków, 

przedszkoli i szkół, spotkają się 

w czerwcu z przedstawicielami branży 

dziecięcej, aby zapoznać się z nowościami 

rynkowymi i wziąć udział w szaleństwie 

przedwakacyjnych zakupów. 

7. Mother & Baby, 2016.06.18-19, 

Warszawa, motherandbaby.pl 

8. Happy Baby, 2016.10.22-23, 

Poznań, happybaby.mtp.pl 

Targi Happy Baby to największa 

w Wielkopolsce impreza skierowana do 

rodzin z niemowlętami i dziećmi do 10. 

roku życia oraz handlowców, którzy są 

związani z branżą parentingową. Targi 

są podzielone na strefę zakupów oraz 

przestrzeń wydarzeń specjalnych. 

13

Temat Zarządzanie numeru PRAWO POMOCE I PRZEPISY DYDAKTYCZNE 


16

POMOCE PRAWO DYDAKTYCZNE I PRZEPISY Temat Zarządzanie numeru 

Małgorzata Szcześniak 

Powrót do 

przedszkola 

Wielu rodziców cieszy się, że sześciolatki będą mogły pozostać w przedszkolach. 

Czy jednak placówki są na to przygotowane? 

Temat sześciolatków idących 

do szkół wywoływał kontrowersje 

od kilku lat. Rodzice 

skupieni wokół Stowarzyszenia Rzecznik 

Praw Rodziców o odroczenie obowiązku 

szkolnego tych dzieci walczyli 

od 2008 r. Zbierali podpisy pod petycją, 

był obywatelski projekt ustawy, a nawet 

wniosek o referndum. To wszystko 

sprawiało, że wejście w życie reformy 

edukacyjnej odkładano w czasie. W zeszłym 

roku obowiązkiem szkolnym była 

objęta połowa rocznika (dzieci urodzone 

w drugiej poł. 2008 r.), w roku szkolnym 

2015/2016 do szkoły poszedł już 

cały rocznik sześciolatków. Wielu rodziców, 

mając możliwość, decydowało 

się na odroczenie dzieci, czy to w poradniach 

państwowych, czy prywatnych. 

Idzie nowe 

Prezydent Andrzej Duda podpisał wreszcie 

ustawę, która przywraca obowiązek 

szkolny od 7. roku życia i pozostawia rodzicom 

prawo wyboru ścieżki edukacyjnej dla 

dzieci sześcioletnich: nauka w przedszkolu 

lub w pierwszej klasie. Szkoły podstawowe 

przygotowały się wprawdzie na przyjęcie 

maluchów, ale wiązało się to nierzadko 

z pracą placówek na dwie zmiany i przetrzymywaniem 

starszych dzieci do godzin 

wieczornych. Na sale lekcyjne przeznaczano 

nawet biblioteki lub część pokoi nauczycielskich. 

Tymczasem okazuje się, że 

sześciolatki mogą zostać w przedszkolach. 

Co to oznacza dla tych placówek? 

Przepełnione czy nie? 

Mówi się, że przedszkola, szczególnie 

w dużych aglomeracjach, są przepełnio- 

ne i nie będą w stanie sprostać zadaniu, 

jakim jest pozostawienie sześciolatków 

w ich budynkach na cały rok szkolny. 

Samorządowcy apelują, że w efekcie 

cofnięcia sześciolatków w przedszkolach 

zabraknie miejsc dla wielu trzylatków. 

Nieco lepiej jest w przedszkolach prywatnych, 

gdzie o przyjęciu dziecko decydują 

możliwości finansowe rodziców. 

Takie placówki są w pełni przygotowane 

na powrót sześciolatków. Świetnie poradzą 

sobie też nauczyciele, bo ci, którzy 

mają kwalifikacje, żeby uczyć w klasach 

1-3, mogą też nauczać w przedszkolu. 

Publicznie nie narzekają oni na reformę, 

podobnie jak dyrektorzy placówek, ale 

nieoficjalnie mówią, że zmiana im się nie 

podoba – zarówno oni, jak i rodzice maluchów 

dopiero co uporali się z poprzednim 

szokiem, jaki spowodowało wysłanie 

sześciolatków do szkół. 

Problemów ciąg dalszy 

Reforma oznacza, że na nowo będzie 

trzeba pisać programy edukacyjne 

i dostosowywać je do możliwości podopiecznych. 

Nauczyciele już apelują 

– grupy złożone z różnych roczników 

to fatalne rozwiązanie – dzieci nie rozwijają 

się wówczas równomiernie ani 

intelektualnie, ani emocjonalnie. Mają 

też większe trudności w nawiązywaniu 

relacji. Za decyzją rodziców, czy zostawić 

dziecko w przedszkolu czy wysłać 

je do szkoły nie zawsze przemawiają 

predyspozycje dziecka, czasem np. 

chodzi o zwykłą wygodę. A rozbijanie 

grup też nie wpływa korzystnie na nasze 

maluchy. 

Bonusy 

Dla wielu dzieci jest to szansa na dłuższe 

dzieciństwo, lepszy rozwój emocjonalny, 

dłuższe przebywanie w znanym 

już sobie otoczeniu, z ulubioną panią, 

w grupie, w której maluch ma już swoje 

miejsce. Nie zapominajmy, że rozwój 

emocjonalny dziecka jest równie ważny, 

jeśli nie ważniejszy niż sprawność intelektualna... 

Ewa Modelska, dyrektor przedszkola 

„Pod Poziomką” w Warszawie 

Nasze przedszkole jest przygotowane na powrót sześciolatków. Większość 

rodziców obecnych pięciolatków deklaruje chęć pozostawienia dzieci 

w przedszkolnej „zerówce”, co w naszej placówce zostanie im umożliwione. 

Uważam, że zmiana ustawy jest korzystna dla przedszkoli. Z uwagi na 

możliwości i charakter pracy z dzieckiem sześcioletnim przedszkola jako 

placówki oświatowe znów będą mogły rozwijać swój potencjał w pracy 

dydaktycznej na wyższym poziomie. Myślę, że pewien komfort zyskają 

również dzieci, zwłaszcza mniej dojrzałe emocjonalnie i społecznie, dla 

których nauka w przedszkolnym trybie jest optymalna. Z radością więc 

powitamy sześciolatki ponownie. 

17


Klaudia Gawlik-Bugańska 

Ochrona danych 

osobowych 

Właściciel prowadzący przedszkole bądź żłobek co do zasady zobowiązany będzie, 

za wyjątkiem przypadków określonych w ustawie o ochronie danych osobowych, do 

zgłoszenia Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych prowadzonych przez 

siebie zbiorów danych osobowych. 

Z 

ustawowego zwolnienia mogą 

korzystać m.in. dane pracowników 

przedszkola, zbiory 

danych przedszkolaków oraz ich rodziców 

czy też ewidencja osób współpracujących 

z przedszkolem. Nie oznacza 

to jednak, że przedszkole nie jest zobowiązane 

do przestrzegania przepisów 

o ochronie danych osobowych i związanych 

z nimi zasad oraz zgłoszenia 

w pewnych przypadkach zbiorów danych 

osobowych GIODO. 

Obowiązkowa 

dokumentacja 

W pierwszej kolejności należy mieć na 

uwadze obowiązek prowadzenia dokumentacji 

z zakresu ochrony danych 

osobowych, którą jest polityka bezpieczeństwa 

oraz instrukcja zarządzania 

systemem informatycznym. Każdy administrator 

danych, a jest nim osoba lub 

podmiot przetwarzający dane osobowe 

w określonym celu oraz samodzielnie 

decydujący o środkach przetwarzania 

tych danych, jest zobowiązany ją wdrożyć 

i zapoznać z nią swoich pracowników. 

Jest też zobowiązany do zapobiegania 

ewentualnym naruszeniom zasad 

w niej określonych przez pracowników 

i współpracowników. Przedszkole będzie 

zatem administratorem danych 

osobowych, przetwarzając te dane 

w określonych celach (najczęściej tymi 

celami będzie prowadzenie działalności 

wychowawczej i opiekuńczej). 

Wśród innych zobowiązań, należy mieć 

na uwadze obowiązek uzyskiwania pisemnych 

upoważnień od przedstawicieli 

ustawowych dzieci dotyczących 

odbierania ich z przedszkola, jak również 

posiadanie zgody rodziców na pozyskanie 

ich numerów telefonu w celach 

kontaktu w nagłych sprawach związanych 

z dziećmi. Dodatkowo, zgodnie 

ze stanowiskiem GIODO podanie do 

publicznej wiadomości – poprzez wywieszenie 

na drzwiach wejściowych 

przedszkola – listy zawierającej imiona 

i nazwiska dzieci zapisanych do przedszkola 

oraz imion i nazwisk ich rodziców 

będzie zgodne z przepisami prawa, 

jeśli przedszkole uzyska na to ich zgodę 

(zaleca się, aby ta zgoda był wyrażona 

w formie pisemnej). 

Które zbiory danych 

podlegają zgłoszeniu 

GIODO? 

Z punktu widzenia obowiązku zgłoszenia 

przez przedszkole bądź inną 

placówkę opiekuńczą ewentualnych 

zbiorów danych osobowych GIODO 

bądź braku takiego obowiązku istotne 

będzie określenie, jakie dane osobowe 

znajdują się w tym zbiorze, jaka jest 

podstawa ich przetwarzania oraz jaki 

jest cel przetwarzania danych znajdujących 

się w konkretnym zbiorze. Przykładowo, 

rejestracji podlegać będzie 

zbiór danych przedszkolaków, którzy 

w wyniku przeprowadzonej rekrutacji 

nie zostali przyjęci do przedszkola, 

zaś ich dane są nadal przechowywane 

albo zbiór kandydatów do przedszkola 

oraz ich przedstawicieli ustawowych. 

Są to przykłady zbiorów danych 

osobowych przetwarzanych 

w innym celu niż edukacja 

oraz nie dotyczących danych osób 

uczących się w przedszkolu. Innym 

przykładem zbioru danych wymagających 

zgłoszenia będzie również rejestr 

korespondencji bądź archiwum, 

o ile istnieje w określonej jednostce. 

Możliwość powołania ABI 

Na skutek nowelizacji przepisów 

o ochronie danych osobowych w 2015r. 

ustawodawca wprowadził pewną alternatywę 

dotyczącą powołania przez daną 

jednostkę (np. przedszkole, szkoła) administratora 

bezpieczeństwa informacji 

(tzw. ABI). Powołanie takiej osoby do 

pełnienia funkcji ABI w przedszkolu 

powoduje, że dana jednostka na podstawie 

art. 43 ust. 1a ustawy o ochronie 

danych osobowych jest zwolniona ze 

zgłaszania zbiorów danych osobowych 

do GIODO. Wówczas ABI prowadzi 

wewnętrzną ewidencję zbiorów 

danych osobowych. Wyjątek stanowią 

zbiory danych szczególnie chronionych 

(tzw. dane wrażliwe, jak np. informacje 

o stanie zdrowia), wymienione w art. 27 

ustawy o ochronie danych osobowych, 

które nadal podlegają obowiązkowi 

zgłoszenia GIODO. Jeśli już zostanie 

powołany ABI, ma on za zadanie m.in. 

nadzorować ochronę danych osobowych 

u danego administratora danych osobowych, 

przeprowadzać cykliczne audyty 

zgodności przetwarzania danych z ustawą 

oraz wdrożyć w konkretnej jednostce 

niezbędną dokumentację. 

18



19



Maria Piekart 

Plac zabaw 

jak nowy! 

Zima już prawie za nami. To dobry moment, by przyjrzeć się urządzeniom na placu zabaw 

i sprawdzić, czy któreś z nich nie wymaga naprawy. Warto to zrobić, zanim rozpocznie się 

na dobre sezon wiosenny. 

Plac przy żłobku i przedszkolu 

musi spełniać zawarte w normie 

wymogi dotyczące bezpieczeństwa 

takiego miejsca, a szczególnie 

konstrukcji sprzętów, ich wielkości, 

materiałów, z których są wykonane, 

a także ich rozmieszczenia (na temat 

tworzenia miejsca do zabawy dla dzieci 

pisaliśmy w numerze 2. naszego magazynu). 

O tym, jak powinien wyglądać 

plac zabaw mówią normy europejskie 

PN-EN 1176. Cześć 7. tego dokumentu, 

zatytułowana „Wytyczne instalowania, 

sprawdzania, konserwacji i eksploatacji” 

uściśla natomiast, że plac zabaw 

20


oraz wszystkie sprzęty, które się na nim 

znajdują, powinny być regularnie konserwowane 

i sprawdzane. Za takie kontrole 

oraz za stan urządzeń odpowiada 

dyrektor placówki, który powinien 

również zadbać o założenie dziennika, 

w którym notowane będą zabiegi konserwatorskie, 

naprawy i kontrole. Taki 

obowiązek nakłada Rozporządzenie 

z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie 

bezpieczeństwa i higieny w publicznych 

i niepublicznych szkołach i placówkach, 

§ 31 ust. 5. 

Regularne kontrole 

Zgodnie z wytycznymi zawartymi 

w normie PN-EN 1176 cześć 7, właściciel 

i administrator placu zabaw powinien 

utrzymywać stały nadzór nad placem 

i urządzeniami, które się na nim znajdują. 

Norma zaleca trzy rodzaje kontroli 

placów zabaw, które powinny zostać odnotowane 

w książce-dzienniku. 

• Regularna kontrola przez oględziny, 

dzięki której administrator może 

sprawdzić najbardziej widoczne uszkodzenia 

– np. ubytki nawierzchni, połamane 

sprzęty itd. najlepiej wykonywać 

ją według listy sporządzonej przez 

producenta. Częstotliwość inspekcji 

zależy od tego, czy plac narażony jest 

na wizyty nieproszonych osób trzecich 

oraz od liczby dzieci bawiących się na 

placu, jednak określa się, że kontrola 

taka powinna być przeprowadzona co 

najmniej raz w tygodniu. 

• Kontrola funkcjonalna. Polega na 

sprawdzeniu urządzeń pod kątem zużycia 

i powinna być przeprowadzona 

co 1-3 miesiące. 

• Coroczna kontrola podstawowa. 

W przeciwieństwie do poprzednich, 

ta inspekcja powinna być przeprowadzona 

pod okiem specjalistów: producenta 

lub inspektorów. Raz na pięć 

lat przegląd placu zabaw powinna wykonać 

osoba posiadająca uprawnienia 

Po sezonie zimowym niezbędna jest wymiana 

piasku w piaskownicy. Nawet jeśli piasek był 

zasłonięty specjalną osłoną brezentową lub 

drewnianą, warto na nowy sezon nasypa 

dzieciom czystego i świeżego piasku. Trzeba 

też pamięta, że kontrola placu zabaw po 

zimie musi obją również takie elementy 

placu, jak roślinnoś czy ogrodzenie. 

Połamane gałęzie powinny zosta usunięte, 

a szczebelki płotu lub siatka dokładnie 

sprawdzone pod katem dziur czy uszkodzeń . 


budowlane. W jej trakcie muszą zostać 

skontrolowane sprzęty pod katem ich 

zużycia, sprawdzone fundamenty, nawierzchnie. 

Uwaga, usterka! 

Z jakimi problemami mamy najczęściej do 

czynienia w czasie kontroli placów zabaw? 

Specjaliści parafia wyliczyć ich co najmniej 

kilkanaście. Najwięcej z nich dotyczy nawierzchni 

placów zabaw. Jak wiadomo, 

place mogą mieć różne podłoże, które 

powinno być dostosowane m.in. do wysokości 

urządzeń, które się na nim znajdują. 

I to właśnie ubytki nawierzchni, jej nieodpowiednia 

grubość, mogą zagrozić bezpieczeństwu 

dzieci przebywających na placu. 

Jeśli mamy w ogródku nawierzchnię piaszczystą, 

konieczne może okazać się uzupełnienie 

jej po zimie nową warstwą, której 

grubość będzie odpowiadała normom. 

Równie częste i niebezpieczne są usterki 

samych sprzętów: poluzowane zaczepy, 

śruby kotwiące, które zagrażają stabilności 

zabawek, a także ostre krawędzie lub 

wystające elementy, które na skutek zniszczenia 

lub wandalizmu, stanowią ryzyko 

skaleczenia. Po sezonie zimowym częstym 

problemem są skorodowane elementy metalowe, 

odchodząca farba czy zdarte powierzchnie 

zjeżdżalni i siedzisk huśtawek 

czy karuzel. Wszystkie zauważone usterki 

i zniszczenia muszą być oczywiście usunięte 

jak najszybciej. Najlepiej też, aby prace 

konserwatorskie, jak malowanie sprzętu, 

były wykonywane regularnie, np. po każdej 

zimie, a dopiero wtedy, gdy inspekcja 

zauważy skorodowane elementy czy łuszcząca 

się farbę. 

Kontrola placów zabaw oraz naprawa 

i konserwacja urządzeń może być wykonywa 

we własnym zakresie przez osoby 

zatrudnione w placówce na stanowisku 

konserwatora lub zlecone odpłatnie 

firmie. Naprawa urządzeń powinna należeć 

do specjalistów, a jeśli urządzenia 

mają gwarancje, do pracowników producenta. 

21


Maria Piekart 

Aktualności 

prawne 


Ulga za zakładowy żłobek 

1 stycznia 2016 roku 

wchodzi w życie 

ustawa podpisana 

przez Prezydenta 

Andrzeja Dudę, która 

rozszerza zwolnienia 

podatkowe związane 

m.in. z dofinansowaniem 

przez pracodawcę pobytu 

dziecka w żłobku, klubie 

dziecięcym, przedszkolu 

czy pod opieką opiekuna 

dziennego. 

W ramach polityki 

prorodzinnej państwa, 

postanowiono 

wprowadzić do 

polskiego systemu 

podatkowe preferencje 

podatkowych skierowane 

do pracujących rodziców 

oraz do pracodawców, 

którzy ponoszą wydatki 

związane z tworzeniem 

zakładowych żłobków, 

klubów dziecięcych 

i przedszkoli, bądź 

finansują część wydatków 

ponoszonych przez 

pracowników w związku 

z opieką nad dziećmi. 

Za wolne od podatku 

dochodowego uznano 

świadczenia otrzymane 

z zakładowego 

funduszu świadczeń 

socjalnych, związane 

z pobytem dzieci osób 

uprawnionych do tych 

świadczeń w żłobkach 

lub klubach dziecięcych 

i w przedszkolach oraz 

świadczenia otrzymane 

z tytułu objęcia dziecka 

pracownika opieką 

sprawowaną przez 

dziennego opiekuna, 

uczęszczania dziecka 

pracownika do żłobka 

lub klubu dziecięcego, 

a także uczęszczania 

dziecka pracownika 

do przedszkola. 

W projekcie ustawy 

znalazło się jednak 

górne ograniczenie 

tego dofinansowania 

– zwolnione 

z podatku będzie 

świadczenie 

nieprzekraczające 

300 zł na każde dziecko 

pracownika, które 

uczęszcza do tych 

placówek. 

Nowela mówi 

również o nowych 

kosztach uzyskania 

przychodów, które 

obejmują świadczenia 

nie finansowane 

z zakładowego funduszu 

świadczeń socjalnych. 

Są to koszty poniesione 

przez pracodawcę na 

utworzenie zakładowego 

żłobka, klubu dziecięcego 

lub przedszkola, 

koszty związane z ich 

prowadzeniem oraz koszty 

z tytułu dofinansowania 

pracownikowi wydatków 

związanych z objęciem 

dziecka pracownika 

opieką sprawowaną przez 

dziennego opiekuna, 

uczęszczaniem dziecka 

pracownika do żłobka 

lub klubu dziecięcego 

oraz uczęszczaniem 

dziecka pracownika do 

przedszkola. 

22


Szczeciński bon 

Szczecin jest pierwszym w Polce 

miastem, które przyznaje swoim 

mieszkańcom bon opiekuńczy. 

Ogłoszony program polega na 

dofinansowaniu rodzicom opieki 

nad maluchami, między pierwszym 

a trzecim rokiem życia. Bon 

opiekuńczy wynosi 500 złotych 

miesięcznie. 

Wnioski o przyznanie świadczenia 

trzeba było składać do 15 grudnia 

2015 roku. Ci, którym się to udało, 

mogą teraz liczyć na wsparcie 

miasta w dofinansowaniu opieki 

nad dzieckiem. Program dotyczy 

rodziców, którzy są posiadaczami 

Szczecińskiej Karty Rodzinnej, 

pracują i rozliczają się w Szczecinie 

Maluch 2016 

Na kolejną edycję programu MALUCH 

2016 Ministerstwo Rodziny, Pracy 

i Polityki Społecznej przeznaczyło 

151 mln zł. Zgodnie z zasadami, 

dofinansowanie projektu może 

wynieść nawet 80 proc. kosztów, o ile 

inwestycja zostanie zrealizowana 

w 2016 roku. 

Zmiany w programie to jego 

rozszerzenie na więcej podmiotów 

– obecnie mogą brać w nim udział 

nie tylko gminy, ale również 

osoby fizyczne, przedsiębiorcy, 

a także organizacje nieposiadające 

osobowości prawnej oraz uczelnie 

(chodzi o miejsca dla dzieci 

studentów, doktorantów oraz 

pracowników uczelni). 

Tegoroczny Program „MALUCH“ 

będzie finansował projekty 

dotyczące: 

1. tworzenia oraz utrzymania 

nowych miejsc opieki 

(moduł skierowany 

do gmin) 

oraz mają co najmniej dwoje dzieci 

(co najmniej jedno dziecko jest 

w wieku od rozpoczęcia 13 do 

ukończenia 36 miesiąca życia, 

lub nie ukończyło 48 miesiąca 

życia i niemożliwe lub utrudnione 

jest objęcie go wychowaniem 

przedszkolnym a drugie dziecko 

nie ukończyło 18 roku życia lub 

24 roku życia i kontynuuje naukę), 

a ich kryterium dochodowe 

uprawniające do uzyskania 

świadczenia wynosi 1922 zł (netto) na 

jednego członka rodziny. Warunkiem 

otrzymania bonu opiekuńczego jest 

rezygnacja z ubiegania się o miejsce 

w placówce publicznej i rezygnacja 

z urlopu wychowawczego. 

2. utrzymania już istniejących 

placówek, także prywatnych (moduł 

skierowany do gmin), 

3. tworzenia i utrzymania nowych 

miejsc opieki na uczelniach. 

Najwięcej środków zostało 

przeznaczonych na moduł drugi 

– aż 80 mln zł. Na tworzenie nowych 

miejsc przez gminy zarezerwowano 

60 mln zł, a przez uczelnie 

– 11 mln zł. W razie 

niewykorzystania 

środków, będą one mogły 

zostać przesunięte do 

innego modułu. 

Dane Ministerstwa Rodziny, 

Pracy i Polityki Społecznej 

mówią o działających 

obecnie ok. 1,9 tys. 

żłobków, 439 klubów 

dziecięcych oraz 

599 dziennych 

opiekunów. 

23

Temat Nasi podopieczni numeru POMOCE ŻYWIENIE DYDAKTYCZNE 

Justyna Pląskowska szefowa Akademii Kulinarnej Whirlpool we Wrocławiu 

Jak żywić żłobkowicza, 

a jak przedszkolaka? 

Czy dwuletniemu dziecku możemy podać na śniadanie to samo, co podajemy 

dziesięciolatkowi? Tu najważniejszym wyznacznikiem jest zapotrzebowanie energetyczne 

i na poszczególne składniki odżywcze. 

Dzieci młodsze (1-3 lata) 

Zapotrzebowanie energetyczne w ciągu 

dnia ok. 1200 kcal. W żywieniu młodszych 

dzieci duże znaczenie odgrywa 

sposób podawania posiłków. Smak 

potraw, zapach, wygląd, konsystencja, 

a także barwa mają bardzo istotny 

wpływ na proces trawienia. Produkty 

i potrawy należy zestawiać tak, by nie 

dominował w nich jeden smak. Należy 

zwrócić uwagę na to, aby posiłki były 

kolorowe i atrakcyjnie podane, gdyż takie 

zwiększają zainteresowanie dziecka 

jedzeniem i pobudzają łaknienie. Należy 

przestrzegać stałych pór posiłków. Najlepiej 

rozpisać sobie przedszkolny harmonogram, 

a dostosować się do niego 

powinni wszyscy pracownicy. Podstawowym 

produktem śniadaniowym powinno 

być mleko stąd obowiązkowo na 

stole powinna pojawić się zupa mleczna 

z dodatkiem klusek, makaronu lub kasz 

albo gorący napój na bazie mleka (kawa 

inka, kakao lub czyste mleko). Ponadto 


24

POMOCE DYDAKTYCZNE ŻYWIENIE Nasi Temat podopieczni numeru 

w menu nie może zabraknąć pieczywa 

z masłem, wędliną, serem lub jajkiem. 

Świetnym rozwiązaniem są różne pasty 

do kanapek domowej roboty (jajeczna, 

rybna, warzywna etc.), do których zawsze 

powinniśmy podawać warzywa 

lub owoce. Niech na stole goszczą różne 

rodzaje pieczywa (pszenne, razowe, 

pytlowe etc.), niech będzie różnorodnie 

i kolorowo. 

Przykładowe zestawy śniadaniowe: 

• zupa mleczna z makaronem 

200-250 g 

• pieczywo razowe z masłem i pastą 

z jajek 50 g 

• rzodkiewki świeże 50 g 

• kakao 200-250 g 

• pieczywo z masłem, twarogiem 

i miodem 50 g 

• owoce świeże 50 g 

• zupa mleczna z płatkami owsianymi 

200-250 g 

• pieczywo pszenne z masłem i pastą 

z sera twarogowego 50 g 

• pomidor świeży 100 g 

• zupa mleczna z kaszą gryczaną 

krakowską 250 g 

• pieczywo z masłem i wędliną 50 g 

• jabłko świeże 100 g 

Dzieci przedszkolne (3-5 lat) 


dnia ok. 1600 kcal. Żywienie dzieci 

w wieku przedszkolnym jest nie lada 

wyzwaniem, a to z tego względu, że rodzice 

oddając dziecko pod opiekę przedszkola, 

tracą bezpośredni wpływ na to, 

co i jak ich pociechy jedzą w ciągu dnia. 

Często w przedszkolu dziecko nabiera 

niestety nieprawidłowych nawyków. 

W przypadku przedszkolaka najważniejsza 

jest obserwacja i regularne kontrole 

lekarskie, weryfikujące tempo wzrostu 

i przybieranie na wadze. Jeśli nawet największy 

niejadek rozwija się dobrze, jest 

radosny i pełen energii, nie zmuszajmy 

go do jedzenia większych porcji – niech 

on sam decyduje, ile jest w stanie zjeść. 

Dieta zdrowego dziecka w wieku przedszkolnym 

może składać się ze wszystkich 

produktów, które spożywają dorośli 

z wykluczeniem kawy, mocnej herbaty, 

a także margaryny. Śniadanie, czyli 

pierwszy posiłek po długiej przerwie 

nocnej, powinien być pełnowartościowy 

i wysoce energetyczny. Oprócz mleka 


w różnej postaci na stole powinien pojawić 

się drugi produkt białkowy, czyli 

jaja, ser, wędlina lub ryba oraz pieczywo 

z masłem, warzywa i owoce (rzodkiewka, 

szczypiorek, pomidor, ogórek, sałata, 

owoce sezonowe etc.). 


• zupa mleczna z kaszą manną 250 g 

• chleb pszenno-razowy z masłem, 

wędliną i zieloną sałatą 50g 

• pomidor 100 g 

• kawa zbożowa z mlekiem 250 g 

• pieczywo z masłem i pastą z indyka 

50 g 



• pieczywo mieszane z masłem 

i serem topionym 50 g 

• ogórek świeży 50 g 

• zupa mleczna z ryżem 250 g 

• pieczywo pszenno-razowe z masłem 

i pastą rybną 50 g 

• jabłko 100 g 

Dzieci starsze (5-7 lat) 


dnia 1600-2200 kcal. Dzieci w tej grupie 

wiekowej potrafią różnić się znacząco, 

rosną i rozwijają się w różnym tempie, 

mają bardzo indywidualne zapotrzebowanie 

kaloryczne. Każdy rodzić w tym 

czasie na pewno zaobserwuje tzw. skoki 

wzrostowe. Uwzględniając ten fakt, 

należy wśród dzieci w wieku szkolnym 

wyróżnić kilka podgrup wiekowych, tj. 


• kasza manna z owocami suszonymi 

i bakaliami 250 g 

• chleb razowy z masłem i twarożkiem 

ze szczypiorkiem 50g 

• pomidor 100 g 

• herbata owocowa 250 g 

• pieczywo z masłem i pastą z jajka 50 g 



• pieczywo żytnie z masłem i chudą 

wędliną drobiową 50 g 

• ogórek świeży 50 g 

• jogurt naturalny z brzoskwinią 

i bananem 250 g 

• pieczywo pszenno-razowe z masłem 

i żółtym serem 50 g 

• pomarańcza 100 g 

W całej tej grupie pierwsze śniadanie jest 

absolutnie kluczowym, najważniejszym 

posiłkiem w ciągu całego dnia. Przekonanie, 

że zjedzona naprędce zupa mleczna 

wystarczy, jest błędny. Zjadany dzień 

w dzień jest nieatrakcyjny, nudny, nie 

wzbudza dobrego łaknienia. Mówi się, 

że dzieci czerpią przykład z rodziców, 

zatem zatrzymajmy się na chwilę, znajdźmy 

czas i ochotę na to, by wspólnie zjeść 

wspaniałe śniadanie i z werwą ruszyć na 

podbój nowego dnia. 

25

Temat Nasi podopieczni numeru POMOCE ŻYWIENIE DYDAKTYCZNE 


Justyna Pląskowska szefowa Akademii Kulinarnej Whirlpool we Wrocławiu 

Śniadanie 

małych mistrzów 

Wedle starego porzekadła śniadanie powinniśmy zjeść jak król, obiadem podzielić się 

z przyjacielem, a kolację oddać wrogowi. Odpowiednio skomponowane śniadanie 

wpływa na zdrowie naszych dzieci, przede wszystkim na zdolność koncentracji i nastrój. 

Ma również wpływ na to, po co sięgną przez resztę dnia. 

Bez względu na to, jak bardzo 

jesteśmy rano zabiegani, powinniśmy 

wygospodarować 

chwilę na pyszne i pożywne śniadanie. 

Dlaczego uważa się, że pierwszy 

posiłek naszego dnia jest najważniejszy? 

Otóż odpowiednio zbilansowane 

śniadanie stabilizuje stężenie cukru we 

krwi, dzięki czemu maleje prawdopodobieństwo, 

że w ciągu dnia dziecko 

będzie miało ochotę na coś słodkiego, 

tłustego lub wysoko przetworzonego. 

Badania naukowe dowodzą, że regularne 

spożywanie śniadań pomaga 

w nauce, sprzyja koncentracji, daje 

więcej energii, pomaga utrzymać prawidłową 

wagę, poprawia humor i samopoczucie. 

Jak zatem skomponować idealne śniadanie 

dla naszych małych mistrzów? 

Starajmy się kierować najważniejszymi 

zasadami: 

• Unikajmy produktów wysoko 

przetworzonych i o dużej zawartości 

cukru. Mimo, że dzieci 

za nimi przepadają, to takie słodkie 

śniadanie sprawi tylko, że jeszcze 

przed południem będą miały ochotę 

na kolejne porcje niezdrowych 

słodkich przekąsek. Dlatego najlepiej 

unikajmy takich produktów, 

jak słodkie płatki śniadaniowe 

(np. w czekoladzie, w miodzie lub 

z cukrem). Pożegnajmy na dobre 

wszelkie czekoladowe smarowidła, 

sztuczne muffinki i croissanty, batony 

zbożowe i ciasta. 

• Wprowadźmy na stałe węglowodany 

wolno-przyswajalne i białka, 

które zapewnią dzieciom uczucie sytości 

oraz równomiernie rozłożą zasoby 

energii do kolejnego posiłku. Takie 

śniadanie możemy wzbogacić o owoce 

lub warzywa. 

26

POMOCE DYDAKTYCZNE ŻYWIENIE Nasi Temat podopieczni numeru 


Poniżej przedstawiam kilka propozycji 

smacznego i odżywczego śniadania: 

• Pełnoziarniste płatki śniadaniowe 

z minimalnym dodatkiem cukru 

i tłuszczu z bananem i mlekiem. Pamiętajmy, 

że dzieci do drugiego roku 

życia powinny spożywać mleko pełnotłuste, 

tym starszym śmiało można podawać 

półtłuste. Badania wykazały, że osoby, 

które codziennie na śniadanie jadają pełnoziarniste 

płatki zbożowe, rzadziej padają 

ofiarą otyłości niż te, które ze śniadań 

kompletnie rezygnują. Rzadziej miewają 

problemy z wysokim cholesterolem i ze 

stężeniem cukru we krwi, co w obu przypadkach 

prowadzi do cukrzycy typu 2 

i powoduje poważne choroby serca. 

• Niesłodzona owsianka. Możną ją 

przygotować na bazie mleka, wody lub 

w proporcji pół na pół. Aby zrekompensować 

sobie brak cukru lub miodu, możemy 

dodać bakalie, orzechy lub pokrojone 

świeże owoce. Owsianka ma niski 

indeks glikemiczny (GI), co oznacza, że 

dostarcza energii powoli i równomiernie. 

Dzięki temu dłużej czujemy sytość. 

Płatki owsiane obniżają również stężenie 

złego cholesterolu we krwi. 

• Tost z chleba pełnoziarnistego, 

wieloziarnistego lub z chleba owocowego. 

Taki chleb jest zdrowszy od 

białego pieczywa, ponieważ wolniej 

uwalnia energię. Biały chleb nie jest naszym 

wrogiem, o ile nie jadamy go codziennie. 

Idealnym dodatkiem do tosta 

jest masło orzechowe o niskiej zawartości 

cukru, dżem niskosłodzony, najlepiej 

z własnej spiżarni, mus z banana 

lub innego owocu, serek śmietankowy 

lub plaster ulubionej szynki (najlepiej 

z indyka). Taki tost najlepiej podać 

z sokiem owocowym lub świeżymi kawałkami 

owoców. 

• Jajka gotowane, w koszulkach lub 

w postaci jajecznicy podawane 

z pełnoziarnistym pieczywem i pomidorem. 

Ze względu na nieznaczne 

ryzyko zatrucia salmonellą nie zaleca 

się podawania jajek niemowlętom poniżej 

9. miesiąca życia. Kupując jajka, 

zwracajmy uwagę, czy są one bogate 

w kwasy omega3. Kwasy te wpływają 

korzystnie na krążenie i pracę serca, poprawiają 

również koncentrację i zmniejszają 

nadaktywność. 

• Kubek naturalnego jogurtu z dodatkiem 

owoców i muesli najlepiej własnej 

produkcji. Gdy sami wzbogacamy 

jogurt słodkim dodatkiem, mamy pewność, 

że nasze dziecko nie je niczego 

przypadkowego. Jeśli macie w domu 

niejadka, pozwólcie mu samemu wybrać 

dodatki, które wrzuci do jogurtu. 

To dodatkowo zachęci go do jedzenia. 

• Koktajle owocowe są świetnym dodatkiem 

do śniadania. Nie ma nic lepszego 

niż mnóstwo witamin o poranku, 

ale i tu powinniśmy uważać. Mimo że są 

one skarbnicą przeciwutleniaczy i błonnika, 

starajmy się podawać je dzieciom 

dopiero po skończonym posiłku, gdyż 

wypite przed posiłkiem mogą odebrać 

apetyt. Uważajmy również z ilością, 

gdyż więcej niż jeden napój na bazie 

owoców może wywołać biegunkę. 

27

Temat Nasi podopieczni numeru POMOCE ZDROWIE DYDAKTYCZNE 

Troska o zdrowie 

jamy ustnej 

Ciastka, słodkie budynie, cukierki i batony. To smakołyki, z którymi nasi podopieczni mają 

kontakt na co dzień, przez co są narażeni na próchnicę. 

Tylko 20 proc. 5-latków ma całkowicie 

zdrowe zęby, zaś 15 

proc. nastolatków w wieku 

do 18 lat nie ma jednego zęba stałego 

– grzmią statystyki Ministerstwa Zdrowia. 

Młody wiek nie zwalnia z obowiązku 

dbania o zęby. 

Pierwszy ząbek 

– pierwsza szczoteczka 

Higiena jamy ustnej powinna towarzyszyć 

dzieciom już od najwcześniejszych 

lat. Dziecku, które jeszcze nie ma zębów, 

można przecierać dziąsła palcem 

zawiniętym w czystą, wilgotną gazę lub 

ściereczkę. Ząbkowanie występuje między 

3. a 12. miesiącem życia – już wtedy 

powinniśmy dbać o zęby malucha. 

– Kiedy pojawią się pierwsze ząbki, nie 

musimy używać pasty. Wystarczy je myć 

min. 2 razy dziennie mokrym, miękkim 

włosiem szczoteczki dostosowanej do 

niemowląt. Pamiętajmy także o przeglądzie 

zębów u dentysty, ten pierwszy 

powinien mieć miejsce pół roku po pojawieniu 

się pierwszych zębów. Tzw. 

wizyta adaptacyjna pomoże przełamać 

lęk przed dentystą i oswoić z tematem 

dbania o zęby i dziąsła – mówi lek. stom. 

Monika Stachowicz z Centrum Leczenia 

i Profilaktyki Paradontozy Periodent 

w Warszawie. 

W wieku niemowlęcym częstą przypadłością 

są pleśniawki, czyli niewielkie, 

białe plamki ulokowane na wewnętrznej 

stronie policzków i języku. Aby zapobiec 

ich powstaniu i rozprzestrzenianiu 

się w jamie ustnej, warto po karmieniu 

przepłukać usta malucha czystą, przegotowaną 

wodą, która wypłucze bakterie. 


28

POMOCE DYDAKTYCZNE ZDROWIE Nasi Temat podopieczni numeru 

Mleczaki też wymagają 

higieny 


Badania pokazują, że dzieci z większą 

ilością ubytków, są bardziej narażone 

na rozwój próchnicy w wieku dorosłym. 

Niektórzy ignorują higienę zębów dzieci, 

twierdząc, że skoro mleczne zęby są 

tymczasowe, to nie ma sensu o nie dbać 

– niesłusznie. Pojedynczy nieleczony ząb 

może doprowadzić do zakażenia innych, 

także tych stałych. W wieku do 6 lat, 

dziecko nawet jeśli chętne i ciekawe mycia 

zębów, nie ma jeszcze wyrobionej takiej 

sprawności ruchów, by prawidłowo 

wykonać tę czynność. 

– Powinniśmy wręczyć dziecku szczoteczkę 

i zachęcić do szczotkowania, instruując 

w jaki sposób powinno to robić na swoim 

przykładzie. Powinniśmy jednak mu 

asystować i w razie potrzeby pomóc mu. 

Dziecko intensywnie rośnie, a więc zmienia 

się i jego jama ustna. To wymaga nieco 

innego, bardziej precyzyjnego szczotkowania, 

np. zębów trzonowych, które 

już wyrosły – przypomina stomatolog. 

Jak zachęcić dziecko do dbania o zęby? 

Pomocne okażą się także kolorowe 

szczoteczki i pasty do zębów z ulubionym 

bohaterem czy niestandardowe nici 

do zębów, wyglądem przypominające 

miniaturowe nunczako, które uprzyjemnią 

mycie i wprowadzą element zabawy. 

Należy też pamiętać, że próchnica rozwija 

się już na zębach mlecznych. Jeśli 

pojawi się niewielki ubytek można go leczyć, 

np. za pomocą ozonoterapii. Dzięki 

ozonowaniu zębów u stomatologa można 

w skuteczny i bezbolesny sposób wyeliminować 

próchnicę, a także uniknąć 

nieprzyjemnego dla wrażliwego na ból 

małego pacjenta borowania. Dostępne 

są także inne bezbolesne i komfortowe 

metody znieczulenia, np. za pomocą 

komputera lub podtlenku azotu, które 

wypierają tradycyjną strzykawkę. Lepiej 

jednak zapobiegać, aniżeli leczyć. 

Pierwsze zęby są szczególnie podatne 

na ubytki, gdyż posiadają jeszcze mało 

składników mineralnych. Profilaktycznie 

stomatolog może wtedy wykonać lakowanie, 

czyli uszczelnianie bruzd zębów 

(zarówno mlecznych, jak i stałych), które 

nic nie boli, a uchroni zęby przed rozwojem 

próchnicy. Pierwszy taki zabieg wykonuje 

się na ogół w wieku 5-8 lat, może 

on towarzyszyć wizycie adaptacyjnej. 

W tym wieku powinniśmy także eliminować 

szkodliwe nawyki u dzieci, np. 

spożywanie produktów, które sprzyjają 

próchnicy. Należy ograniczać słodycze, 

słodkie napoje, przekąski typu krakersy 

i chipsy. Najgorsze dla naszych zębów 

są lizaki i twarde, słodkie landrynki czy 

cukierki toffi, które na długo oblepiają 

nasze zęby, wzmagając szkodliwe działanie 

cukru i kwasów. 

Szczególnie wieczorem należy unikać sytuacji, 

że dziecko kładzie się spać po wypiciu 

słodkiego soku bez umycia zębów 

lub wręcz zasypia z butelką w ustach. To 

przypomina o kolejnej ważnej kwestii, 

jaką jest obserwacja zgryzu. Wady zgryzu 

może prowokować zbyt długie stosowanie 

smoczka lub ssanie kciuka. – Dziecko 

powinno spożywać pokarmy, które 

będzie mogło przeżuwać i rozdrabniać, 

co sprzyja rozwojowi zdrowych i silnych 

zębów. Najlepiej więc odstawić smoczek 

przed ukończeniem drugiego roku życia. 

To sprawi, że ewentualne problemy 

z rozwojem kości szczęki i żuchwy będą 

miały szansę się samoistnie wyrównać. 

Dłuższe stosowanie smoczka lub nawykowe 

ssanie kciuka szkodzi zębom dziecka 

i sprzyja wadom zgryzu, tj. tyłozgryz czy 

tzw. zgryz otwarty. Zgryz dynamicznie 

zmienia się do ok. 13 roku życia, wtedy też 

kości są najbardziej plastyczne – mówi dr 

Stachowicz. 

29

Temat Nasi podopieczni numeru POMOCE ZDROWIE DYDAKTYCZNE 

Szybki ratunek 

• Atak astmy 

Posadź dziecko prosto na krześle, 

zadbaj o dostęp powietrza, uchyl 

okno. Podaj lek lub inhalator 

zapisany przez lekarza. Wezwij 

pogotowie. 


• Wstrząs anafilaktyczny 

Wezwij karetkę i usuń potencjalne 

źródło alergii, jeśli to możliwe. 

Połóż dziecko na plecach lub 

w pozycji najbardziej komfortowej 

i unieś kończyny dolne. Jeśli 

wymiotuje, ułóż je w pozycji 

bocznej ustalonej. 

30

POMOCE DYDAKTYCZNE ZDROWIE Nasi Temat podopieczni numeru 

Maria Piekart 

Alergik 

w placówce 

Na dziecko z uczuleniami czyha wiele zagrożeń. Naszym zadaniem jest stworzyć mu jak 

najlepsze i najbezpieczniejsze warunki do zabawy i nauki. 

Wielu rodziców obawia się 

posłać alergika do żłobka 

lub przedszkola, bo boją się, 

że placówka nie będzie w stanie zapewnić 

mu bezpieczeństwa. Aby tak się nie 

stało, musimy poznać dobrze chorobę, 

jaką jest alergia i wypracować zasady, 

które pozwolą nam uniknąć groźnych 

sytuacji. Cały personel powinien zdawać 

sobie sprawę z niebezpieczeństwa, 

jakim jest niedopilnowanie czy 

zlekceważenie ograniczeń i zasad dotyczących 

małego alergika oraz ich 

konsekwencji. W opracowaniu właściwego 

postępowania muszą nam pomóc 

rodzice małych uczuleniowców. Bardzo 

istotne jest, aby mimo ograniczeń 

placówka funkcjonowała w taki sposób, 

aby dziecko z alergią nie czuło się 

w grupie wyizolowane i wykluczone, 

aby miało takie same warunki do zabawy 

i nauki oraz mogło rozwijać się 

na równi z rówieśnikami. 

Alergie skórne 

Najczęstszą alergią objawiającą się problemami 

skórnymi jest atopowe zapalenie 

skóry. To alergia bardzo dokuczliwa, która 

wpływa nie tylko na wygląd dziecka, 

ale i jego samopoczucie oraz samoocenę. 

Uporczywy świąd, a nawet ból powoduje 

często, że dzieci z AZS są nieśmiałe i niepewne, 

mają problemy z nawiązywaniem 

relacji oraz z nauką, bo trudno jest im się 

skupić. Dlatego ważne jest, by wychowawca 

małego atopika przede wszystkim 

poznał zasady pielęgnacji jego skóry. 

Rodzice powinni dostarczyć do przedszkola 

kosmetyki i preparaty, którymi 

powinniśmy myć i smarować malca, gdy 

dokucza mu świąd. Warto też pamiętać, 

że dziecko z AZS może wiercić się i być 

rozdrażnione z powodu uporczywego 

swędzenia skóry – a my nauczyciele powinniśmy 

to zrozumieć. Powinniśmy też 

zwracać uwagę na detergenty stosowane 

w przedszkolu, gdyż mogą one dodatkowo 

uszkodzić już i tak podrażnioną skórę 

dziecka z AZS. Używanie materiałów 

plastycznych (plastelina, kleje, farby) 

zawsze powinno być prowadzone pod 

nadzorem nauczyciela, który powinien 

w porę zareagować, gdy zauważy nasilenie 

się objawów u dziecka. Niekiedy 

konieczna będzie też rozmowa z innymi 

dziećmi na temat wyglądu skóry małego 

atopika, która nauczy maluchy tolerancji 

i empatii. 

Alergie pokarmowe 

To ten rodzaj alergii, którego nie wolno 

lekceważyć. Czasem zjedzenie nawet 

odrobiny zakazanego produktu, może 

skończyć się wstrząsem anafilaktycznym. 

Dlatego już na początku roku poprośmy 

rodziców o dokładne instrukcje dotyczące 

diety małego alergika. Najlepiej, by 

przynieśli oni do przedszkola zaświadczenie 

lekarskie z wypisanymi produktami, 

na które dziecko jest uczulone. Jeśli 

mamy catering, dokument taki powinien 

trafić do firmy przygotowującej posiłki 

dla dzieci. Aby maluch nie czuł się wykluczony 

ze spożywania smacznych deserów 

czy innych potraw, warto ustalić z rodzicami 

ich zdrowe zamienniki, które bez 

pobaw będziemy mogli podawać alergikowi. 

W sytuacji, gdy w grupie znajduje 

się alergik, konieczna jest rozmowa 

z dziećmi na temat jego dolegliwości, 

by wiedziały, że nie wolno mu podawać 

słodyczy lub innego jedzenia bez zgody 

nauczyciela. 

Ponieważ dzieci z alergią pokarmową 

może być w przedszkolu kilkoro, ważne 

jest, by nie pomylić diet i uważnie pilnować 

jadłospisów. Niezbędne jest zachowanie 

higieny podczas przyrządzania 

śniadań i podwieczorków – do przygotowywania 

dań dla alergików powinniśmy 

używać oddzielnych desek, noży i naczyń, 

by do ich potraw nie przedostały się drobinki 

zakazanych produktów, np. orzechów, 

kakao czy mleka. 

Alergie wziewne 

Częstym objawem alergii wziewnych 

jest astma i duszności. To niebezpieczny 

objaw, dlatego rodzice powinni koniecznie 

poinformować placówkę o zagrożeniu 

taką dolegliwością. Niezbędne jest 

dostarczenie nauczycielom specjalnych 

inhalatorów wraz ze zgodą na podanie 

ich dziecku w przypadku wystąpienia 

duszności (o zasadach podawania leków 

w placówce pisaliśmy w poprzednim 

numerze). Warto też uczulić dzieci, by 

w razie dostrzeżenia niepokojących objawów 

natychmiast poinformowały o tym 

nauczyciela. Mając w grupie małego astmatyka 

powinniśmy zwracać szczególna 

uwagę na detergenty i substancje, którą 

mogą dostać się do dróg oddechowych 

malca. Mycie podłóg, blatów i inne czynności 

związane ze sprzątaniem powinny 

być wykonywane dopiero wtedy, gdy 

w placówce nie będzie już dzieci. 

31

Temat Nasi podopieczni numeru POMOCE WYCHOWANIE DYDAKTYCZNE 

Anna Dubieńska 

Metoda Marii 

Montessori 

Pierwsze przedszkole Montessori powstało w Lublinie w latach 90. ubiegłego wieku, 

po nim zaczęto tworzyć kolejne. Dziś jest ich w naszym kraju kilkaset. 

Każde dziecko jest inne. To 

zdanie słyszeliśmy zapewne 

nie raz. Powtarzała je również 

Maria Montessori, włoski lekarz i pedagog, 

która w pierwszych latach XX 

wieku zaczęła tworzyć swoją metodę 

wychowawczą opartą na tym właśnie 

stwierdzeniu. Zgodnie z nią proponowała, 

by edukacja przebiegała zgodnie 

z indywidualnymi potrzebami i zdolnościami 

każdego dziecka. Chciała zawsze 

dostosowywać tempo nauki i wychowania 

do możliwości dziecka, a nie 

odwrotnie. W tamtych czasach była to 

prawdziwie rewolucyjna metoda. 

Indywidualny rozwój 

Dziś, dzięki licznym badaniom wiemy, że 

Maria Montessori miała racje, uważając, 

że każde dziecko rozwija się we własnym 

tempie, a naszym zadaniem jest to uszanować 

i pokierować nim tak, by wykorzystało 

swoje możliwości i umiejętności jak 

najlepiej. W przedszkolach pracujących 

metodą Montessori stymuluje się naturalną 

chęć poznawania świata każdego 

dziecka. Nie ma tu miejsca na szufladkowanie, 

nie ma norm, określających, co 

powinien umieć 3-latek, a co 4-latek. Indywidualne 

podejście do ucznia, pozwala 

podążać za jego potrzebami i zdolnościami. 

Zwraca się uwagę na wrodzone predyspozycje 

malucha, które są adekwatne 

do jego wieku. Zgodnie z metodą Marii 

Montessori, nauczyciel pracuje indywidualnie 

z każdym maluchem, dzięki 

czemu może go obserwować, a następnie 

dostosować metody nauki tak, aby 

wzmocnić i poprawić to, z czym ma problemy 

oraz wykorzystać i rozwijać jego 

mocne strony. Taka metoda sprawia, że 

dzieci szybko się uczą i doskonalą swoje 

umiejętności zachowując wiarę we własne 

siły, poczucie własnej wartości oraz 

ufność, że dadzą radę zdobywać kolejne 

szczeble wiedzy. 

32

POMOCE WYCHOWANIE DYDAKTYCZNE Nasi Temat podopieczni numeru 


Popularne, bo skuteczne 

Przedszkola i szkoły Montessori cieszą 

się w Polsce dużą popularnością. To, 

co rodzice cenią w nich najbardziej to 

wykorzystywanie naturalnych cech poznawczych 

dzieci w edukacji. Głównym 

przesłaniem pedagogiki Montessori 

jest stawianie na samodzielność dziecka, 

nauczyciel jest jedynie obserwatorem 

i przewodnikiem. Program Marii 

Montessori daje dziecku dużo swobody 

w wyborze tempa i kierunku rozwoju pozwalając 

decydować mu czym i jak długo 

chce się zajmować, ale pod kierownictwem 

nauczyciela, który zawsze ma 

być dostępny, służyć pomocą i wspierać. 

Podczas gdy grupa pracuje samodzielnie, 

nauczyciel podchodzi kolejno do 

każdego dziecka i zajmuje się nim: obserwuje 

jego pracę, pomaga mu, poprawia. 

Na podstawie obserwacji tworzy plan 

rozwoju stworzony dla konkretnego 

dziecka. W miarę postępów, ingerencja 

jest coraz rzadsza. 

Istotnym elementem metody Montessori 

jest brak podziału na grupy wiekowe. 

Przedszkola montessoriańskie wzorują 

się tu na modelu rodziny, gdzie zróżnicowanie 

wiekowe uczy dostosowywania się 

do innych oraz współpracy z młodszym 

czy starszym rodzeństwem. Sprzyja wymianie 

umiejętności i zdobywaniu 

wiedzy od innych. 

Maria Montessori stworzyła 

dla swojej metody 

zestaw pomocy dydaktycznych, 

z których nauczyciele 

korzystają do dziś. Są proste 

i estetyczne, dopasowane do 

każdego wieku dziecka. Metoda 

Montessori jest bowiem 

stosowana w wychowaniu 

dzieci zarówno w żłobkach, jak 

i przedszkolach, szkołach oraz 

gimnazjach. Przedszkole Montessori 

to przedszkole bez zabawek 

„komercyjnych”, zatem 

pomoce te są niezbędne, by 

zająć dziecko i zainteresować 

je. Ważnym elementem pedagogiki 

Montesorii jest 

też podsuwanie dziecku 

zabawek naturalnych, 

wykonywanych przez 

same dzieci z materiałów, 

drewna czy 

papieru. Dziecięca 

wyobraźnia potrafi 

z pudełek po jogurtach 

czy kartonów 

stworzyć 

najwspanialsze 

zabawki. 

Specjalne szkolenia 

Aby założyć przedszkole Montessori nie 

wystarczy przeczytać książkę na temat 

włoskiej pedagog. Metody wychowawczej 

Marii Montessori trzeba się nauczyć. 

W Polsce istnieje kilka ośrodków, 

które prowadzą kursy i szkolenia dla 

przyszłych i obecnych nauczycieli oraz 

wychowawców, zafascynowanych tą metodą 

i chcących ją stosować. Są to m.in. 

Stowarzyszenie Oświatowe Montessori 

(www.montessori.pl), Polski Instytut 

Montessori (www.montessori.info.pl) 

czy Polskie Stowarzyszenie Montessori 

(www.montessori-centrum.pl). Można 

dzięki nim poznać podstawy teorii pedagogicznej 

M. Montessori, koncepcję wychowania 

dziecka oraz odbyć praktyczne 

ćwiczenia dnia codziennego, 

kształcenia 

zmysłów, edukacji 

matematycznej, 

edukacji językowej, 

religijnej 

itd. 


33




Idzie jeż, może 

ciebie pokłuć też 

Dzieci są zafascynowane zwierzętami, zwłaszcza tymi, które są dla nich nieznane. Dlatego 

warto zorganizować w placówce kącik zoologiczny lub zaprosić weterynarza, który 

pokaże maluchom ciekawy świat fauny. 

Zwierzęta i dziecko to dobre 

połączenie. Zdaniem psychologów 

posiadanie psa lub 

chomika uczy malca odpowiedzialności 

i empatii. Dlatego warto, by zwierzaki 

na stałe zagościły w naszej placówce. 

Możliwości jest kilka. Nie każde dziecko 

ma w domu kontakt z psami czy 

kotami. A maluchy żyjące w miastach, 

często w ogóle nie mają pojęcia, jak 

wyglądają kury czy krowy, o których 

słyszą tylko w kontekście pożywienia. 

Aby nasze dzieci nie wyrosły na zoologicznych 

ignorantów, warto zaznajomić 

je ze zwierzętami zarówno tymi, 

mieszkającymi w naszych domach, jak 

i tymi, które mogą spotkać na wsiach 

czy w lasach. To wiedza ogólna, którą 

w stopniu podstawowym powinno 

przyswoić każde dziecko. 

Same zalety 

Kontakt ze zwierzętami uczy naszych 

podopiecznych prawidłowych postaw 

w odniesieniu do żywych stworzeń. Zdaniem 

mgr inż. nauk o zwierzętach oraz 

pedagoga szkolnego Katarzyna Kotkiewicz 

z firmy „Zwierzęta dzieciom”, uczy 

też pokonywać strach przed kontaktem 

ze zwierzęciem. Im młodsze, tym mniej 

się boją i są bardziej ciekawe. 

34


– Jeśli zajęcia są organizowane w odpowiedzialny 

sposób, uwrażliwiają dzieci 

i mogą stać się początkiem pięknej przygody, 

gdyż rozbudzają w maluchach pragnienie 

obcowania z naturą, wyrywają 

ze sztucznych warunków, jakie stwarza 

współczesna cywilizacja – mówi Agnieszka 

Plutowska, która na co dzień również 

organizuje w przedszkolach warsztaty na 

temat zwierząt. 

Warsztaty o zwierzakach 

Doskonałym sposobem na zapoznanie 

dzieci ze zwierzętami są warsztaty, organizowane 

w przedszkolach i żłobkach. 

W internecie znaleźć można wiele firm, 

które prowadzą takie zajęcia. Zajęcia 

prowadzone są przez specjalistów, np. 

zoologów czy weterynarzy, którzy opowiadają 

dzieciom o zwierzętach nie tylko 

tych, które znają, jak psy i koty, ale również 

o tych, z którymi nie mają kontaktu 

– egzotycznymi i domowymi, które dla 

dzieci miejskich są nie mniej „egzotyczne”. 

Takie spotkania edukują i poszerzają 

wiedzę dzieci na temat świata zwierząt 

w sposób łatwy do zapamiętania, bo połączony 

z osobistym doświadczeniem. 

– Przyjeżdżamy z naszymi zwierzątkami 

do szkoły czy przedszkola, mamy ich 

około 60 gatunków. Zajęcia opierają się 

na spotkaniu i zabawie ze zwierzęciem, 

w czasie których staram się przybliżyć 

dzieciom świat danej grupy zwierząt 

– np. gadów – opowiada Katarzyna 

Kotkiewicz. – Informacje przekazujemy 

w formie ciekawostek, nie jest to twarda 

książkowa wiedza. Dodatkowo zapewniamy 

możliwość pogłaskania, dotknięcia 

zwierzaka. Tego nie doświadczą np. 

w ogrodzie zoologicznym, gdzie mogą 

tylko popatrzeć na zwierzęta. 

– Zanim na naszych zajęciach pojawi 

się zwierzę, przygotowujemy dzieci do 

tego niecodziennego spotkania poprzez 

fabułę związaną z tematyką zajęć – opowiada 

Agnieszka Plutowska z Zagrody 

Powroty, która organizuje warsztaty 

dla dzieci. – Podczas naszych warsztatów 

zwierzęta są nie tyle pieszczochami, 

co elementem treści edukacyjnych. 

Na pierwszy plan wysuwamy ich wartość 

użytkową, np. w przypadku zajęć 

z kozą, pokazujemy, że jest ona nie tylko 

psotnicą z bajek, ale zwierzęciem, które 

daje nam mleko, podczas zajęć z owcą 

dzieci przędą wełnę na kołowrotku. 

Tak naprawdę poprzez skupienie się na 

wartości użytkowej zwierząt odwracamy 

nadmierną uwagę dzieci od samego 

zwierzaka, na którego widok rzeczywiści 

zawsze rozbrzmiewa pełne radości 

„woooow”, a często i brawa. 

Zajęcia ze zwierzętami mają ogromne 

walory edukacyjne także dla dzieci niepełnosprawnych. 

Zagroda Powroty, 

organizuje często warsztaty w grupach 

integracyjnych. 

– Dzieciom, do których najbardziej przemawia 

dotyk, pozwalamy na bardziej 

osobisty kontakt ze zwierzęciem – tłumaczy 

Agnieszka Plutowska. – Prowadzimy 

wtedy zajęcia w ograniczonych liczebnie 

grupach, z doświadczenia wiemy, że im 

więcej dzieci, tym trudniej zapanować 

nad emocjami. 

Kącik zoologiczny 

W wielu placówkach spotkać można 

rybki, chomiki, żółwie lub ptaki – papugi 

czy kanarki. Klatki lub akwaria 

znajdują się w salach lub na korytarzach 

w specjalnych „kącikach” zoologicznych. 

Opiekunami zwierzątek, 

czyli osobami, które karmią i zmieniają 

wodę są dzieci, które oczywiście robią 

to pod bacznym okiem wychowawców. 

Przedszkolny żółw czy chomik 

uczy malca, że żywe stworzenie, jakim 

jest każde zwierzę, potrzebuje naszej 

opieki, troski i szacunku. Uczy odpowiedzialności 

i empatii. Posiadanie 

zwierzaka to również nauka o jego 

zwyczajach i upodobaniach – maluchy 

dowiadują się, czym żywi się dane 

zwierzę, jakie warunki są mu niezbędne 

do życia i rozwoju, czego potrzebuje 

do zabawy. Dziecko zajmujące się 

pupilem dowiaduje się też, że trzeba 

być ostrożnym w kontaktach ze zwierzętami, 

które w obronie własnej mogą 

zrobić człowiekowi krzywdę. 

Dziękujemy za wypowiedź www.zagrodapowroty.pl 

i www.zwierzetadzieciom.com.pl 


35


Małgorzata Szcześniak 

Zabawki dla 

maluchów 

Jakie zabawki dawać maluchom na różnych etapach rozwoju, aby nie tylko się czymś 

zajęły i były spokojne, ale żeby się przy tym rozwinęły i czegoś ciekawego nauczyły? 

Podpowiadamy... 

Zabawki powinny być dostosowane 

do wieku naszych podopiecznych. 

Te najmniejsze 

maluchy powinny bawić się czarno- 

-białymi, bo te kolory najsilniej przemawiają 

do małych, niespełna trzymiesięcznych 

dzieci. Potem hitem każdego 

żłobka stają się maty edukacyjne, kolorowe, 

z przyczepionymi zabawkami 

i grzechotkami, które świecą, grają 

i grzechoczą, zachęcając naszych 

milusińskich do wykonywania 

dodatkowych ruchów. 

Świetnie 

sprawdzają się też leporella – harmonijkowe 

książeczki, początkowo z gumy, 

które oswajają dzieci z... książką. To 

na początek... A co podsuwać dzieciakom 

na kolejnych etapach rozwoju? 

Gdy świat jest jeszcze 

czarno-biały 

Niemowlę oczywiście jeszcze się nie 

bawi, ale wielu rodziców kusi, aby dziecku 

na tym etapie rozwoju 

już zapewnić jakieś 

zabawki, a my, jako pedagodzy, powinniśmy 

za tym oczekiwaniem podążać 

(i dlatego warto pokusić się o nabycie 

kilku czarno-białych zabawek na pierwszy 

etap rozwoju naszych milusińskich). 

Niech to będą grzechotki, kocyki, karuzelki 

czy wreszcie pierwsze książeczki. 

Kiedy dziecko już się z nimi oswoi – czas 

przejść do kolejnego etapu – układania 

dziecka na macie. 

Maluch na macie 

Jak wygląda standardowa mata edukacyjna? 

To z reguły kwadratowy, prostokątny 

lub okrągły mały, kolorowy 

dywanik (dla najmłodszych dzieci z elementami 

czarno-białymi). Wszystkie 

maty zawierają elementy, które mają za 

zadanie oddziaływanie na różne zmysły 

naszych podopiecznych – wzrok, 

słuch czy dotyk. Pamiętajmy, że mata 

edukacyjna powinna być na tyle duża, 

aby maluch mógł się na niej swobodnie 

przekręcać czy wykonywać pierwsze 

ruchy. Zabawka ta sprawdza się 

przez cały pierwszy rok życia dziecka. 

Jej głównymi zaletami są: bezpieczeństwo, 

łatwość w rozkładaniu i przenoszeniu, 

pomocność w rozwoju przez 

wiele pierwszych miesięcy życia 

dziecka, które bawi się coraz to 

nowymi elementami maty i z czasem 

dostrzega te detale, których 

nie widziało wcześniej. 

Sortery na dobry start 

Sortery, czyli zabawki przeznaczone 

do sortowania przez malucha 

różnych klocków czy elementów 

przynoszą mnóstwo korzyści naszym 

36 

fot. Fotolia.com



podopiecznym. Jest to zabawka, którą 

możemy starać się zainteresować już 

dwulatka – dziecko w tym wieku chętnie 

podejmie próbę włożenia klocka do 

odpowiedniego otworu. Maluch samodzielnie 

definiuje zasadę, która pozwala 

mu na właściwy dobór elementu. Ale 

pierwsza zasada wspólnego sortowania 

brzmi – nie zmuszaj malucha do takich 

działań i nie denerwuj się, jeżeli sukces 

nie przyjdzie od razu. Pamiętaj, że sortery 

nie uczą tylko rozróżniania kolorów 

i kształtów, ale ich zaletą jest również 

wspomaganie umiejętności manualnych, 

ćwiczenie sprawności i precyzji ruchów 

małych rączek. Zabawa sorterami 

pozwoli maluchowi wkroczyć w kolejny 

etap rozwoju, pozwalający nazywać 

przedmioty i kształty. W twoim żłobku 

są dzieci w różnym wieku? Może uda się 

namówić starsze dzieci do wspólnej zabawy 

z maluchami – rozwiniemy w ten 

sposób ich opiekuńczość i umiejętność 

współpracy z młodszym dzieckiem, nierzadko 

innej płci (co jeszcze bardziej 

zwiększa trudność kontaktu). 

Zabawki grające 

Zabawki grające bywają irytujące, a co 

najgorsze – maluchy, zamiast bawić się 

nimi, bardzo często się ich boją. Dlatego 

zakupując je do naszej placówki, 

powinniśmy najpierw uważnie je sprawdzić 

i przetestować. Warto zrezygnować 

z piszczących samochodzików na rzecz... 

No właśnie! Pokuśmy się lepiej o zakup 

instrumentów muzycznych pomagających 

rozwijać poczucie rytmu, takich jak jantar, 

kastaniety, grzechotki itp. lub o nabycie 

takich zabawek, które imitują prawdziwe 

zwierzątka i wydają dźwięki zbliżone do 

piesków czy kotków. Jest to forma doskonałej 

kompensaty dla tych dzieci, które nie 

mają styczności z żywym pupilem. 

Basen z chińskimi kulkami 

Chińskie kulki to prawdziwe szaleństwo! 

Można w nich nurkować, można się nimi 

obrzucać, można się bawić wspólnie, 

a więc uczyć współzabawy z równolatkiem. 

Warunkiem zakupu do placówki basenu 

z chińskimi kulkami jest duża powierzchni 

żłobka czy przedszkola, ale umieszczając 

tam taką atrakcję, zyskujemy mnóstwo 

bonusów. Nasi podopieczni maja świetną 

zabawę, a my możność zorganizowania nowego 

typu zajęć, co z pewnością spodoba 

się rodzicom naszych malców. 

Czas na laki i misie 

Po okresie zabawek rozwijających manualnie 

przychodzi czas na rozwój emocjonalny 

– wtedy przydadzą się laki i misie. 

Pamiętajmy, dzieci bawią się przez naśladownictwo, 

dlatego chłopcy wybierają 

samochody, dziewczynki natomiast 

częściej – zabawę w dom. Tej ostatniej 

sprzyjają lalki i misie, które mogą z powodzeniem 

udawać dziecko, służyć za 

przytulankę czy przyjaciela-powiernika, 

także dla chłopców. Pamiętajmy, że zainteresowanie 

tego typu zabawką przychodzi 

najczęściej w okolicy trzeciego 

roku życia. 

Na koniec – uważajmy, aby zawsze dobierać 

zabawki odpowiednio do wieku 

wychowanków. Te zbyt skomplikowane 

tylko je zniechęcą i spowodują u nich 

zbędną frustrację. 

38


Z Agnieszką Czekierdą, Dyrektorem Generalnym i Artystycznym Teatru Małego Widza 

rozmawia Małgorzata Szcześniak 

Teatr nie 

zna wieku 

Teatr Małego Widza jest przeznaczony 

dla dzieci od pierwszego roku 

życia. Czy to naprawdę ma sens? 

Przecież takie małe nie zrozumie... 

A jaki sens ma teatr dla dorosłych? 

Czy zawsze musimy go rozumieć? Nie 

wystarczy czuć? Teatr ma przecież wiele 

wymiarów. Jest teatr tańca, teatr przedmiotu, 

teatr performatywny, plastyczny, 

muzyczny… Dlaczego upieramy się, że 

dzieci muszą rozumieć teatr w sposób 

logiczny – tak jak chcą tego dorośli? Dlaczego 

nie mogą go po prostu odbierać 

za pomocą zmysłów i emocji? Co takiego 

ma dorosły człowiek, czego nie ma małe 

dziecko? Dziecko świetnie widzi, świetnie 

słyszy, czuje, odbiera każdy przekaz 

oparty na emocjach, lubi rytm i muzykę, 

lubi też kiedy się do niego mówi. Tak po 

prostu. Bez konieczności rozumienia 

znaczenia słów, bo melodia języka już 

sama w sobie jest interesująca. Poza 

tym, to przecież we wczesnym dzieciństwie 

kreuje się wiele potrzeb. Także tych 

związanych z doświadczaniem piękna! 

A nie boi się Pani, że dziecko wbiegnie 

na scenę, popsuje spektakl? 

Spektakle dla maluchów są bardzo 

kameralne i grane w bliskim kontakcie 

z widownią. Często dzieli nas, aktorów, 

od dzieci zaledwie 2-3 metry. To ważne 

dla tego rodzaju teatru, bo jego sensem 

jest nawiązanie komunikacji z dziećmi 

i taka bezpośrednia relacja ma ogromne 

znaczenie w skupianiu ich uwagi. 

Oczywiście ta bliskość niesie ze sobą 

ryzyko wtargnięcia małego widza na 

scenę, dlatego bardzo ważna jest w tym 

przypadku współpraca z rodzicami, którzy 

zwykle skutecznie udaremniają takie 

próby. Dziecko, które biega po scenie 

w trakcie spektaklu nie nam go psuje, 

ale innym widzom. Ważne żeby rodzice 

rozumieli, że nie tylko oni ze swoją pociechą 

są na widowni. 

Czy jest Pani prekursorką w Polsce? 

Ma Pani naśladowców? 

Teatr Małego Widza powstał w 2011 

roku. Właśnie obchodzi swoje 5. urodziny. 

Zanim zaczęliśmy swoją przygodę 

z teatrem dla zupełnie małych dzieci 

w Polsce powstało już kilka tego rodzaju 

spektakli głównie za sprawą poznańskiego 

Centrum Sztuki Dziecka i Teatru 

Atofri. W Warszawie można było obejrzeć 

wyłącznie jeden spektakl w Teatrze 

Lalka skierowany do dzieci od 2 lat. Natomiast 

Teatr Małego Widza był i nadal 

jest jedynym stacjonarnym i repertuarowym 

teatrem w Polsce skoncentrowanym 

wyłącznie na realizacji spektakli dla 

dzieci od 1. roku życia. Nie to jest jednak 

istotne kto był pierwszy czy drugi. Sukces 

ma zwykle wielu ojców. Ważne jest to jak 

działania danej organizacji przyczyniają 

się do promowania idei dostępności teatru 

dla bardzo małych dzieci i włączania 

ich do uczestnictwa w kulturze. Kiedy 

zaczynaliśmy 5 lat temu graliśmy kilka 

spektakli miesięcznie, w minionym, 2015 

roku, zagraliśmy ponad 600 spektakli, 

które obejrzało blisko 40 tysięcy widzów. 

Prowadzimy kilka bardzo ważnych społecznie 

projektów. W ramach projektu 

„TMW w terenie” gramy nasze spektakle 

i koncerty we wszystkich publicznych 

żłobkach w Warszawie. W ramach 

projektu „Nie wykluczam” gramy nasze 

spektakle dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością, 

także intelektualną. 

Prowadzimy warsztaty dla nauczycieli, 

wspieramy ich w procesie tworzenia 

spektakli i warsztatów z dziećmi. W 2015 

roku zorganizowaliśmy ogromny, trwający 

niemalże cały rok Międzynarodowy 

Festiwal Teatru dla NAJmłodszych TAKE 

PART in ART. W ramach festiwalu odbyło 

się ponad 100 wydarzeń, w których 

40


uczestniczyło blisko 6 tysięcy widzów, 

gościliśmy 38 artystów z wielu krajów, 

min.: z Włoch, Hiszpanii, Niemiec, Austrii, 

Holandii… Warszawska publiczność 

była zachwycona spektaklami, które 

sprowadziliśmy do Polski. Myślę więc, że 

inspirujemy. I o to nam przede wszystkim 

chodzi. Niezmiernie cieszy mnie fakt, 

że coraz więcej twórców podejmuje się 

zadania tworzenia teatru dla zupełnie 

małych dzieci. W ostatnim czasie 

powstało w Polsce całkiem sporo takich 

spektakli. Nagle wszyscy chcą robić teatr 

dla rocznych dzieci. Wydaje się więc, że 

to dobry moment, aby przyjrzeć się bliżej 

tej twórczości, zacząć zadawać pytania 

o jakość, wartość, merytoryczne przygotowanie, 

po to aby pomoc rozwijać się 

temu nurtowi w najlepszym możliwym 

kierunku. 

Jak teatr został odebrany przez rodziców 

i opiekunów? Czy ich podejście 

nie jest sceptyczne? 

Dziś już nie ma o tym mowy. Dziś nie 

musimy nikogo przekonywać, że już nawet 

roczne dziecko może zacząć swoją 

przygodę z teatrem. Ale rzeczywiście na 

początku naszej działalności pojawiały 

się głosy, że to jakaś fanaberia, że takie 

bobasy są za małe, żeby cokolwiek 

zrozumieć, że nie będą w stanie usiedzieć 

na widowni, a nawet pojawiały się 

dosadniejsze głosy, że to kolejny sposób 

na wyciąganie od rodziców pieniędzy. 

Liczyłam się z tym, kiedy otwieraliśmy 

Teatr Małego Widza. Wiedziałam, że nie 

będzie łatwo i co więcej – to wszystko 

było dla mnie zrozumiałe, bo trudno 

sobie wyobrazić taki spektakl, trudno 

o nim opowiedzieć, trzeba to zjawisko 

zobaczyć na własne oczy. Sama podchodziłam 

do tematu sceptycznie dopóki nie 

pojechałam do Włoch i nie obejrzałam 

pierwszego w swoim życiu spektaklu 

z dwudziestką maluchów na widowni, 

które z emocji zapominały oddychać. 

Niewiele trzeba, żeby zmienić zdanie. 

Wystarczy przyjść na spektakl, spojrzeć 

na dzieci i wie się wszystko. 

Operuje Pani światłem, cieniem, kolorem, 

dźwiękiem. Jak wynika z Pani 

doświadczeń, na co najbardziej 

wrażliwy jest taki maluch? 

Na wszystko, co sensoryczne. Na 

wszystko, czego można doświadczać 

i dotykać za pomocą zmysłów. Stąd 

teatr inicjacyjny jest bardzo plastyczny, 

pełen pięknych obrazów, muzyki, 

światła, nastroju, ruchu i tańca. Natomiast 

tematów na spektakle nie trzeba 

daleko szukać, wystarczy rozejrzeć się 

dookoła, bo ukryte są w codzienności, 

która dla rocznych czy dwuletnich dzieci 

jest przedmiotem absolutnej fascynacji. 

Kolory, woda, piasek… to w nich 

zamknięta jest magia. Małym dzieciom 

nie jest w spektaklu potrzebna skomplikowana 

fabuła, powiedziałabym, że ona 

wręcz przeszkadza, bo to, co się dzieje 

na scenie musi być proste do interpretacji. 

To nie lada wyzwanie reżyserskie 

i aktorskie. Trzeba naprawdę ogromnej 

samodyscypliny, żeby nie komplikować 

przekazu, umieć rezygnować z nadmiaru 

pomysłów, ograniczać działania do tych 

najpotrzebniejszych, aby potem na tym 

minimalizmie budować wielkie emocje 

i utrzymywać napięcie. Tutaj najważniejszy 

jest rytm. Dzieci wspaniale reagują 

na zabawę opartą na wielokrotnej zmianie 

tempa i pauzach. Jednostajne tempo 

oznacza utratę uwagi małego widza, 

a ten lubi być nieustannie zaskakiwany. 

No i oczywiście dzieci uwielbiają muzykę 

i zabawę z dźwiękiem. 

Jako aktorka ogranicza się Pani 

głównie do mimiki, gestu. Czyli to 

taki teatr bez słowa? 

Zagrałam w swoim życiu wiele spektakli 

tylko i wyłącznie opartych na słowie, 

mam wielki szacunek do tekstu na 

scenie, lubię bawić się jego interpretacją, 

ale uwielbiam też wyzwania. Dlatego 

41


postanowiłam sobie utrudnić zadanie 

i zobaczyć co się stanie, kiedy jedynym 

narzędziem aktorskim do wyrażania 

emocji i intencji będzie moje ciało. I absolutnie 

nie mam tu na myśli pantomimy. 

Nie lubię pantomimy. Chodziło mi 

po prostu o ciało, ciało jako instrument, 

jako medium w komunikacji. Poza 

tym od jakiegoś czasu fascynuje mnie 

teatr przedmiotu. Lubię przyglądać się 

temu, jakie przedmiot może opowiadać 

historie. To wspaniała przestrzeń 

dla wyobraźni. Dzisiaj, w teatrze, chcę 

zostawiać dzieciom tej przestrzeni jak 

najwięcej. 

Po spektaklu aktorzy proponują 

dzieciom zabawę na scenie. Sama 

widziałam, dla dzieci bywa to jeszcze 

ciekawsze niż sam spektakl. 

Rzeczywiście wszystkie nasze spektakle 

składają się z dwóch części. Dla mnie 

równorzędnie ważnych. Pod koniec 

spektaklu oddajemy scenę dzieciom. Dokonuje 

się to w bardzo płynny i przemyślany 

sposób, tak jakby spektakl nie miał 

końca, ale toczył się dalej z dziećmi w roli 

głównej. One teraz mają szansę przyglądać 

się przedmiotom, badać je i eksperymentować. 

Wymyślać swoje historie 

i budować swoje teatralne światy. Spektakle 

zagraniczne są pozbawione tego 

komponentu lub w ogóle nie kładzie się 

na ten element nacisku. Jest to pewien 

standard, który w tak rozbudowanej 

formie Teatr Małego Widza wprowadził 

do nurtu teatru inicjacyjnego, standard, 

który obecnie w Polsce znajduje wielu 

naśladowców. Bardzo mnie cieszy ten 

fakt, pod warunkiem, że się wie po co 

się to robi. Dla mnie ta część jest bardzo 

ważna ponieważ pozwala dzieciom 

uwolnić nagromadzone podczas oglądania 

spektaklu emocje. Często są one 

ogromne i warto je gdzieś skanalizować. 

Przecież my – dorośli wychodząc z kina 

lub z teatru, po obejrzeniu czegoś, co 

zrobiło na nas wielkie wrażenie nierzadko 

mamy potrzebę, żeby to odreagować, 

czasem z kimś przegadać. Podobną potrzebę 

mają dzieci, tylko one nie mogą 

tego przegadać, bo na przykład nie 

potrafią gadać, albo nie mają jeszcze takiego 

zasobu słów, żeby wyrazić wszystkie 

swoje emocje, a też nie potrafią ich 

jeszcze nazwać. Ta „zabawa” na scenie 

ma dla mnie dużo głębszy wymiar. Dlatego 

w tej części, jako aktorzy usuwamy 

się w cień, choć pozostajemy na scenie 

do dyspozycji dzieci. Nie chcemy nikogo 

animować, nie chcemy mówić, co robić. 

Naszym zadaniem jest po prostu być. 

Dzieci same do nas przychodzą i na różne 

sposoby dzielą się swoimi emocjami. 

Nie narzucamy się im. 

Organizuje Pani też koncerty. Jak 

wpływają one na rozwój takich 

malców? 

Dzieci uwielbiają muzykę i w niezwykły 

sposób na nią reagują, szczególnie 

jeśli grana jest na żywo. Niektóre jak 

zaczarowane wpatrują się w instrumenty, 

inne tańczą, klaszczą w ręce i wydają 

spontaniczne okrzyki. Wystarczy poobserwować 

dzieci w kontakcie z muzyką 

i widać jak wiele radości ona im sprawia, 

a przede wszystkim jak otwiera, rozwija 

wyobraźnię, wrażliwość zmysłową 

i emocjonalną. 

Dlatego często wykorzystujemy muzykę 

graną na żywo w naszych spektaklach, 

ale też uwielbiamy tworzyć koncerty, bo 

dają one dzieciom możliwość swobodnej 

i niczym nieskrępowanej ekspresji. 

Zespół artystyczny Teatru Małego Widza 

współtworzy 5 profesjonalnych muzyków, 

wyjątkowych multiinstrumentalistów, 

którzy komponują, piszą teksty, 

świetnie improwizują, a co najważniejsze 

łączy nas wspólna misja. Nie ma 

w nas zgody na serwowanie dzieciom 

infantylnych piosenek, na skoczną 

nutę z syntezatora, śpiewanych przez 

dorosłych udających dzieci. Dla nas 

dzieci są takim samym odbiorcą muzyki 

jak dorośli. Po co ją dzielić na taką dla 

dzieci i taką dla dorosłych. Muzyka jest 

albo dobra, albo zła. I tyle, lub aż tyle. 

Dlatego na naszych koncertach wszyscy 

doskonale się bawią, zarówno dzieci, jak 

i rodzice, ponieważ przygotowujemy je 

dbając wyłącznie o jakość. Podróżujemy 

przez różne style muzyczne. Gramy jazz, 

pop, reggae, muzykę etniczną, rozrywkową, 

afrykańską. Używamy przedziwnych 

instrumentów, bawimy się tempem, rytmem 

i klimatem. Mamy z tego ogromną 

42


radość, bo energia na tych koncertach 

jest kosmiczna. Bawią się wszyscy, 

i duzi, i mali – tańczą, śpiewają, grają 

na instrumentach, które im rozdajemy, 

klaszczą i się wygłupiają. A jak się dobrze 

rozejrzeć wśród rodziców, to można się 

natknąć na znanych muzyków, jak choćby 

Andrzej Smolik czy Piotr Rubik, którzy 

zupełnie prywatnie przychodzą do nas 

ze swoimi dziećmi. 

Czy dopuszcza Pani wizytę grup zorganizowanych, 

np. grupy ze żłobka 

czy przedszkola? 

Teatr Małego Widza żyje nie tylko 

w weekendy. Gramy 7 dni w tygodniu, 

codziennie odwiedzają nas grupy ze 

żłobków i przedszkoli, bardzo często to 

my jeździmy do nich, choć uważam, że 

większą wartość ma dla dzieci wyprawa 

do teatru, bo wiąże się też z wieloma dodatkowymi 

doświadczeniami i przeżyciami. 

Nawet nie zdajemy sobie sprawy 

jaką frajdę sprawia dzieciom już sama 

jazda autobusem. One zawsze z wypiekami 

na twarzy mi o tym opowiadają. 

Z czym wychodzi maluch z Pani 

przedstawienia? Innymi słowy, jakie 

odnosi korzyści? 

Wczesne dzieciństwo to czas poznawania, 

doświadczania, eksperymentowania 

i „dotykania świata”, 

odkrywania i wyjaśniania różnych 

zjawisk, naśladowania i dzielenia się 

emocjami. Ideą Teatru Małego Widza 

jest wspieranie dzieci w tym procesie. 

Teatr to idealne miejsce do rozwijania 

dziecięcej wrażliwości i wyobraźni, ale 

też wyjątkowa okazja do rozwijania 

umiejętności poznawczych, do samodzielnego 

myślenia, analizowania, 

ćwiczenia koncentracji. Nie do przecenienia 

jest również wartość społeczna 

wizyty w teatrze. Oczekiwanie na 

spektakl, potem wspólne zasiadanie 

z równolatkami na widowni, obserwowanie 

ich zachowań, interakcje 

z nimi po spektaklu podczas wspólnej 

zabawy, interakcje z aktorami i innymi 

dorosłymi, to wszystko wspiera proces 

socjalizacji, a także uczy radzenia 

sobie z nowością. 

Ważne jest, aby odbywało się to w przyjaznych 

warunkach, w bezpieczny 

sposób, u boku z kimś kto przytuli kiedy 

trzeba, kto odpowie na pytania, kto 

zachęci do ekspresji, ale też złagodzi 

emocje, gdy są zbyt silne. Świetnie 

sprawdzają się w tej roli nie tylko rodzice, 

ale i dziadkowie, a także opiekunowie ze 

żłobka, czy przedszkola. 

Poszanowanie prawa małych dzieci 

do uczestnictwa w kulturze, kreowanie 

w nich potrzeby doświadczania piękna 

ma ogromny wpływ na harmonijny rozwój 

dziecięcej wrażliwości, inteligencji 

emocjonalnej i kompetencji społecznych. 

Czy dzieci lubią wracać do Teatru 

Małego Widza? 

Wracać? One nie chcą z niego wyjść 

(śmiech). Mamy ogromną rzeszę małych 

i dużych fanów. Często przychodzą po 

kilka razy na ten sam spektakl. Od rodziców 

dowiadujemy się, że dzieci w domu 

nas naśladują, każą sobie puszczać 

w nieskończoność trailery z naszych 

spektakli lub fragmenty, które udało 

się zarejestrować rodzicom. Czasem 

tak ukochają sobie jeden spektakl, że 

nie chcą przyjść na inny, mimo usilnych 

próśb rodziców. Pamiętam chłopca, 

który zakochał się w spektaklu „Rozplatanie 

tęczy”. Był na nim z 10 razy i kiedy 

rodzicom udało się go przekonać, żeby 

obejrzeli inny spektakl, to i tak siedział na 

nim ściskając w rękach ulotkę z „Rozplatania 

tęczy”. Zdecydowanie lubią wracać 

i my uwielbiamy, kiedy wracają. 

43


Magdalena Bodzoń, psycholog 

ADHD – moda 

czy choroba? 

Od lat nieprzerwanie trwa dyskusja, czy ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej 

z deficytem uwagi) jest rzeczywiście chorobą. 

W 

spór zaangażowanych jest 

mnóstwo środowisk: rodzice, 

nauczyciele, psycholodzy 

i psychiatrzy, lekarze pediatrzy, 

farmakolodzy. Dyskusja jest istotna, 

gdyż szacuje się, że ADHD może być 

dotkniętych aż 10% populacji. Dzieci, 

u których stwierdza się ADHD są 

poddawane psychoterapii, a nierzadko 

także farmakoterapii. Niewątpliwie 

problem istnieje. Mierzą się z nim 

na co dzień nauczyciele w szkołach 

i przedszkolach, rodzice a także same 

dzieci. Jednak warto rozważyć, czy 

w ogóle i jeśli tak, to w jakim stopniu 

jest to problem choroby. 

Jak rozpoznać ADHD? 

Jako pierwszy ADHD opisał i stworzył 

naukowe podstawy Leon Eisenberg 

amerykański psychiatra. W ostatnim 

swoim wywiadzie Eisenberg zwrócił 

uwagę na to, że liczba diagnoz ADHD 

lawinowo rośnie i że genetyczne podłoże 

ADHD jest mocno przeceniane. 

„Zamiast tego psychiatrzy dziecięcy powinni 

znacznie bardziej gruntownie rozpoznawać 

powody psychospołeczne […]. 

Czy mają miejsce walki z rodzicami, czy 

matka i ojciec żyją razem, czy istnieją problemy 

w rodzinie? Te pytania są istotne, 

ale pochłaniają dużo czasu […]. „Pigułkę 

natomiast przepisuje się bardzo szybko”. 

To zdanie wydaje się być kluczem do 

przypatrywania się zjawisku ADHD 

w dzisiejszym świecie. 

Zdiagnozowanie ADHD ponad wszelką 

wątpliwość jest procesem niezwykle 

trudnym, długotrwałym, angażującym 

specjalistów z różnych dziedzin. Zawsze 

na początku należy wykluczyć podłoże 

somatyczne zachowania. Mogą to być 


44


takie choroby jak: nadczynność tarczycy, 

padaczka, astma, choroby pasożytnicze, 

choroby organiczne CUN. Mogą 

być także wynikiem głębszych zaburzeń 

psychicznych, np.: autyzmu, zaburzeń 

zachowania, manii depresyjnej. Dopiero 

po wykluczeniu w/w przyczyn podchodzi 

się do obserwacji dziecka w kierunku 

ADHD. Aby mogła być postawiona 

diagnoza muszą być spełnione następujące 

kryteria: 

1. Dziecko ujawnia co najmniej 6 objawów 

związanych z zaburzeniami 

uwagi i co najmniej 6 objawów 

związanych z nadpobudliwością. 

2. Objawy te utrzymują się dłużej niż 

6 miesięcy. 

3. Objawy występują w kilku formach 

aktywności dziecka oraz co 

najmniej w 2 różnych miejscach 

(nie tylko w szkole, ale i w domu). 

ADHD poznajemy po tym, że 

dziecko ma ogromne problemy 

w domu, w szkole i w grupie rówieśniczej, 

albo co najmniej w dwóch 

spośród tych 3 miejsc, np. 3-latek 

przebywa głównie w domu 

dlatego ADHD można rozpoznać 

u dzieci powyżej 6 r.ż. 

4. Objawy ADHD występują 

nie tylko przez cały 

dzień, ale także w nocy 

(dziecko ma problem 

z zasypianiem). 

5. Objawy te występowały 

przed 7. rokiem życia i utrzymują 

się do chwili obecnej. 

Jak sobie radzić? 

Zapracowani, pędzący rodzice, którzy 

zasypywani są poradami co to znaczy 

być „doskonałym” rodzicem, bezstresowe 

wychowanie, kultura w której 

wszystko wolno, prawo, które często 

wiąże ręce nauczycielom, to wszystko 

sprawia, że dzieciom trudno odnaleźć 

się w otaczającej rzeczywistości. Brak 

ram, jasnych zasad, które dla dzieci 

są buforem bezpieczeństwa. Do tego 

dochodzi ogromy biznes jaki zbijają na 

ADHD firmy farmaceutyczne. Biorąc 

pod uwagę wszystkie te aspekty, a także 

to jak trudno jest zdiagnozować 

ADHD niejednokrotnie diagnoza jest 

nadużywana. 

Niemniej jednak, pomijając rozważania 

teoretyczne nad ADHD, nauczyciele 

i rodzice na co dzień mierzą 

się z problemami jakie stwarzają dzieci, 

które są impulsywne, nie potrafiące dostosować 

się do panujących reguł, są 

agresywne, nie potrafią się skupić. Warto 

wprowadzić w życie malucha 

bardzo dużo spokojnej 

stanowczości, jasnych 

reguł, konsekwencji. 

Dzieci nadpobudliwe 

nie radzą 

sobie z chaosem. 

Maluchy 

potrzebują dużej 

dawki akceptacji 

– nie 

odbiegają 

w tym względzie 

od swoich 

rówieśników, 

jednak ze względu na swoje dysfunkcje, 

często spotykają się z krytyką, ignorowaniem, 

co tylko pogłębia problem. Ważne 

aby dziecko wiedziało, że jest akceptowane 

i doceniane, mając jednocześnie 

świadomość, że w przedszkolu 

obowiązują pewne zasady, do 

których trzeba się dostosować. 

Chcąc przeprowadzić 

jakieś zajęcia warto 

podzielić dziecku 

zadania na mniejsze 

części co umożliwia 

maluchowi zrealizowanie 

postawionego 

mu celu. W pracy 

z dzieckiem z nadpobudliwością 

i impulsywnością 

warto 

skupić się na jego mocnych 

stronach. Sprawia 

to, że zarówno grupa 

jak i sam zainteresowany 

może zobaczyć 

dziecko 

przez inny 

pryzmat niż 


„ten, który 

zawsze przeszkadza”. 

Bez względu 

na podłoże 

problemów 

z jakimi 

boryka się 

dziecko 

tym, czego 

najbardziej potrzebuje 

impulsywny 

przedszkolak, jest 

wyjście naprzeciw 

jego potrzebom. 

Spokój, konsekwencja 

i jasne 

granice wydają 

się kluczem 

do poradzenia 

sobie z tą 

trudną sytuacją. 

45


Kinga Szymańska 

Nielubiane 

leżakowanie 

Leżakowanie ma zapewnić dzieciom relaks, chwilę oddechu w natłoku zdarzeń. Spora 

grupa przedszkolaków lubi tę formę odpoczynku, są jednak maluchy, które bronią się 

przed leżakowaniem. Co robić, aby je polubiły? 

Specjaliści zgodnie uważają, 

że układ nerwowy dwu-, trzyletniego 

dziecka nie jest na tyle 

dojrzały, by dobrze funkcjonować 

przez kilkanaście godzin. Maluszek, 

który wstaje około godziny 7.00 rano 

i kładzie się przed 21.00, jest aktywny 

aż 14 godzin. W tym czasie jego 

mózg pobiera i przetwarza ogromną 

ilość bodźców i informacji. Zabawa 

z rówieśnikami, aktywność fizyczna, 

emocje związane z tworzeniem relacji 

z innymi dziećmi, do tego hałas 

– wszystko to powoduje zmęczenie. 

A zmęczony przedszkolak nie potrafi 

z radością bawić się czy z fascynacją 

poznawać świat. W efekcie zaczyna 

odczuwać rozdrażnienie, złość, często 

płacze. Krótki odpoczynek na leżaku 

czy materacu staje się najlepszym rozwiązaniem. 

Z pewnością jest wskazaniem 

w przypadku dzieci, u których 

stwierdzono wzmożoną pobudliwość 

psychoruchową. 


46



Leżakowanie tak, 

spanie niekoniecznie 

Zmuszanie dzieci do zasypiania podczas 

leżakowania jest błędem. Maluszki, które 

jeszcze nie zaaklimatyzowały się w przedszkolu, 

mogą czuć niepokój przez zaśnięciem. 

Będą odczuwały lęk przez trwałym 

rozstaniem z rodzicami (dzieci często 

myślą, że jak zasną, to już po nie nikt nie 

przyjdzie). Zwykle po upływie pierwszych 

tygodni i przyzwyczajeniu się do 

stałego rozkładu dnia dzieci nie bronią 

się przed leżakowaniem, ale z pewnością 

trzeba je wesprzeć i szukać skutecznych 

rozwiązań w okresie adaptacyjnym. 

W grupie mogą też być dzieci, które nie 

będą chciały odpoczywać z innych powodów, 

np. przyprowadzane do przedszkola 

po śniadaniu w porze leżakowania nie 

odczuwają zmęczenia. Biorąc pod uwagę 

różne sytuacje podopiecznych, warto 

tak zorganizować odpoczynek, by nie był 

dla nikogo karą. Zmuszanie do zasypiania 

(obowiązkowego zamykania oczu) 

i nadmierne wydłużanie czasu leżakowania 

(nawet do dwóch godzin) to najczęstsze 

niezadowolenia przedszkolaków i ich 

rodziców. Takie praktyki w efekcie mogą 

spowodować ogólną niechęć dziecka do 

przedszkola. 

Leżakowanie inaczej 

Warto zatem szukać form, które będą 

zachęcały dzieci do odpoczynku. Pomysłów 

jest wiele. 

Kilkulatki potrzebują powtarzalnych 

czynności, dlatego dobrze jest wypracować 

odpowiednie rytuały ułatwiające 

grupie wyciszenie się, np. napicie się 

wody, pójście do toalety, zmiana oświetlenia 

na delikatne (np. zasłonięcie rolet), 

przemawianie do dzieci szeptem. 

• Dzieci mogą leżeć na materacach lub 

leżaczkach, przykryte lekkim kocykiem 

– konieczność przebierania się w piżamki 

wzbudza w najmłodszych opór 

przed położeniem się, bowiem piżama 

kojarzy się z nocą (w tym przypadku 

nocą spędzaną bez mamy). 

• Warto włączyć dzieciom muzykę relaksacyjną 

– zmęczonym maluchom ułatwi 

zasypianie, tym, które nie mają ochoty 

na sen, pozwoli się wyciszyć. 

• Można przeprowadzić zabawę relaksacyjną. 

Dzieci kładą się na plecach, przez 

nos robią wdech, wypuszczają powietrze 

ustami, następnie „kładą spać” kolejne 

części ciała. Kiedy już się wyciszą, 

wychowawca snuje opowieść, która 

pomaga przenieść się w świat fantazji 

– dzieci wyobrażają sobie, że zmieniają 

się w chmurki, gwiazdki, motylki. 

• W atmosferze wyciszenia dzieciom 

można poczytać bajeczki na dobranoc 

(np. „Bajki – zasypianki”, „Poczytaj mi 

mamo”, „Bajki terapeutyczne”). 

• Usypianie przy dźwiękach kołysanek 

śpiewanych przez wychowawcę lub 

odsłuchiwanych z dowolnego nośnika 

też może być dobrym rozwiązaniem. 

• Odtworzenie słuchowiska z ciekawą 

muzyką i wciągającą treścią może okazać 

się świetnym sposobem na maluchy, 

którym się nudzi w czasie leżenia. 

Godne polecenia są „Bajki-Grajki”. 

• Warto przygotować ciche zajęcia dla dzieci, 

które wcześniej zakończą odpoczynek. 

Można je zachęcić do układania puzzli, rysowania, 

kolorowania, lepienia z plasteliny 

lub do innych czynności manualnych (np. 

nawlekania na sznurek korali). 

47



Maciej Wójcik 

Na sportowo 

Ostatnimi czasy łatwo można zauważyć zmiany w zachowaniu dzieci w wieku 

przedszkolnym. Są one mniej aktywne, nie odczuwają takiej potrzeby ruchu fizycznego 

jaką odczuwały kiedyś. Coraz częściej mają problemy z otyłością. Co jest tego przyczyną? 

Wiek przedszkolny to wiek, 

w którym organizm dziecka 

przechodzi bardzo dużo 

zmian. Jedną z nich jest duży rozwój 

ruchowy, dzieci łatwo uczą się i szybko 

„podłapują” zachowania, które są naturalne 

i niezbędne do poprawnego działania 

organizmu. Oznacza to, że chętniej 

się ruszają, biegają, są bardziej 

aktywne. Kształtują nawyki, wspomagające 

ich rozwój. A w każdym razie tak 

powinno być. W dzisiejszych czasach 

jednak dzieci mają dużo innych rzeczy, 

które odciągają ich od fizycznych zajęć 

i ruchowych zabaw. Mowa oczywiście 

o nowinkach technicznych, do których 

dostęp mają coraz to młodsze dzieci. 

Tablety czy telefony rodziców są coraz 

częściej rozwiązaniem gdy dziecko się 

nudzi, a zmęczony rodzic nie ma czasu 

czy siły na zabawę. Dlatego tak ważne 

48


jest, żeby tego ruchu dzieciom mimo 

wszystko dostarczyć. Naprzeciw muszą 

wyjść przedszkola. To one muszą 

zaszczepić w umysłach dzieci miłość 

do sportu i ruchu, ponieważ to właśnie 

rozwój fizyczny pozwala na poznanie lepiej 

swojego ciała, swoich możliwości. 

W tak młodym wieku najłatwiej rozwinąć 

gibkość, skoczność itp. Dlatego nie 

należy tego czasu zmarnować i powinno 

się w programach przedszkoli uwzględniać 

także i ten typ zajęć. 

Rozgrzewka 

Jak więc powinny one wyglądać? Każde 

zajęcia ruchowe, powinna rozpoczynać 

rozgrzewka, polegająca na rozgrzaniu 

stawów i rozciągnięciu się. Często można 

poświęcić na nią trochę więcej czasu, 

ponieważ oprócz tego, że dzięki niej łatwiej 

uniknąć niechcianych kontuzji, to 

rozciąga ona naszego malucha i rozwija 

jego gibkość. Nie należy jednak sprowadzać 

całego bloku zajęć do rozciągania 

się. Zajęcia takie muszą być różnorodne, 

nie mogą znudzić dzieci. Powinny zawierać 

przemienność form, a także łączyć ze 

sobą różne typy ruchu, a co za tym ostatni 

idzie – wskazane byłoby włączenie 

w te zajęcia na przykład muzyki. Muzyka 

to element, który ma dodatkowy wpływ 

na rozwój dziecka. W wieku przedszkolnym 

można bowiem zauważyć, zwłaszcza 

u chłopców pewną niechęć do tańca, 

który nie wiedzieć czemu utożsamiają 

z czymś dziewczęcym. Niechętnie chodzą 

oni na „tańce”. Dlatego przyzwyczajenie 

się do tego typu zajęć jest czymś 

więcej niż wspomaganiem rozwoju fizycznego 

dziecka. Oddziałuje również, 

a może przede wszystkim na psychikę 

dziecka, które podczas zajęć tanecznych 

w towarzystwie kolegów z grupy ośmiela 

się i otwiera, przezwycięża nieśmiałość. 

Gry i zabawy 

Jak już powiedzieliśmy nie oznacza to, 

że należy się ograniczać do jednej formy 

zajęć ruchowych tylko dlatego, że 

rozwija wiele aspektów funkcjonowania 

organizmu dziecka. Równie wartościowe, 

a tym samym czyniące zajęcia różnorodnymi 

będą zabawy w „murarza” 

(w którym dzieci przebiegają z jednej 

strony sali na drugą, a tytułowy murarz 

stojący w połowie drogi próbuje je łapać 

i dołączać to swojego muru, utrudniającego 

zadanie pozostałym graczom) czy 

klasycznego „berka” i „ciuciubabkę”. 

Sprawę bardzo ułatwia ładna pogoda, 

która sprzyja wyprawom do przedszkolnego 

ogródka, gdzie dzieci nie mają 

problemu ze znalezieniem sobie zajęcia. 

Chłopcy rzucają się momentalnie do gry 

w piłkę nożną czy zbijaka itp i nawet niewielka 

przestrzeń jest w stanie zapewnić 

całej grupie świetną zabawę. Ruch na 

świeżym powietrzu jest bardzo dobry dla 

naszych pociech i również nie powinno 

się o nim zapominać, a wręcz przeciwnie 

korzystać z przedszkolnego ogródka tak 

często jak tylko się da. Warto pamiętać, 

że mamy wiele zabawek i przyrządów, 

które wspomagają koordynację ruchową 

dziecka i warto za nimi się rozejrzeć 

i zaopatrzyć naszą placówkę. Rozwój naszych 

podopiecznych jest bardzo ważny, 

dlatego nie pomijajmy żadnych aspektów 

ich rozwoju. Powinniśmy dbać o to, żeby 

ćwiczyły one równowagę, koordynację, 

celność płynność ruchów, kondycję, gibkość, 

skoczność itp. Trzeba o to zadbać, 

bo to właśnie na przedszkolach spoczywa 

odpowiedzialność, za rozwój podopiecznych. 


49

Temat Nasi podopieczni numeru POMOCE RODZICE DYDAKTYCZNE 

Maciej Wójcik 

Noc piżamowca 

W życiu każdego malucha, istnieje dużo przełomowych momentów. Gdy nauczy się 

jeździć na rowerze, wiązać buty, gdy pierwszy raz pójdzie do przedszkola oraz... gdy 

pierwszy raz spędzi noc poza domem. 

T 

o jedno z ciekawszych i ważniejszych 

wydarzeń w życiu 

dziecka. Odrywa się podczas 

niego od rodziców na dobre i choć 

jest to tylko kilka godzin, to powinno 

je przeżyć odpowiednio. Dlaczego 

więc nie zrobić tego w przedszkolu? 

Noce piżamowca, zielone noce – są 

to coraz powszechniejsze formy zajęć 

przedszkolnych. Potrzeba na nie jednak 

przygotować zarówno dzieci, jak i ich 

rodziców, ponieważ zarówno u jednych, 

jak i u drugich budzą one nie lada obawy. 

Zaczynając od początku, dla tych co nigdy 

styczności z tego typu wydarzeniami 

nie mieli. Czym jest taka noc piżamowca 

i jak przebiega? Cała zabawa to oczywiście 

nocowanie w przedszkolu. Dotyczy 

ona głównie starszych grup wiekowych 

i towarzyszy, jakimś innym ważnym 

zdarzeniom jakim jest np. końcówka 

ostatniego roku w przedszkolu. Stanowi 

ona wtedy rodzaj pożegnania z okresem 

przedszkolnym, po którym dni w przedszkolu 

stają się policzone, a szkolna 

rzeczywistość zbliża się wielkimi krokami. 

Dzieci przychodzą do przedszkoli 

z wyjątkowym ekwipunkiem. Uzbrojeni 

w śpiwór, ulubioną poduszkę i przytulankę 

i ruszają w nieznane. Co zrobić, żeby 

„nieznane” przerodziło się w największą 

przygodę w życiu tych maluchów? 

Przekonać 

niezdecydowanych 

Na samym początku należy przekonać 

do całej zabawy osoby, które wbrew 

pozorom, mogą być nią zaniepokojone 

bardziej niż sami zainteresowani. Mowa 

oczywiście o rodzicach. Najlepszym rozwiązaniem 

byłoby poruszenie tego tematu 

na zebraniu. Jest to idealny moment na 


50

POMOCE DYDAKTYCZNE RODZICE Nasi Temat podopieczni numeru 

omówienie całego wydarzenia, ustalenie 

ogólnego zarysu całej nocy, wysłuchanie 

wszystkich przeciwwskazań, rozwianie 

wszelkich wątpliwości, ustalenie dokładnego 

terminu, nawet jeśli miałby on być 

wybrany z dużym wyprzedzeniem. Trzeba 

również zająć się stroną prawną i formalną. 

Rodzice muszą podpisać oświadczenia 

czy wypełnić formularze o tym, że 

zgadzają się na to, by ich dziecko spędziło 

noc w przedszkolu, a opiekunowie przejmą 

odpowiedzialność za dzieci na ten 

czas (tak jak w przypadku wycieczek). 

Dodatkowo w placówce może przebywać 

również dyrektor czy wicedyrektor, 

a rodzice powinni być dostępni całą noc 

pod telefonem w razie problemów z przeżyciem 

rozłąki przez ich dzieci. 

Z przytulanką w ręku 

Gdy z rodzicami wszystko już ustalone, 

informację można przekazać maluchom. 

Z początku wzbudzi zainteresowanie 

i podniecenie. Dzieci zaczną myśleć tylko 

o tym, w ich głowach zaczną tworzyć 

się plany, będą się nawzajem „nakręcać”. 

Niepokój zacznie się pojawiać z czasem, 

a nasilać się za pewno tym bardziej, im 

bliżej do całej imprezy będzie. Nie należy 

zatem wspominać o „pierwszej nocy bez 

rodziców”, a raczej o „kolejnej wyjątkowej 

przygodzie” itp. W dużej mierze samopoczucie 

dziecka przed zieloną nocą oraz 

jego nastawienie, z jakim będzie na nią 

zmierzać, zależeć będzie oczywiście od 

rodziców i ich postawy. Nie na wszystko 

więc mamy wpływ my, ale nie jesteśmy 

zupełnie bezradni. Dzieci powinny być 

nastawiane pozytywnie na wydarzenie na 

długo przed nim. Powinny dowiadywać 

się powoli, czego mają się spodziewać. 

Można je zapoznać ogólnie z przebiegiem 

albo z pojedynczymi atrakcjami, 

tak żeby nie szły zupełnie w nieznane, ale 

były przekonane, że chcą spędzić tę noc 

w przedszkolu, a nie w domu. 

Nocna zabawa 

Sam przebieg zielonej nocy zależeć może 

od zwyczaju jaki panuje w przedszkolu. 

Może to być jak już wyżej powiedzieliśmy 

pożegnanie z przedszkolem, a więc 

może je poprzedzać jakaś część artystyczna 

dla rodziców, po której ci rozejdą się 

do domów. Można też poprosić rodziców 

o pomoc i wcielić ich w zabawę 

– odczytać dzieciom przy rodzicach regulamin 

obowiązujący podczas zielonej 

nocy, a dzieci mogą złożyć na ich ręce 

uroczystą obietnicę powiązaną z tematyką 

całonocnej zabawy, w której przysięgają 

całą noc być grzeczne oraz dzielne. 

Scenariusz całej nocy jest oczywiście 

zupełnie dowolny i liczy się tu przede 

wszystkim inwencja twórcza opiekunów 

i organizatorów, jednak zapoznanie 

dzieci z regulaminem zachowania, który 

z racji oczywiście zmienionych okoliczności 

również powinien zostać odrobinę 

zmieniony i przystosowany do nadzwyczajnych 

warunków. Nie powinno się 

oczywiście zapominać o przygotowaniu 

swojego leżaczka i posłania oraz o wieczornej 

i porannej toalecie. A to wszystko, 

żeby przygotować wydarzenie, które 

na długo utkwi w pamięci dzieci. Dlatego 

tak ważne, żeby wspomnienia te były 

jak najlepsze. 


51




Po co dziecku 

zabawa? 

Patrząc na malca, który wrzuca klocki do pudełka, myślimy, że świetnie się bawi. 

Tymczasem on zdobywa doświaczenie, uczy się i rozwija swój mózg oraz zmysły. 

Zabawa to niezwykle ważny element 

życia każdego, zwłaszcza 

małego człowieka. Jako naturalne 

zjawisko wyraża się we własnej 

aktywności dziecka. Jest niezbędnym 

narzędziem do pracy z dzieckiem szczególnie 

w wieku żłobkowym, przedszkolnym 

i wczesnoszkolnym. Ma nieoceniony 

wpływ na rozwój poznawczy, 

emocjonalny, społeczny. Pozwala odwzorowywać 

rzeczywistość, wyrażać 

emocje, uczy radzić sobie z codziennymi 

wyzwaniami. 

Czemu służy zabawa? 

Aby dziecka rozwój przebiegał harmonijnie 

konieczne jest zapewnienie mu możliwości 

swobodnej zabawy. Zabawa jest 

dziecku potrzebna do prawidłowego rozwoju 

podobnie jak spanie czy jedzenie. Pełni 

różnorakie funkcje: (wg. E. Hurlock): 

• funkcja kształcąca – dziecko kształci 

swoje zmysły, doskonali sprawność 

motoryczną, wzbogaca wiedzę o świecie 

i o sobie samym, uczy się poznawać 

swoje możliwości i je oceniać; 

• funkcja wychowawcza – dziecko 

przyswaja sobie różne normy, poznaje 

reguły postępowania, zawiera umowy, 

których przestrzeganie obowiązuje 

w zabawach z innymi dziećmi; 

• funkcja terapeutyczna (korekcyjna) 

– w zabawie dziecko ma z jednej strony 

możliwość uwolnienia się od dręczących 

je napięć i emocji, a z drugiej 

– uczy się różnych sposobów wyrażania 

swoich uczuć i rozwiązywania osobistych 

problemów; 

• funkcja projekcyjna – pozwala dziecku 

wchodzić w różne role społeczne, 

dając mu okazję do zrealizowania rzeczy 

niemożliwych w życiu codziennym. 

Zabawka zabawce 

nierówna 

Wiedząc to dorośli powinni zadbać o to, 

aby stworzyć maluchom przestrzeń do 

nieskrępowanej zabawy. Ogromną rolę 

odgrywają właściwie dobrane zabawki. 

W zależności od wieku dobra zabawka 

rozwija te zdolności, które na danym etapie 

rozwoju są najważniejsze. 

Dzisiejszy rynek oferuje bardzo szeroką 

gamę różnorodnych zabawek. Można 

w nim znaleźć mnóstwo takich, które stymulują, 

zachęcają do tworzenia, inspirują, 

rozwijają i drugie tyle niespełniających 

tych kryteriów. Warto więc poświęcić 

czas i energię, aby wybrać takie, które 

będą służyć maluchom na początkowym 

etapie ich edukacji. 

Zabawki edukacyjne możemy podzielić 

na kilka głównych kategorii produktów. 

Najbardziej popularne z nich to różnego 

typu klocki, układanki i puzzle. Kolejne to 

różnego typu zabawki drewniane czy plastikowe 

tj. przeplatanki, piramidki czy sortery, 

a także zabawki muzyczne. Odrębną 

kategorię zabawek edukacyjnych tworzą 

tzw. zabawki sensoryczne, które współcześnie 

należą do grupy najsilniej polecanych 

przez pedagogów zabawek dedykowanych 

dla najmłodszych dzieci. Dla dzieci nieco 

starszych (w wieku przedszkolnym) polecane 

są zabawki edukacyjne pozwalające 

pracować nad poziomem ich koncentracji, 

budujące ich wytrwałość i cierpliwość, 

a także ich zdolności manualne. 

52

POMOCE DYDAKTYCZNE PRENUMERATA 

Temat numeru 

FORMULARZ ZAMÓWIENIA PRENUMERATY DWUMIESIĘCZNIKA 

„MÓJ ŻŁOBEK MOJE PRZEDSZKOLE” 

Roczna prenumerata obejmuje: 

– 6 numerów czasopisma 

– bezpłatną przesyłkę pocztową 

Cena rocznej prenumeraty – 89,40 zł brutto. 

Zamawiam roczną prenumeratę czasopisma „Mój Żłobek Moje Przedszkole”. 

Dane zamawiającego: 

Nazwa firmy 

Imię i nazwisko, stanowisko 

Adres 

………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………… 

NIP 

Ilość egzemplarzy każdego numeru ………. 

Dane do wysyłki jeżeli inne niż powyżej: 

Imię i nazwisko/firma 

Adres 

………………………………………………………………………………………… 

………………………………………………………………………………………… 

Upoważniam Fundację Do Celu z siedzibą: ul. Broniewskiego 91/5, 01-876 Warszawa do wystawienia faktury 

VAT bez mojego podpisu. 

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.1997r. 

o Ochronie Danych Osobowych (Dz. U. Nr 133 poz. 883). 

…………………………………….… 

Data 

…………………………………….… 

Czytelny podpis zamawiającego 

Zamówienie prosimy przesłać pocztą na adres: Wydawnictwo Target Press Sp. z o.o. Sp. k., ul. Przasnyska 6b, 

01-756 Warszawa lub zeskanować i przesłać na adres: mzmp.prenumerata@targetpress.pl. 

Aby zamówić prenumeratę można również skorzystać z formularza dostępnego na stronie: www.mzmp.pl 

Zamówienie zostanie zrealizowane po dokonaniu opłaty. 

Opłatę za prenumeratę należy wnieść na konto: Fundacja Do Celu, adres: ul. Broniewskiego 91/5, 

01-876 Warszawa, nr rachunku: BZ WBK S.A. 10 1090 1014 0000 0001 3014 9503, tytułem: prenumerata. 

53



Jedziemy 

autokarem! 

Jak zorganizować 

wycieczkę 

autokarową 

dla maluchów 

i o czym 

pamiętać przy 

zamawianiu 

pojazdu? 


Przedszkolne wycieczki do teatru 

czy ZOO to zazwyczaj wycieczki 

autokarowe. Z takimi maluchami 

lepiej nie poruszać się komunikacją 

miejską, nawet z większą liczbą 

opiekunów. Dzieciom w wieku 3-4 

lata trudno zapewnić bezpieczeństwo 

w autobusie lub tramwaju. Nie możemy 

liczyć na wolne miejsca ani na to, 

że dzieci będą się dobrze trzymać poręczy, 

a pojazdy hamują i szarpią, więc ryzyko, 

że maluchy się poprzewracają jest 

dość wysokie. Poza tym w tłumie podróżujących 

łatwo któreś zgubić, nawet 

przy ogromnej koncentracji i dobrej 

woli opiekunów. Dlatego większość 

placówek na wycieczki wynajmuje autokary 

lub mniejsze busy – wszystko 

zależy od liczby dzieci, z którymi chcemy 

wyjść z przedszkola. Na szczęście 

firmy przewozowe dysponują obecnie 

zarówno dużymi autokarami na 40-50 

miejsc, jak i 10-20-osobowymi busami. 

W Internecie znaleźć można wiele firm, 

które oferują takie usługi. Warto mieć 

sprawdzoną i zaprzyjaźnioną firmę, 

która będzie naszym stałym przewoźnikiem, 

Zanim jednak komuś zaufamy, 

musimy wiedzieć, na co zwracać uwagę 

przy wyborze. 

Po pierwsze: bezpieczny 

Autokar, którym mają jechać nasi podopieczni 

musi być bezpieczny, czyli 

sprawny i wyposażony w pasy. Jak to 

sprawdzić? Bardzo pomocna jest stro- 

54


na internetowa uruchomiona przez Ministerstwo 

Spraw Wewnętrznych. Na 

stronie www.bezpiecznyautobus.gov.pl 

można – wpisując numer rejestracyjny 

pojazdu, którym mają jechać nasze dzieci 

– można sprawdzić, czy autobus posiada 

ważne obowiązkowe ubezpieczenie 

OC, badania techniczne, informacje 

o dacie kolejnego, dane techniczne dotyczące 

np. liczby miejsc. Dane te pochodzą 

z Centralnej Ewidencji Pojazdów. 

Dzięki temu można dokonać wstępnej 

weryfikacji pojazdu i ocenić uczciwości 

kompetencje przewoźnika. 

Kontrola policyjna 

To jednak rozwiązanie niepełne, na które 

możemy sobie pozwolić w przypadku 

organizowania wycieczek na krótkich 

trasach, np. w obrębie miasta. W przypadku 

dalszych wyjazdów, warto zgłosić 

autokar do kontroli. Kontrole stanu 

technicznego pojazdu mogą przeprowadzić 

policjanci i inspektorzy transportu 

drogowego. Co jest sprawdzane? Kontrolowane 

są elementy bezpieczeństwa 

ruchu – oświetlenie, ogumienie, układ 

kierowniczy, tachograf, układ hamulcowy 

itd. Sprawdzane są również gaśnice, 

wyjścia awaryjne, dokumenty kierowcy 

i przewoźnika. Niezbędna jest również 

kontrola trzeźwości kierowcy. 

W foteliku czy bez? 

Polskie prawo mówi, że przewożenie 

dzieci bez fotelików jest zabronione. To 

jednak zapis dotyczący przejazdów samochodami 

osobowymi. Przepisy nie opisują 

i w żaden sposób nie regulują zasad 

przewożenia maluchów autokarami. Co 

więcej, dopiero od 2007 roku autokary 

bez pasów bezpieczeństwa nie są rejestrowane, 

co oznacza, że po naszych drogach 

mogą jeździć pojazdy bez takich pasów. 

Każdy szanujący się przewoźnik dba jednak, 

by jego autobusy były wyposażone 

w pasy, dlatego koniecznie powinniśmy 

to sprawdzić przed zamówieniem autokaru 

na wycieczkę. A co z fotelikami? Przewoźnik 

nie ma obowiązku zapewnienia 

takiego sprzętu dla dzieci. Czy w takim 

zabierając maluchy w podróż musimy 

prosić rodziców o to, by dostarczyli do 

placówki foteliki samochodowe? Niekoniecznie. 

Ostatnie zmiany w prawie 

o ruchu drogowym konsultowane przez 

Polską Izbę Gospodarczą Transportu 

Samochodowego i Spedycji mówią, że 

dzieci powyżej 3 lat przewożone na odrębnych 

siedzeniach w autobusie, wyposażonym 

w pasy bezpieczeństwa, muszą 

mieć zapięte pasy bezpieczeństwa, a foteliki 

wtedy w takich autobusach także nie 

obowiązują. W trosce o bezpieczeństwo 

naszych podopiecznych, warto jednak poprosić 

rodziców o to, by w dniu wycieczki 

zostawili w przedszkolu prywatne foteliki 

czy podstawki, z których korzystają na co 

dzień. Ich użycie będzie jednak możliwe 

jedynie wtedy, gdy zamówiony przez nas 

autokar będzie wyposażony w trzypunktowe 

pasy bezpieczeństwa. 


55

Temat Nasz budynek numeru WYPOSAŻENIE 

POMOCE DYDAKTYCZNE 


Planszówki 

wracają do gry 

Pomimo wszechobecnej elektroniki okazuje się, że „planszówki” przeżywają dziś swój 

renesans. 

Dzisiejszy świat jest zdominowany 

przez komputery, telewizję, 

tablety i telefony. Wiele 

dzieci spędza mnóstwo czasu przed 

błękitnym ekranem. Elektroniczne 

gadżety stały się ulubioną rozrywką, 

formą zabawy i spędzania wolnego 

czasu. Wydawać by się mogło, że czas 

gier planszowych odchodzi do lamusa. 

Tymczasem rynek gier planszowych 

prężnie się rozwija oferując gry piękne 

graficznie, z dopracowanym do perfekcji 

każdym szczegółem. 

Niedoceniany potencjał 

gier planszowych 

Przygotowując plan pracy z dziećmi 

warto wprowadzić jako stały element 

gry planszowe. Pedagodzy i psycholodzy 

podkreślają dobroczynny wpływ gier 

planszowych na dzieci. Niezaprzeczalnie 

gry analogowe wspomagają proces 

kształcenia. Rozwijają spostrzegawczość, 

uczą strategicznego myślenia, 

rozwijają koncentrację uwagi, pamięć 

i wyobraźnię. Pomagają poznawać 

otaczającą rzeczywistość, poszerzają 

wiedzę ogólną, rozwijają zdolności 

matematyczne i językowe. Pełnią także 

rolę wychowawczą – uczą kontrolować 

emocję, mierzyć się z przegraną i uczą 

przeżywania zwycięstwa. Wspólne granie 

uczy rozwiązywać problemy, znosić 

porażki. kształtuje postawy koleżeńskie, 

uczy opanowania i cierpliwości, wyrabia 

nawyki przestrzegania dyscypliny i reguł 

gry, uświadamia graczom potrzebę 

współdziałania i potrzebę podporządkowywania 

się interesom grupy. Należy 

także docenić funkcję projekcyjną gier 


56

POMOCE DYDAKTYCZNE WYPOSAŻENIE Temat Nasz budynek numeru 


– stwarzają okazję do wchodzenia w ciekawe 

sytuacje, wykonywania zadań, pełnienia 

różnych ról. 

Jaką grę wybrać? 

Istotne jest to, że gry planszowe są różne 

tak, jak różne są same dzieci. Na rynku 

dostępne są: 

• gry zręcznościowe i na spostrzegawczość 

(gdzie liczy się szybkość reakcji), 

np.: „Dobble” wyd. Rebel, „Kot 

Stefan” wyd. Egmont, „Nawlekaj nie 

czekaj” wyd. Alexander; „Jenga” wyd. 

Hasbro, „Mała obserwacja” wyd. Djeco 

• gry ruchowe, np.: „Twister” wyd. 

Hasbro, „Elefun” wyd. MB, „Tańczące 

jajeczka” wyd. Haba 

• gry logiczne, np.: „Mądry zamek” wyd. 

Granna, „Bio-trio” wyd. Piatnik, „Cztery 

pory roku” wyd. Granna 

• gry przygodowe, np.: „Jeżyki” wyd. 

Trefl, „Zoo” wyd. Trefl, „Grzybobranie” 

wyd. Granna 

• gry pamięciowe, liczbowe, językowe, 

np, „Koty” wyd. Trefl, „Joe’s zoo” 

wyd. Piatnik, „Memo” wyd. Granna, 

„Super Farmer” wyd. Granna, „Słowostwory” 

wyd. Egmont, „Sylaby w dominie” 

wyd. Alexander, „Wesoła lokomotywa” 

wyd. Benjamin, „Rymowanki” wyd. 

Alexander, „Opowiem ci mamo” wyd. 

Alexander. 

Będą gry, w których można zaszkodzić 

przeciwnikowi swoimi działaniami, ale 

także gry, w których gra się tylko na własny 

rachunek. Każda z takich gier musi 

trafić na odpowiedni grunt. Aby dzieci lubiły 

grać należy dobrać grę nie tylko zgodnie 

z temperamentem i wiekiem, ale także 

zgodnie z zainteresowaniami. Na szczęście 

oferta gier jest workiem bez dna i dla 

każdego można znaleźć odpowiednią. 

Dla grupy przedszkolnej najlepszym 

wyborem są gry kooperacyjne, tzw. drużynowe. 

Istotą tych gier jest bowiem to, 

że działamy razem jako drużyna i oczywiście 

nadal możemy przegrać, ale dotknie 

to nas wszystkich, albo też wszyscy razem 

wygramy przeciwko samej grze. Dzieci 

dużo bezpieczniej czują się w drużynie. 

Przeciwnikiem staje się sama gra, a nie 

inni gracze. Stawiamy na współpracę, 

bo rywalizacji mamy wystarczająco dużo 

na co dzień. Ciekawymi propozycjami 

wśród gier drużynowych są: „W ogrodzie” 

wyd. Haba. To gra zespołowa dla dzieci 

już 2 roku życia, w której maluchy muszą 

zdążyć przed krukiem zerwać wisienki 

z trójwymiarowego drzewa, zanim zrobi 

to kruk. Kolejną ciekawą propozycją „Potwory 

do szafy” wyd. Granna. Czy maluchy 

zdążą przepędzić potwory do szafy? 

– ciekawa gra na spostrzegawczość dla 

dzieci już od 3. roku życia. Dla nieco starszych 

dzieci interesującą propozycją jest 

gra „Smocza dolina” wyd. Rebel- Gracze 

starają się za pomocą dwóch magicznych 

różdżek, zagnać smoczki z powrotem 

do doliny. Aby osiągnąć zamierzony cel, 

muszą ze sobą współpracować. Wyjątkowo 

integrującą grą jest przestrzenna gra 

„Skarb kapitana Haka” wyd. Trefl. Gra 

ma dwa warianty dzięki temu długo się 

nie znudzi. Duża dawka emocji przy poszukiwaniu 

skarbu gwarantowana. 

Tworzenie własnych gier 

Gdy dzieci pokochają gry będą pragnęły 

stworzyć własną. Gry, które dzieci same 

budują są dla nich niezwykle atrakcyjne. 

Dzieci pasjonują się tworzeniem różnych 

wariantów gier i z wielkim zapałem negocjują 

reguły, jakie będą obowiązywały. 

Wymyślają różne pułapki i premie po to, 

aby rozgrywka była bardziej pasjonująca. 

Nie ma mowy o nudzie. Gdy gra przestaje 

być atrakcyjna można zawsze ułożyć 

nową. Możemy tworzyć z grupą naszą 

własną grę tematyczną. Wzmacniamy 

wtedy potencjał twórczy maluchów, sprawiamy, 

że dzieci będą mogły projektować 

i wytrwale realizować swoje pomysły. 

Daje to szerokie pole dla wyobraźni i poczucia 

sprawczości, dzieci a jednocześnie 

pozwala nauczycielowi w ciekawy sposób 

realizować program. 

57

Temat Nasz budynek numeru HIGIENA POMOCE DYDAKTYCZNE 


Łazienkowe ABC 

Bakterie i zarazki uwielbiają wilgotne pomieszczenia, dlatego tak ważne jest, aby łazienka 

była zawsze czysta. Ma to szczególne znaczenie, kiedy opiekujemy się niemowlętami. Na 

co zwrócić uwagę, co jest najważniejsze i gdzie gromadzi się najwięcej zarazków? 

Łazienka to jedno z tych miejsc, 

w których bakterie mają idealne 

warunki do rozmnażania. 

Najczęściej spotkać możemy w niej 

pałeczki okrężnicy Escherichia coli. 

Mogą znaleźć się w toalecie. Pleśń 

z kolei uwielbia gnieździć się w miejscach, 

gdzie jest wilgotno, stąd tak 

istotne jest utrzymywanie porządku 

w łazience. 

Podstawą jest dokładne mycie 

wszystkich miejsc, także tych, które 

na co dzień nie są dostępne. 

Mowa tu o wszelkich zakamarkach 

i kątach, w których stoi np. kosz 

z bielizną. Po gorącej kąpieli, parująca 

woda może osiąść również w tym 

miejscu. 

58

POMOCE DYDAKTYCZNE HIGIENA Temat Nasz budynek numeru 

Maluch w łazience 

Czystość w łazience ma niewątpliwe znaczenie 

dla naszego dziecka. Wszystkie 

miski, wanienki muszą być zawsze czyste 

i przygotowane dla naszego malucha. 

Warto w łazience wygospodarować 

miejsce na przewijak oraz miejsce na 

akcesoria do kąpieli. Rzeczy te powinny 

być dostępne w zasięgu ręki. Dziecko 

należy myć preparatami bardzo delikatnymi, 

przeznaczonymi specjalnie 

dla dzieci, które powinny składać się 

z substancji naturalnych. Warto zatem 

uważnie czytać etykiety. Kolejnym 

ważnym elementem jest, żeby w zasięgu 

dziecka nie stały żadne przedmioty, 

które może chwycić rączkami i zrobić 

sobie krzywdę. Niezwykle istotne jest 

także dbanie o czystość w łazience. 

Zaparowane po kąpieli szyby i lustra 

należy od razu wytrzeć. Jeśli jesteśmy 

w fazie projektowania łazienki warto 

wybierać elementy, które łatwo się 

czyści oraz na których osadza się mniej 

kamienia. Gdy maluch zaczyna raczkować 

czy chodzić, warto pamiętać, by 

środki czystości schowane były w trudno 

dostępnym miejscu – komentuje 

Jak skutecznie umyć łazienkę? 

1. Do mycia kamienia i zacieków idealnie nadaje się pumeks. Nie trzeba 

obawiać się zarysowań na ceramice, bo pumeks jest bardziej miękki. 

2. Czyszczenie fug i płytek można ułatwić, wykorzystując skórkę cytryny. 

Wyczyszczone w ten sposób powierzchnie warto przetrzeć wilgotną 

szmatką. 

3. Wannę oraz brodzik można umyć za pomocą roztworu wody i octu. Także 

i w tym przypadku kamień usunie pumeks. 

4. Niezwykle ważne jest możliwie częste wymienianie zasłonek prysznicowych 

oraz dokładne czyszczenie drzwi od prysznica. Te miejsca są idealnymi dla 

mnożenia się bakterii. 

5. Należy pamiętać o dywanikach i chodniczkach, które powinny być prane nie 

rzadziej niż raz na dwa miesiące. Oczywiście w przypadku zabrudzeń należy 

wyczyścić je jak najszybciej. 

położna Katarzyna Płaza-Piekarzewska, 

założycielka projektu edukacyjnego 

„Zapytaj położną”, współpracująca 

z marką Dettol. 

Szczegół ma znaczenie 

Obok zakamarków łazienki, czekają 

nas także miejsca, które na pierwszy 

rzut wcale nie wyglądają na brudne. 

Tak jest np. z kranami, słuchawką 

prysznica czy… klamką, która potrafi 

zgromadzić całkiem pokaźną ilość bakterii 

i zarazków zebranych przez nas 

z innych, dotykanych przez nas miejsc. 

Zdecydowanym królem zarazków jest 

przycisk spłuczki, stąd nie powinniśmy 

o nic zapominać podczas sprzątania. Po 

zakończonych pracach, warto umyć ręce 

skutecznym mydłem antybakteryjnym, 

które zabija 99,9% zarazków, w tym 

bakterie E. Coli i Salmonelli oraz wirusy 

grypy. 


59




Klub w M3 

Klub dziecięcy, w którym przebywać będzie niewielka liczba dzieci nie musi być wielki. 

Musi jednak spełniać podstawowe wymogi narzucone przez ustawę. 

Klub dziecięcy to miejsce, do którego 

mogą uczęszczać dzieci od 

ukończenia 1. roku życia do 3 

lat. Zgodnie z ustawą żłobkowa, czyli 

ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece 

nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. 

2011 nr 45 poz. 235) w klubie dzieci 

przebywają maksymalnie przez 5 godzin 

dziennie. W tym czasie muszą 

mieć zapewniony odpoczynek. Ustawa 

dopuszcza, by klub dziecięcy znajdował 

się w budynku, np. lokalu mieszkalnym, 

przekształconym na potrzeby 

klubu. Co to oznacza? 

Po pierwsze: bezpiecznie 

Lokal, w którym ma być prowadzony klub 

dziecięcy musi mieć pomieszczenie o powierzchni 

co najmniej 16 mkw. Jeśli jest 

przeznaczony dla 3 do 5 dzieci. Jeśli dzieci 

jest więcej, na każdego malucha przypada 

dodatkowo co najmniej 2 m kw. Wysokość 

pomieszczeń nie może być niższa niż 2,5 

m; Lokal musi mieć możliwość otwierania 

w pomieszczeniu co najmniej 50% powierzchni 

okien. Jeżeli istnieje taka możliwość, 

klub powinien mieć bezpośrednie 

wyjście na dwór, z placem wyposażonym 

w urządzenia do zabaw lub tarasem do leżakowania 

dla najmłodszych dzieci. 

Lokal taki musi spełniać wymagania określone 

w przepisach techniczno-budowlanych 

oraz przepisach okresolonych w Rozporządzeniu 

Ministra Pracy i Polityki 

Społecznej z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie 

wymagań lokalowych i sanitarnych 

jakie musi spełniać lokal, w którym ma 

być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy. 

W myśl rozporządzenia, lokal, w którym 

ma być prowadzony żłobek lub klub 

dziecięcy, znajduje się w budynku lub jego 

części spełniających wymagania określone 

w przepisach techniczno-budowlanych 

oraz przepisach o ochronie przeciwpożarowej 

dla kategorii zagrożenia ludzi ZL II 

lub wymagania uzgodnione z właściwym 

miejscowo komendantem wojewódzkim 

Państwowej Straży Pożarnej, w trybie 

określonym w tych przepisach. Dopuszcza 

się jednak prowadzenie żłobka lub 

klubu dziecięcego w lokalu znajdującym 

się w budynku lub jego części innych niż 

określone w ust. 1, jeżeli lokal: 1) jest przeznaczony 

dla nie więcej niż 15 dzieci; 2) 

znajduje się na parterze budynku wykonanego 

z elementów nierozprzestrzeniających 

ognia; 3) posiada co najmniej dwa 

wyjścia na zewnątrz, przy czym jednym 

z nich są drzwi wyjściowe z lokalu, a drugim 

– inne drzwi lub okno umożliwiające 

bezpośrednie wyjście na przestrzeń otwartą; 

4) został wyposażony w: a) trudnozapalne 

wykładziny podłogowe i inne stałe 

60

POMOCE DYDAKTYCZNE WYPOSAŻENIE Temat Nasz budynek numeru 


elementy wyposażenia i wystroju wnętrz, 

b) gaśnicę proszkową ABC o zawartości 

co najmniej 4 kg środka gaśniczego. 

Po drugie: czysto 

Lokal, w którym prowadzony jest klub 

dziecięcy, musi być czysty, utrzymany 

w porządku i regularnie (odpowiednio 

do potrzeb) remontowany i odświeżany. 

Musi mieć pomieszczeni sanitarne, 

w którym dzieci będą miały dostęp do 

łazienki z ciepłą bieżącą wodą do utrzymania 

higieny osobistej dzieci oraz dostępem 

do toalety. Ustawa mówi, że 

na 20 dzieci zapewniona musi być co 

najmniej 1 sedes oraz 1 umywalka na nie 

więcej niż 15 dzieci. Zarówno toaleta, jak 

i umywalki powinny być wielkością i wysokością 

dostosowane do wzrostu podopiecznych. 

Wskazane jest również, by 

w klubie zamontowano brodzik z natryskiem 

lub inne urządzenie do mycia ciała 

dziecka, zapewnioną centralną regulacją 

mieszania ciepłej wody, co zapobiegnie 

ewentualnemu oparzeniu dzieci. Konieczne 

jest również dostarczenie mydła 

w płynie, jednorazowych ręczników i innych 

środków do pielęgnacji dzieci. 

W klubie dziecięcym, w którym przebywają 

dzieci od 1. roku życia powinien 

znaleźć się również przewijak lub nocniki 

(tyle sztuk, ile dzieci), które są regularnie 

myte i dezynfekowane. W pomieszczeniu 

klubu właściciel jest zobowiązany 

do stworzenia miejsca niedostępnego 

dla maluchów, w którym będzie przechowywał 

sprzęt i detergenty do mycia 

pomieszczeń. Warto w czasie adaptacji 

pomyśleć o tym, by podłoga i ściany 

w pomieszczeniach sanitarnych były łatwe 

w utrzymaniu czystości, pokryte materiałami 

zmywalnymi, np. glazurą. 

Po trzecie: wyposażenie 

W klubie dzieci muszą mieć zapewnione 

miejsce do wypoczynku, czyli miejsce na 

rozłożenie materaców czy leżaczków. 

Każde dziecko powinno mieć własne 

miejsce do spania i własną pościel, co 

zapewni czystość i higienę. Wyposażając 

klub dziecięcy nie możemy zapomnieć 

o osłonach na grzejniki oraz wentylacji, 

która zapewni stałą temperaturę w pomieszczeniu 

nie niższą niż 20 st. C. Konieczne 

jest wyposażenie pomieszczeń 

w dobre zgodne z norma oświetlenie 

oraz stworzenie miejsca na szatnię, gdzie 

dzieci i personel będą mogły zostawić 

okrycia wierzchnie. 

Konieczne jest też kupno sprzętów i mebli 

oraz zabawek, z których będą korzystać 

dzieci. Wszystkie regały, półki czy 

szafki muszą posiada atesty lub certyfikaty 

i być dostosowane do wymagań ergonomii; 

Zabawki również muszą spełniać 

wymogi bezpieczeństwa i być oznakowane 

unijnym znakiem dopuszczającym 

je do użytkowania przez dzieci. 

Po czwarte: kuchnia 

W klubie dziecięcym, do którego uczęszcza 

dziecko karmione mlekiem matki, 

zapewnia się warunki do jego przechowywania 

i podawania. Jednak starszym 

dzieciom klub nie musi zapewnić wyżywienia. 

Warto jednak, by posiadał 

kuchnię, w której można przygotować 

dzieciom chociaż napoje czy podać przyniesione 

przez rodziców kanapki. Nie ma 

konkretnych przepisów określających, 

jakie wymogi powinna spełniać kuchnia 

w klubie dziecięcym. Musi jednak zostać 

zatwierdzona przez lokalny sanepid: od 

oceny Państwowej Inspekcji Sanitarnej 

zależy, czy placówka otrzyma zgodę na 

rozpoczęcie działalności, czy też nie. Wynika 

to z ustawy o bezpieczeństwie żywności 

i żywienia (art. 63 ust.1) z 2006 r., 

która dotyczy wszystkich zakładów prowadzących 

żywienie zbiorowe. Po wypełnieniu 

wniosku o stwierdzenie spełnienia 

wymagań koniecznych do „zapewnienia 

higieny w procesie przygotowywania 

posiłków i zapewnienia ich właściwej jakości 

zdrowotnej”, przedstawiciel sanepidu 

dokona oceny lokalu i znajdującej 

się w nim kuchni. Zrobi to na podstawie 

ogólnych systemów ocen dla każdego rodzaju 

działalności. 

61



Najlepsze drzwi 

do przedszkola 

Jak wybrać drzwi bezpieczne dla dziecka? Poznaj kilka sprawdzonych sposobów! 

Walory estetyczne, jakość wykonania 

i cena – to kluczowe 

kwestie, na które klienci 

zwracają uwagę przy wyborze drzwi. 

Jednak jeżeli mieszkańcami domu są 

również dzieci, warto poznać dostępne 

na rynku rozwiązania, które zwiększą 

ich komfort i bezpieczeństwo. 

Na początek: 

funkcjonalny materiał 

Drewno to symbol prostoty, minimalizmu 

i naturalności. To doskonały materiał 

na meble, ale w przypadku drzwi wewnętrznych 

lepiej sprawdzą się wysokiej 

jakości surowce drewnopochodne. 

– Drewniane drzwi są nie tylko o wiele 

droższe, ale i cięższe – twierdzi Joanna 

Lisowska z firmy Uniprofil. – Ewentualne 

przytrzaśnięcie będzie mniej bolesne, 

jeżeli wybierzemy drzwi wykonane 

z MDF lub HDF – wyjaśnia. 

Dodatkowo, wybór drzwi z materiałów 

drewnopochodnych wiąże się także 

z większym komfortem rodziców. 

Bez trudu można usunąć z nich plamy 

z kredek czy atramentu. Zamiast specjalistycznych 

preparatów, wystarczy wilgotna 

ściereczka! 

Po drugie: 

najlepsza technologia 

Rodzaj materiału to nie jedyny wybór, 

przed jakim stoją rodzice poszukujący 

idealnych drzwi. Przed zakupem warto 

poznać dostępne na rynku rozwiązania 

technologiczne. Z pomocą sprzedawcy 

lub konsultanta można wybrać to najbardziej 

funkcjonalne dla rodzin z dziećmi. 

Przykładem jest technologia SOFT, 

która na tle „konkurencji” wyróżnia się 

przede wszystkim dodatkowymi wzmocnieniami 

na zawiasy i zaokrąglonymi krawędziami 

pionowymi. To daje nie tylko 

ciekawy efekt estetyczny, ale jest także 

gwarancją bezpieczeństwa dzieci. 

Równie ważny jest dobór odpowiedniej 

oleiny – trwałej i odpornej na zabrudzenia. 

Z kolei klamki muszą być dostosowane 

do siły dziecka i nie mogą się 

zacinać. Popularnym rozwiązaniem jest 

także klamka z kluczykiem. Dzięki niej 

rodzice mogą być pewni, że maluch nie 

zatrzaśnie się w zamkniętym pomieszczeniu. 

Po trzecie: 

bezpieczne dodatki 

Niezależnie od preferencji estetycznych, 

a także sprawdzonych technologii, wybierając 

drzwi dla dzieci warto wybrać 

raczej prosty model. Jak wyjaśnia przedstawicielka 

firmy Uniprofil, wówczas 

o wiele łatwiej zaaplikować dodatki, które 

zapewnią najmłodszym domownikom 

bezpieczeństwo. 

Obowiązkowym gadżetem dla rodziców 

są nakładki zabezpieczające. 

Uchronią przed przypadkowym przytrzaśnięciem, 

a do tego są bardzo proste 

w użyciu – ich montaż trwa zaledwie 

kilka minut. 

Ciekawym rozwiązaniem są także podkładki 

i stopery blokujące otwarcie 

drzwi. Można zamontować także samoprzylepne 

listwy lub przeciw zatrzaskowy 

amortyzator do drzwi, a nawet 

zatyczki do dziurek. 

W trosce o bezpieczeństwo najmłodszych, 

wielu rodziców rezygnuje 

z własnych upodobań w urządzaniu 

wnętrza. To zupełnie niepotrzebne, 

ponieważ dostępne na rynku rozwiązania 

mogą skutecznie zniwelować 

zagrożenia. 

– Jest możliwość wyboru bezpiecznych 

szyb – radzi Joanna Lisowska ze sklepu 

Uniprofil. – Na życzenie klienta można 

zamontowac szyby ze szkła hartowanego 

lub klejowego. To rozwiązanie często 

wykorzystywane przez przeszkola lub 

szkoły – przekonuje. 

Po czwarte: 

dziecięca fantazja 

Bezpieczeństwo, bezpieczeństwem, ale 

w urządzaniu wnętrza klienci kierują się 

także walorami estetycznymi. Jak połączyć 

te aspekty, gdy mieszkańcami domu 

są także dzieci? 

Drzwi do pokoju dziecięcego nie muszą 

być ciemne i nudne. Warto pomyśleć 

nad własnym projektem lub pozwolić 

dziecku na ich udekorowanie. Takie, 

własnoręcznie ozdobione drzwi mogą 

tworzyć wizytówkę pokoju dziecięcego, 

zapraszając do jego wnętrza napisem „tu 

mieszka Ola”, który z wiekiem dziecka 

może zmienić się we „wstęp zbroniony”. 

Jednak niezależnie od przyszłości drzwi, 

fantazja w ich wyborze zdaje się nie mieć 

dziś żadnych ograniczeń... 

62

Mój żłobek, moje przedszkole (06) 1/2016

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?